Tại sao doanh nghiệp đăng ký mới nhiều, đóng góp cho tăng trưởng kinh tế chưa tăng mạnh?
Theo Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), 12.027 doanh nghiệp được thành lập mới trong tháng 3, cao nhất trong 6 năm trở lại đây. Số liệu doanh nghiệp mới 3 tháng đầu năm của Tổng cục Thống kê cũng cho thấy điều tương tự. Tuy nhiên, tăng trưởng GDP 3 tháng đầu năm lại thấp nhất trong 3 năm gần đây.
3 tháng đầu năm, trung bình mỗi ngày gần 300 doanh nghiệp ra đời
Số liệu của Tổng cục Thống kê cho biết trong 3 tháng đầu năm đã có 26.478 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng vốn đăng ký là 271,2 nghìn tỷ đồng, tăng 11,4% về số doanh nghiệp và 45,8% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ năm ngoái. Vốn đăng ký bình quân một doanh nghiệp thành lập mới đạt 10,2 tỷ đồng, tăng 30,9%.
Nếu tính cả 325,4 nghìn tỷ đồng của các doanh nghiệp thay đổi tăng vốn thì tổng số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong quý I năm 2017 là 596,6 nghìn tỷ đồng. Tổng số lao động đăng ký của các doanh nghiệp thành lập mới trong quý I là 291,5 nghìn người, bằng 90,5% cùng kỳ năm trước.
Trong 3 tháng đầu năm còn có 9.271 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, giảm 1,1% so với cùng kỳ năm trước, nâng tổng số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong quý I năm nay lên hơn 35,7 nghìn doanh nghiệp.
Kết quả điều tra về xu hướng kinh doanh của các doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo trong quý I/2017 cho thấy: Có 33,7% số doanh nghiệp đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh quý I năm nay tốt hơn quý trước; 24,5% số doanh nghiệp đánh giá gặp khó khăn và 41,8% số doanh nghiệp cho rằng tình hình sản xuất kinh doanh ổn định.
Dự kiến quý II so với quý I năm nay, có 57,8% số doanh nghiệp đánh giá xu hướng sẽ tốt lên; 9,8% số doanh nghiệp dự báo khó khăn hơn và 32,4% số doanh nghiệp cho rằng tình hình sản xuất kinh doanh sẽ ổn định.
Nhưng đóng góp GDP là…
Như vậy, có thể thấy số lượng về doanh nghiệp thành lập mới là khá khả quan trong bối cảnh kinh tế hiện tại. Tuy nhiên, tại sao số lượng doanh nghiệp mới nhiều lên, nhưng đóng góp cho GDP thì không tăng mạnh? Trong quý I năm nay, GDP cả nước chỉ tăng 5,1%, thấp nhất trong 3 năm trở lại đây.
Giải thích cho vấn đề này, ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho biết dù rằng đến cuối năm 2016, lượng doanh nghiệp của Việt Nam đã đạt đến 110 nghìn doanh nghiệp, và đã tăng thêm sau 3 tháng đầu năm 2017 nhưng đa phần trong số đó là doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, chiếm đến 89,7%.
“Do đó, các doanh nghiệp này dù có đi vào hoạt động đầu tư nhưng xét trên cơ cấu thì đóng góp vào tăng trưởng cũng không đáng kể, không đạt được kỳ vọng đề ra”, ông Lâm nói.
Cụ thể, trong số 98.757 các doanh nghiệp nhỏ được thành lập mới có đến 35,4% hoạt động trong ngành bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ô tô, xe máy, không tạo ra sản phẩm vật chất, doanh thu của những doanh nghiệp này cũng phụ thuộc vào thu nhập lên xuống của người dân: tăng chi khi dư giả và ngược lại. Và chỉ có 13,72% doanh nghiệp mới được thành lập trong ngành công nghiệp chế biến chế tạo.
“Doanh nghiệp đăng ký mới chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa, vốn ít, đóng góp không nhiều. Do đó, nếu chỉ nhìn vào số lượng đăng ký mà kỳ vọng tăng trưởng kinh tế bùng lên thì không hẳn, phải nhìn vào cơ cấu doanh nghiệp”, ông Lâm kết luận.
