Giờ đây chỉ cần 40 triệu đồng, ai cũng có thể học Harvard

Gần đây tôi dành 11 tuần trong khoảng tháng Tư đến tháng Bảy để tham gia khóa học của Trường kinh doanh Harvard – HBS, thuộc Đại học Harvard.

Là một khóa học “tiền-MBA”, khóa học kinh doanh cơ bản trực tuyến (CORe – Credential of Readiness) của HBX bao gồm những kiến thức cơ bản về thống kê, kinh tế và kế toán, được giảng dạy bằng phương pháp nghiên cứu tình huống.

Với rất nhiều khóa học trực tuyến miễn phí tương tự từ những trường lừng danh như Wharton và Stanford, mức giá 1.500 USD quả thật quá đắt đỏ. (Khi tôi đăng kí học, nó đã tăng lên đến 1.800 USD).

Nhưng sau khi dành khoảng 150 giờ cho khóa học, tôi có thể nói rằng nó hoàn toàn đáng giá, bởi vì chỉ trong 3 tháng bạn sẽ học được những kiến thức cơ bản trong kinh doanh và có một chứng nhận hoàn thành khóa học tiền MBA tương đương với một khóa học quản lý của HBS.

Ngoài ra, tôi nghĩ nền tảng HBX độc đáo của Harvard có khả năng thay đổi cách mọi người học trực tuyến.

Nhóm của tôi là nhóm thứ hai cho phép người ngoài tham gia. Hai khóa học thử nghiệm tương tự đã được tổ chức trước đó trong năm 2014.

Ban đầu chương trình này được đưa ra nhằm vào 20% đến 30% sinh viên được xem là có tố chất được nhận vào học MBA tại HBS, tuy nhiên họ lại thiếu kiến thức nền về “ngôn ngữ kinh doanh”, chủ tịch HBX đồng thời là giáo sư kinh tế học Bharat Anand cho biết.

Những sinh viên này luôn phải tham gia một lớp học dự bị kéo dài 2 tuần trước khi nhập học vào mùa thu, nhưng Anand nói rằng khoảng thời gian này quá ngắn không đủ để họ có được kiến thức bao quát và việc đến khuôn viên HBS trước kì nhập học chính thức có thể khá bất tiện với nhiều sinh viên.

Sau khi phát triển khóa học vào năm 2014, Anand và đội ngũ nhân viên của HBX quyết định nên mang nó đến với những chuyên gia chưa từng học về kinh doanh ở trường lớp nhưng muốn lắp đầy lỗ hổng học vấn của họ.

Là một người 25 tuổi có bằng cử nhân chuyên ngành Tiếng Anh và bằng thạc sĩ chuyên ngành Báo chí cùng với mong muốn tìm hiểu về kinh doanh nhằm hỗ trợ cho công việc, tôi hoàn toàn phù hợp với mục tiêu của HBX. Business Insider trả chi phí học tập cho tôi vì thế trải nghiệm của tôi không khác gì với các học viên khác.

Sau đây tôi sẽ trình bày một số điểm mô tả khóa học và nội dung học:

Khung chương trình

Chương trình học được chia làm 3 môn: Phân tích kinh doanh do Jan Hammond hướng dẫn, Kinh tế học cho nhà quản lý do Bharat Anand hướng dẫn và Kế toán tài chính do V.G Narayanan hướng dẫn.

Đây là giao diện điều khiển của khóa học. Bạn sẽ thấy hình đại diện của tôi ở góc trên bên phải màn hình và phía dưới là tất cả các câu trả lời tôi đã đưa ra.

Mỗi tuần, hạn nộp bài tập của 2 lớp học và các câu hỏi hàng tuần được cố định vào 1 giờ trưa thứ Tư theo múi giờ miền đông nước Mỹ. Mỗi bài giảng mất trung bình 5 giờ hoặc hơn để học hết và kèm theo nhiều bài trắc nghiệm dài 20 đến 45 phút phụ thuộc vào dữ liệu trong bài học. Những câu hỏi hàng tuần luôn luôn ngắn và dễ, thường được dùng để kích thích học viên phát triển khả năng tìm hiểu các khái niệm được học từ công việc và môi trường xung quanh.

