Thẻ tín dụng ngày càng phổ biến cùng với sự nổi lên của các đồng tiền ảo, tương lai nào đang chờ đón tiền mặt?
Hàng chục quốc gia trong số 28 nước thành viên của EU đặt giới hạn pháp lý lên giao dịch tiền mặt vào cuối năm 2015. Bồ Đào Nha, quốc gia dẫn đầu phong trào này, đã giới hạn tối đa 1000 Euro lên tất cả mọi giao dịch tiền mặt.
Thêm vào đó, cuộc thảo luận để đưa vào các đạo luật đặt ra nhiều giới hạn tương tự đang diễn ra ở hầu hết các quốc gia thành viên EU và gần đây, một sáng kiến của Ủy ban châu Âu tìm cách áp đặt một giới hạn bắt buộc trên khắp châu Âu đã xuất hiện.
Ngân hàng Trung ương châu Âu thậm chí đã ngừng in tờ tiền 500 Euro và Úc đã bắt đầu nghiêm túc xem xét việc loại bỏ tờ 100 AUD vào tháng 11 năm 2016. Có nhiều tin đồn rằng Thụy Điển đang sẵn sàng từ bỏ tiền mặt.
Một tương lai không tiền mặt sẽ có những rủi ro gì?
Sống trong một thế giới không có tiền mặt có vẻ hiện đại và tiến bộ. Bạn chỉ cần một cái thẻ để mua sắm tất cả mọi thứ thay vì một xấp tiền dày. Nhưng những lý do để tin rằng tiền mặt vẫn tiếp tục tồn tại không liên quan gì đến sự lạc hậu. Tiền mặt giúp giảm thiểu nhiều rủi ro, điều sẽ không biến mất trong một xã hội hậu hiện đại:
Kiểm soát. Chuyển toàn bộ tài chính của bạn vào ngân hàng đống nghĩa với từ bỏ quyền kiểm soát một phần cuộc sống của bạn. Khóa tài khoản chỉ mất vài giây. Điều này có thể xảy ra đối với bất cứ ai kể cả khi bạn có giàu có đến mức nào. Chỉ cần một lỗi đơn giản như đánh máy nhầm hoặc nhầm lẫn về số thẻ căn cước của ngân hàng có thể đẩy bạn tới các vấn đề tài chính trầm trọng chỉ trong chốc lát.
Rủi ro người trung gian. Chuyển tiền được thực hiện trực tiếp giữa hai bên. Thanh toán điện tử (ngoại trừ một số loại tiền ảo) luôn cần một bên trung gian và tạo một lớp rủi ro mới. Bên trung gian quản lý quá trình thành toán, nên bạn không thể chắc chắn khi nào giao dịch sẽ được thực hiện thành công.
Hạn chế ảnh hưởng bởi khủng hoảng tài chính. Bạn không thực sự “gửi tiền” vào ngân hàng mà bạn đang cho ngân hàng “vay”. Nếu không có tiền mặt, bạn không có lựa chọn thoát khỏi hệ thống tài chính và tránh khỏi rủi ro của nó. Bạn phải đối mặt với việc mất một phần tài sản của mình và không thể làm gì để ngăn cản điều đó.
Hàng người tuyệt vọng xếp hàng trước những máy ATM ở Bulgaria, Hy Lạp và Síp trong những năm gần đây chứng minh rằng sự sụp đổ của một ngân hàng hoặc toàn bộ hệ thống ngân hàng vẫn có thể xảy ra kể cả ở các nước đã phát triển. Ở Hy Lạp, giữ tiền mặt trong két sắt của công ty thường quyết định sự sống còn của hoạt động kinh doanh. Sự sụp đổ hệ thống ngân hàng hoàn toàn không phải là mối nguy hiểm duy nhất để cân nhắc việc giữ tiền mặt. Kể cả sự sụp đổ của một ngân hàng cũng ngăn chặn việc giao dịch giữa 2 đối tác kinh doanh.
Yếu tố riêng tư. Thanh toán bằng thẻ cũng giống như việc chìa ra ID của bạn vậy. Bản kê ngân hàng giống như nhật ký của bạn – nó chi biết bạn đi phương tiện gì và vào khi nào, sở thích của con bạn là gì và loại mỹ phẩm nào bạn/vợ bạn đang sử dụng. Cách quản lý những dữ liệu cá nhân không minh bạch của chính phủ là một vấn đề nghiêm trọng ngay cả ở các nền dân chủ phương Tây.
Những tác động xã hội, văn hóa và tâm lý. Tiền dưới hình thức tiền mặt là một phần không thể tách rời của xã hội trong nhiều thập kỷ có thể sánh ngang với tôn giáo và nghệ thuật. Không thể mong đợi loại bỏ tiền mặt, một phần của xã hội, và có những hệ quả dễ đoán được. Tiền mặt giúp cho nhiều người lên kế hoạch tài chính tốt hơn và không khuyến khích mang nợ.
Tiền là một cây cầu xã hội là một trong những bước quan trọng trong bao hàm xã hội. Ví dụ, hàng triệu người tị nạn Syria và Iraq thường không có danh tính chính thức và tài khoản ngân hàng đến với châu Âu không sử dụng tiền mặt. Những cuộc tiền Euro và Đôla thường là nguồn sức mạnh và ảnh hưởng duy nhất đến số phận của họ. Nếu không có tiền mặt, họ sẽ không có bất kỳ quyền quyết định kinh tế nào cả.
Tương lai dành cho tiền mặt
Bất kỳ hình thức tiền nào cũng chứa một số rủi ro nhất định, kể cả tiền mặt. “Đừng bỏ tất cả những quả trứng của bạn vào trong một giỏ” là một lời khuyên đầu tư tốt nhất trong cuộc sống.
Trong nhiều thậm chí hầu hết các tình huống hằng ngày, tiền điện tử an toàn hơn, thoải mái hơn và là giải pháp nhanh chóng hơn tiền mặt. Tuy nhiên, tiền mặt là một trong những cách tốt nhất để kiểm soát sự riêng tư, chiến lược kinh tế và những rủi ro trong tài chính của bạn.
Sử dụng tiền mặt khá rườm rà và từng tờ tiền có giá trị không đổi. Nhưng cũng cần kể đến những lợi ích của nó. Khủng hoảng tài chính, chiến tranh là những thời điểm mà lợi ích của tiền mặt sẽ trở nên rõ ràng. Loại bỏ hoàn toàn tiền mặt đồng nghĩa với việc giao quyền kiểm soát một phần cuộc sống của chúng ta cho một bên thứ ba – các hệ thống tài chính và các cơ quan chính trị.
Một quyết định như vậy đòi hỏi một sự tin tưởng lớn và chỉ nên được đưa ra sau khi đã được phân tích một cách kỹ lưỡng và thảo luận công khai. Quá trình này sẽ tốn một thời gian dài, do đó, dù những loại hình thay thế đang ngày càng trở nên phổ biến, thì tiền mặt vẫn sẽ đồng hành với chúng ta trong tương lai.
