Tất cả những thông tin cần biết về virus Zika

Mức độ nghiêm trọng sẽ khác nhau ở mỗi trường hợp, nhưng nó có thể gây chết người nếu não quá kém phát triển và không thể điều tiết các chức năng quan trọng đối với cơ thể.

Khi bị tật đầu nhỏ, trẻ em thường nhận thức kém và chậm phát triển.

Brazil đã có gần 150 trường hợp bị tật đầu nhỏ trong năm 2014. Nhưng kể từ ngày 22 tháng 10 năm 2015, đã có hơn 4.700 trường hợp được báo cáo bị dị tật đầu nhỏ, với 404 trường hợp đã được xác nhận và 3670 vẫn đang được điều tra.

Sự liên kết giữa dị tật này với virus Zika vẫn chưa được xác nhận, nhưng WHO cho biết mối liên kết này có khả năng lớn xảy ra.

Một số trẻ sơ sinh đã chết do có virus trong não của chúng và virus này cũng đã được phát hiện trong nhau thai và nước ối.

Có nên mang thai?

Hiện nay chưa có bằng chứng cho thấy virus Zika gây ra nguy cơ dị tật bẩm sinh ở thai nhi, tuy nhiên chính phủ của một số nước đã khuyến cáo phụ nữ trì hoãn việc mang thai cho đến khi thông tin được xác định rõ ràng.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống dịch bệnh cho biết, virus Zika đọng lại trong máu khoảng một tuần. Virus này sẽ không lây nhiễm ở một thai nhi đã được thụ thai sau khi virus được đưa ra khỏi máu.

Tại sao virus Zika trở thành trường hợp khẩn cấp y tế toàn cầu?

Tổ chức Y tế Thế giới lo ngại rằng Zika đang lây lan xa và nhanh chóng hơn với những hậu quả tàn phá nặng nề đối với con người và có mối đe dọa nghiêm trọng tới toàn cầu.

WHO sẽ phối hợp với các cơ quan y tế các nước tiến hành thử nghiệm để xác định rủi ro. Họ cũng sẽ khuyến khích các nỗ lực ngăn chặn muỗi lây lan bệnh cũng như tìm ra phương thuốc điều trị hoặc vắc xin chủng ngừa để ngăn chặn virus này. Mọi việc sẽ được tiến hành phụ thuộc vào tiền quyên góp của các nước.

Virus Zika bắt nguồn từ đâu?

Virus này được xác định xuất hiện đầu tiên ở loài khỉ tại Uganda vào năm 1947.

Các trường hợp con người đầu tiên được phát hiện nhiễm virus này là tại Nigeria vào năm 1954 và cũng đã xuất hiện các ổ dịch mới tại châu Phi, Đông Nam Á và các đảo Thái Bình Dương.

Do sự ảnh hưởng ở quy mô nhỏ, do vậy, Zika trước đó đã không được coi là một mối đe dọa lớn đối với sức khỏe con người trên toàn cầu. Nhưng đến tháng 5 năm 2015, nó đã được báo cáo ở Brazil và lan truyền một cách nhanh chóng.

Cho đến nay, virus này đã được báo cáo xuất hiện tại Barbados, Bolivia, Colombia, Cộng hòa Dominica, Ecuador, El Salvador, Guiana thuộc Pháp, Guatemala, Guadeloupe, Guyana, Haiti, Honduras, Martinique, Mexico, Panama, Paraguay, Puerto Rico, Saint Martin, Suriname và Venezuela.

Virus này lây nhiễm như thế nào?

Virus này lây nhiễm trung gian qua muỗi Aedes. Loài muỗi này được tìm thấy trên khắp châu Mỹ, ngoại trừ Canada và Chile bởi 2 quốc gia này quá lạnh để chúng tồn tại.

Muỗi Aedes hút máu của người bị nhiễm virus Zika, sau đó chúng truyền virus này sang người tiếp theo mà chúng cắn. Hiện vẫn chưa rõ thời gian bao lâu để một người có thể bị nhiễm virus sau khi bị cắn.

WHO cho biết Zika đã lan rộng khắp châu Mỹ, nhưng các nhà khoa học khác cũng đã cảnh báo rằng các nước ở châu Á cũng có thể sẽ phải đối mặt với một đợt bùng phát lớn.

Có thể lây lan qua đường tình dục?

Đã có báo cáo một trường hợp ở Mỹ bị lây nhiễm virus Zika sau khi quan hệ tình dục với một người vừa trở về từ ổ dịch.

Một số quốc gia đã khuyến cáo những người đàn ông trở về từ các nước bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh nên sử dụng bao cao su khi quan hệ.

Mọi người có thể làm gì?

Vì chưa có thuốc điều trị, do đó, lựa chọn duy nhất là nên có các biện pháp bảo vệ bản thân để giảm nguy cơ bị muỗi cắn.

Giới chức y tế khuyên mọi người nên sử dụng thuốc chống côn trùng, mặc quần áo dài tay, luôn đóng cửa sổ và cửa ra vào. Ngoài ra, loài muỗi thường đẻ trứng trong nước tù đọng, vì vậy mọi người nên tránh xa các khu vực có nước tù đọng và vệ sinh sạch sẽ khu vực sống.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống dịch bệnh đã khuyến cáo phụ nữ có thai không nên đi du lịch đến các vùng bị ảnh hưởng.

Các giới chức y tế đang được thực hiện những gì để đối phó với loại virus này?

Bộ trưởng Y tế Brazil, ông Marcelo Castro cho biết một thiết bị thử nghiệm mới đang được phát triển để xác định các trường hợp bị nhiễm virus một cách nhanh chóng. Ông cũng cho biết ngày càng có nhiều tiền hơn được đưa vào để phát triển một loại vắc xin chủng ngừa.

Một số nhà khoa học cũng đang thử nghiệm việc sử dụng muỗi biến đổi gen vô sinh để làm giảm quần thể muỗi khoảng 90%.

Trong khi đó, các nỗ lực khác cũng đang được tiến hành để tiêu diệt muỗi bằng thuốc diệt côn trùng.

Thế vận hội Olympic bị đe dọa?

Rio de Janeiro là thành phố chủ nhà của Thế vận hội Olympic diễn ra từ ngày 5.8 đến ngày 21.8 năm 2016. Các nhà chức trách Brazil sẽ theo dõi các khu vực sinh sản của muỗi trong thời gian diễn ra Thế vận hội.

Ủy ban Olympic quốc tế cho biết, họ sẽ là đảm bảo những vũng nước tù đọng nơi mà muỗi được sinh sản sẽ bị loại bỏ để giảm thiểu nguy cơ các vận động viên và du khách tiếp xúc với loài côn trùng này.

Ngoài ra còn có một số dự đoán rằng sẽ xuất hiện ít muỗi hơn vào tháng 8 bởi lúc này thời tiết mát mẻ và khô hơn.