Tôi không bao giờ đặt ra thời gian cố định cho bản thân và tự ước tính rằng tuần học ít nhất tốn khoảng 10 giờ còn tuần học nhiều nhất tốn đến gần 15 hoặc 20 giờ. Hạn nộp bài tập cuối cùng của cả 3 môn học được đưa ra trước 2 tuần. Tôi mất 5 ngày tương đương với 40 giờ làm việc để hoàn thành chúng, chỉ được chợp mắt một lúc vào ban đêm và phải uống Red Bull để cầm hơi.

Sau đêm đầu tiên tham gia khóa học, tôi đã thận trọng đọc các biểu đồ cột, số trung bình và thấy rằng khóa học này cực kì dễ hiểu. Dù CORe trên HBX được tạo lập bởi các giáo sư của HBS và yêu cầu phải có đơn xin nhập học được chấp thuận, khóa học này sẽ không tạo được hiệu quả nếu nội dung của nó quá khó như những khóa học giới thiệu chính thức về môn học tại một trường danh tiếng nào đó. Có thể nói, nỗi sợ hãi của tôi về các khó khăn trong học tập đã dịu đi sau vài ngày và lượng tài liệu trên lớp bắt đầu nhiều hơn.

Phần lớn khóa học khiến tôi cảm thấy khó đến mức phải luôn vùi đầu vào tài liệu và học suốt ngày kể cả khi đang ở văn phòng.

Các bài học được dạy qua một hệ thống các video ngắn, câu hỏi trắc nghiệm, câu hỏi phản ứng nhanh, bảng tính, đồ họa tương tác, vài cuộc thảo luận nhóm và câu hỏi có tần suất không đều. Dù chưa hoàn hảo nhưng nó vẫn mang đến cho người dùng trải nghiệm tuyệt vời và một số phần tương tác thật sự rất thú vị.

Anand nói với tôi rằng khóa học được thiết kế sao cho sinh viên không phải ngồi yên xem hoặc đọc tài liệu quá 5 phút và tôi thấy họ đã đạt được điều đó.

Sau 11 tuần tuần học, tôi phải làm một bài thi trắc nghiệm cuối khóa dài 3 giờ đồng hồ tại một phòng khảo thí ở Manhattan, New York và hiện tại tôi đang chờ xem mình sẽ nhận điểm tích lũy ở mức trung bình, khá hay giỏi.

Phân tích kinh doanh: Hãy thoải mái với các dữ liệu

Ví dụ: Định lý giới hạn trung tâm giải thích lý do vì sao chúng ta có thể tự tin dùng những mẫu ngẫu nhiên để nghiên cứu một quần thể.

Nếu bạn đang đo lường sự biến động trên một quần thể, chẳng hạn như khoảng cách từ trung tâm thành phố ảnh hưởng tới giá nhà ở ngoại ô, lược đồ phân phối của giá trị trung bình các mẫu trên là phân phối chuẩn (ví dụ đồ thị khảo sát từ các số liệu sẽ có dạng đường con hình chuông). Mức trung bình của đường cong chuông này sẽ bằng với mức bình quân dân số thực tế.

Trong đời thực, không ai dùng một lượng thời gian và nguồn lực lớn như thế để thu thập mẫu và vẽ biểu đồ mức trung bình của chúng. Thay vào đó, chúng ta biết rằng có xác suất là 95% trung bình của một mẫu sẽ nằm trong mục lệch chuẩn của một tổng thể. Không cần hiểu nguyên lý toán học đằng sau nó, chúng ta vẫn có thể tự tin xác định được phạm vi giá trị cần tìm.

Các tình huống nghiên cứu: Amazon sử dụng phương pháp thử nghiệm A/B để đo tầm quan trọng của việc thay đổi giao diện trang web của họ như thế nào; Disney sử dụng dữ liệu trong quá khứ để dự đoán số bản sao của một vài tựa phim họ sẽ bán ra như thế nào; Tập đoàn Giải trí Caesars dùng hồi quy đa biến để quyết định thuê bao nhiêu nhân viên làm việc tại các khu nghĩ dưỡng của họ theo mùa như thế nào.

Ứng dụng: giờ đây tôi có thể tự tin khi làm việc với một nghiên cứu khoa học hoặc báo cáo tài chính mà không mù quáng tin tưởng các dữ liệu là quan trọng và dựa trên mẫu chính xác tuyệt đối.

