Thần chú của thầy giáo Jack Ma: Khách hàng là quan trọng nhất, nhân viên thứ hai và cổ đông thứ ba
Với Jack Ma, các nhân viên có thể xếp thứ hai so với khách hàng, nhưng năng lực động viên nhóm của ông vượt qua khó khăn đã và vẫn là tối quan trọng với thành công của Alibaba.
Có lẽ bài học nổi tiếng nhất của thấy giáo Jack Ma là phải thuộc tên mọi nhân viên của Alibaba: "Khách hàng là quan trọng nhất, nhân viên thứ hai và cổ đông thứ ba." Jack mô tả triết lý của Alibaba như vậy.
Khách hàng, nhất là những khách hàng "tôm tép", là quan trọng nhất trong câu thần chú của ông. Khi được nhà báo Charlie Rose hỏi liệu ông có coi mình là "một thánh tông đồ của các doanh nghiệp nhỏ" không, Jack đã đồng ý, "Tôi là một người sùng tín. Kinh doanh là tôn giáo của tôi." Nhiều doanh nghiệp nhỏ ở Trung Quốc không chỉ sử dụng những website của Alibaba như một kênh chuyển tiếp thị, họ còn phụ thuộc hoàn toàn vào các trang đó để kiếm sống, Jack luôn khăng khăng việc để họ dùng hầu hết các dịch vụ của Alibaba miễn phí.
Với Jack, các nhân viên có thể xếp thứ hai so với khách hàng, nhưng năng lực động viên nhóm của ông vượt qua khó khăn đã và vẫn là tối quan trọng với thành công của Alibaba. Joe Tsai không do dự khi nói với tôi họ là những "môn đồ" của Jack, khi nhớ lại ấn tượng đầu tiên của ông vào năm 1999 về những nhân viên đầu tiên của Alibaba, một số người đã theo Jack nhiều năm trời, Jack không cố bọc đường những thách thức với các nhân viên.
Một trong những thông điệp ưa thích nhất ông đưa ra cho họ, và cũng là một "chút" thuộc về thói quen hài hước của ông: "Ngày hôm nay thật tệ, ngày mai còn tệ hơn nữa, nhưng ngày kia sẽ tươi đẹp. Tuy nhiên, phần lớn mọi người sẽ chết vào tối mai." Mục tiêu để Alibaba tồn tại được 102 năm có vẻ lạ lùng với người ngoài, nhưng với những nhân viên của ông, nhất là những Aliren ("Ali Nhân" – Người của Alibaba), những người đã có hơn ba năm phụng sự công ty, thì đó là một phần được chấp nhận của văn hóa công ty Alibaba.
Các cổ đông đứng thứ ba trong bảng xếp hạng của Jack vì ông quyết không đi chệch hướng khỏi những tham vọng cao vời vợi của mình bởi sức ép ngắn hạn phải tạo ra lợi nhuận. Một cách công khai, Jack thích chọc ghẹo các cổ đông và nhà đầu tư của ông, một công cụ để đánh bóng uy tín của ông như một người không lệ thuộc vào các nhân viên và công chúng nói chung.
Khi giá cổ phiếu công ty đầu tiên của Alibaba, Alibaba.com, lao dốc trên thị trường chứng khoán vào năm 2009, Jack đã hét vang trong buổi tụ tập nhân viên tổ chức theo kiểu đại nhạc hội rock, "Hãy cứ để các nhà đầu tư Phố Wall nguyền rủa chúng ta nếu họ muốn!" Rõ ràng đó không phải là kiểu hành xử thông thường với giám đốc cấp cao của một công ty niêm yết.
Nhưng bất chấp giọng điệu dân túy đó, Jack đã rất cần mẫn tạo ra một cơ hội ở những khoảng nghỉ đều đặn - cứ trung bình bốn năm một lần – để nhân viên và các cổ đông thu được lợi nhuận từ một đợt bán cổ phiếu của họ. Các nhà đầu tư ủng hộ Alibaba từ sớm và gắn bó lâu dài với công ty đã được hưởng thưởng hào phóng, các nhà đầu tư đại chúng mua cổ phiếu của công ty trong đợt lên đỉnh sau IPO thì được ít hơn nhiều.
*Trích nội dung cuốn "Tỷ Phú "Khùng" Jack Ma Và Đế Chế Alibaba", tác giả Duncan Clark.