Kinh tế học cho nhà quản lý: Tìm hiểu cách các thị trường hoạt động

Ví dụ: Các gói sản phẩm tối ưu hóa giá trị và giảm thiểu thừa thải.

Bạn có thể mua một vài gói sản phẩm trong cuộc sống và đôi khi bạn cảm thấy như mình bị ép phải mua thứ gì đó mà mình thật sự không thích: Bạn rất cần Microsoft Word, bạn thỉnh thoảng dùng Power Point nhưng phát hiện mình chỉ đụng tới Excel một hoặc hai lần gì đó. Nhưng mua cả gói sản phẩm có vẻ hợp lý hơn là chỉ mua Word và phân vân xem có nên chi tiền thêm cho Power Point không.

Nhưng cái hay của gói Office kinh điển này là nó không chỉ tối ưu hóa doanh thu của Microsoft bởi các sản phẩm bắt buộc bạn phải mua kèm mà còn nhờ một mối tương quan tiêu cực trong lựa chọn ưu tiên của khách hàng. Một người nào đó có lựa chọn tương tự bạn nhưng điểm khác là họ thật sự cần Excel, thỉnh thoảng dùng Word và gần như không muốn có Power Point.

Cuối cùng, Microsoft thắng bằng cách tạo ra sự phân biệt giá, một chiến lược mà trong đó những sản phẩm tương tự được bán với mức giá khác nhau tại các thị trường khác nhau, giống như một người nào đó sẵn sàng mua khăn giấy với giá gốc còn người khác thì mua chỉ vì họ có phiếu giảm giá.

Các tình huống nghiên cứu: Ace Tickets xác định giá vé của sự kiện thể thao như thế nào; tờ New York Times dùng phân tích liên hợp để đưa ra kế hoạch thuê bao tối đa hóa lợi nhuận như thế nào; nhà xuất bản Random House bắt đầu cho thuê lại một phần diện tích nhà máy và thu nhỏ việc kinh doanh để chống chọi lại sự bùng nổ của sách điện tử như thế nào; một công ty dược phẩm xác định giá thuốc Epogen mà họ độc quyền như thế nào; Bonobos có thể bước vào thị trường bán lẻ trực tuyến đầy cạnh tranh và phát triển mạnh mẽ như thế nào.

Ứng dụng: giờ đây tôi có thể hiếu nguyên lí giá cả và khi nào là thời điểm thích hợp để tham gia vào một thị trường.

Kế toán tài chính: học cách các công ty theo dõi giao dịch

Ví dụ: một công ty khá tự do trong cách họ hạch toán, chẳng hạn như cách họ lựa chọn để xác định mức khấu hao của tài sản và giá trị của hàng tồn kho.

Khi một công ty sản xuất vỏ chai soda mua một máy làm vỏ khác, họ có quyền chọn cách đo lường mức khấu hao của máy theo các phí tổn dành cho nó qua thời gian. Hai phương pháp chính để thực hiện là khấu hao đường thẳng, trong đó chi phí được tính bằng nhau trong thời gian sử dụng sản phẩm và khấu hao nhanh theo phương pháp số dư giảm dần, trong đó chi phí cao vào những năm đầu và giảm dần theo thời gian.

Tương tự như vậy, khi một công ty sản xuất nước ép trái cây thay đổi giá một trong các sản phẩm của họ, họ có thể tính giá trị hàng tồn kho bằng phương pháp nhập trước xuất trước (FIFO), trong đó thùng chứa nước trái cây với giá rẻ hơn sẽ được đánh dấu bán trước hoặc phương pháp nhập sau xuất trước (LIFO), trong đó nước trái cây có giá cao hơn sẽ được đánh dấu bán trước. Cả hai phương pháp này đều không màng tới tình hình thực tế.

Các tình huống nghiên cứu: cách cửa hàng dành cho người sành ăn của Cardullo ghi chép các giao dịch cơ bản hàng tháng và hàng năm; làm sao PepsiCo biết khi nào cần mua hay bán thiết bị và ở mức giá nào là thích hợp; cách Morgan Stanley phân tích báo cáo tài chính để xác định tình trạng kinh doanh của công ty; làm cách nào Metropolis Healthcare phân tích dòng tiền tự do của một phòng thí nghiệm độc lập để xem xét quyết định mua lại nó hay không, một CEO mới đã gia nhập tổ chức Chữ thập đỏ Hoa Kỳ năm 2008 giúp tổ chức không bị sụp đổ bằng cách củng cố hoạt động của hơn 700 chi nhánh như thế nào.

Ứng dụng: giờ đây tôi có thể đọc một báo cáo tài chính và nhận định tình trạng kinh doanh của công ty bằng cách xem qua bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ của họ.

Làm sao để biết khóa học này có dành cho bạn hay không?

Tôi đã thử tham gia các khóa học trực tuyến miễn phí trước đây nhưng chưa bao giờ theo hết khóa. Nếu giống tôi, bạn cần một động lực hữu hình để có thể bỏ ra ít nhất một giờ cho việc học hầu như mỗi đêm trong vài tháng. Đồng thời bạn cũng đang tìm kiếm thứ gì đó thu hút hơn những video bài giảng dài dòng kèm theo một danh sách các câu hỏi trắc nghiệm cùng một đống tài liệu. HBX mang lại cả hai yếu tố này.

Để khuyến khích thêm, những ai hoàn tất khóa học và bài thi cuối kỳ sẽ nhận được một giấy chứng nhận và Anand nói rằng nó có giá trị như giấy chứng nhận của một khóa học quản lý từ HBS. Tất nhiên, giấy chứng nhận của HBX không phải là một cái bằng. Nhưng không như giấy chứng nhận hoàn tất khóa học ở Coursera, bạn có thể viết nó vào CV để chứng nhận mình đã hoàn tất một khóa học cơ bản về kinh doanh được thiết kế bởi HBX. Nó sẽ có giá trị hơn nếu bạn đạt loại khá hoặc giỏi.

Nếu bạn đã học về thống kê, kinh tế và kế toán rồi nhưng muốn bắt đầu ôn lại kiến thức, bạn nên tham khảo các tài liệu miễn phí. Nếu bạn là một người tự học có kỷ luật không quan tâm đến giấy chứng nhận, bạn có thể xem xét việc nhận các giáo trình đã qua sử dụng và tự làm bài tập để hiểu rõ hơn nội dung bài.

Tuy nhiên mức phí 1.500 USD có thể chấp nhận được nếu bạn nghĩ nâng cao kiến thức kinh doanh có thể giúp mình thăng tiến hoặc nếu công ty bạn có chế độ hoàn trả tiền học. Và như tôi đề cập ở trên, chất lượng sản xuất các video nghiên cứu tình huống, chất lượng của việc giảng dạy và giá trị của các tính năng tương tác đã giúp khóa học này khác biệt với các đối thủ cạnh tranh trên lĩnh vực dạy học trực tuyến.

Anand nói rằng nền tảng HBX sẽ phát triển vượt bật trong những năm tới, đặc biệt trong việc cung cấp khóa học quản lý. Khóa học quản lý đầu tiên, Chiến lược sáng tạo phá hủy của Clay Christensen - “cha đẻ của sự sáng tạo phá hủy” vẫn còn đang mở khóa.

Điểm phàn nàn đáng nói duy nhất về khóa học CORe là tính năng kết nối với các học viên khác không được như mong đợi. Khi tôi sử dụng tính năng bảng tin nhắn cho phép sinh viên tìm sự giúp đỡ từ những người khác, tôi không thể tương tác với nó thường xuyên. Còn với tính năng “thảo luận” cho phép một nhóm sinh viên được chọn ngẫu nhiên gửi tin nhắn qua lại về một câu hỏi khó trong phân môn kế toán, tôi thấy nó chỉ đơn thuần được tạo ra vì cần thiết chứ không phải để vận dụng trí óc.

Và mặc dù quy định của khóa học từ đầu là những thảo luận trên facebook không được tính vào điểm chuyên cần cuối cùng, tôi nhận thấy rằng những cuộc thảo luận lý thú nhất diễn ra trên facebook do tính đơn giản của nó.

Nói chung, tôi thích trải nghiệm của mình với HBX CORe và đã không còn hối tiếc khi mình không tham gia một khóa học chuẩn bị nào ở trường đại học.

Giáo sư Anand, Hammond và Narayanan cùng với team HBX đã tạo ra công cụ giáo dục cực kỳ thú vị và đầy hứa hẹn, và tôi sẽ tiếp tục theo dõi cách HBX tiếp tục các khóa học này như thế nào.

Mai Trâm