Sở hữu nền tảng thương mại điện tử lớn nhất ĐNÁ nhưng thua lỗ kỷ lục, công ty mẹ Shopee liệu sẽ trở thành gã khổng lồ internet hay chỉ là bong bóng chờ nổ tung?

Ít gây sự chú ý hơn một chút so với Tesla, và nhóm cổ phiếu FAANG (gồm những công ty công nghệ hàng đầu thế giới Facebook, Apple, Alphabet, Netflix và Amazon) nhưng Sea lại đang âm thầm trở thành cổ phiếu tốt nhất thế giới, gây nên sự tranh cãi nảy lửa ở phố Wall.

Các chuyên gia phân tích băn khoăn đặt câu hỏi liệu công ty game, thương mại điện tử và thanh toán có trụ sở ở Singapore này có thể trở thành gã khổng lồ internet tiếp theo hay chỉ là một bong bóng công nghệ đang chực chờ nổ tung?

Nhưng ít nhất là ngay bây giờ, những dự đoán về tương lai khả quan đang tràn ngập quanh SEA. Các nhà đầu tư tin rằng SEA - một cỗ máy đốt tiền, đang thua lỗ nặng có thể sớm trở thành cả Tencent và Alibaba của Đông Nam Á. Điều đó đã giúp cổ phiếu công ty tăng tới 880% trong 18 tháng qua, lớn nhất trong số những công ty với giá trị thị trường ít nhất 1 tỷ USD. Những nhà bán khống đặt cược rằng cổ phiếu này sẽ giảm vào tháng 6 hiện đang phải ngậm trái đắng.

Mặc cho tất cả những điều đó, Forrest Li - đồng sáng lập kiêm CEO của SEA dường như không bận tâm lắm. Vị tỷ phú 42 tuổi nói trong bài phỏng vấn qua video với Bloomberg rằng ông vẫn đang làm việc 7 ngày mỗi tuần trong văn phòng kể từ tháng 4 để đưa công ty của mình vượt qua một trong những năm quan trọng nhất. 

Nhu cầu với game di động và nền tảng mua sắm trực tuyến của SEA đã tăng mạnh trong đại dịch và công ty đang đặt cược vào việc xin cấp phép mảng ngân hàng kỹ thuật số để đẩy nhanh việc gia nhập vào lĩnh vực dịch vụ tài chính. Li cũng đang tìm cách thâu tóm một số công ty trong mảng game, logistic và thương mại điện tử.

"Chúng tôi không thích suy nghĩ quá nhiều về thành công của mình hay về việc làm sao chúng tôi đạt được nó. Môi trường tốt hay xấu không quan trọng lắm, nó sẽ không thay đổi công ty hay một con người", CEO Li trả lời khi được hỏi về giá cổ phiếu tăng chóng mặt của SEA.

Ngay cả theo những tiêu chuẩn mới trong thời điểm bùng nổ công nghệ như hiện nay, sự nổi lên của Li là rất đáng ngưỡng mộ. Sinh ra tại một thành phố nhỏ ở Trung Quốc, ông làm việc cho chi nhánh địa phương của Motorola Solution và Corning trước khi quyết định tham gia chương trình MBA tại Stanford. Ông thành lập Sea sau này được biết đến với cái tên Garena vào năm 2009 và IPO công ty nhờ sự chống lưng của Tencent vào năm 2017.

Ban đầu, Sea chứng kiến thành công vượt bậc nhờ tựa game Free Fire thu hút 80 triệu người dùng hoạt động hàng ngày ở hơn 130 thị trường.

Tuy nhiên, dịch vụ tài chính và thương mại điện tử của Sea hiện đang trở thành trụ cột quan trọng của công ty. Nền tảng Shopee của họ đã vượt Lazada của Alibaba trong quý 4 của năm 2019 trở thành nhà cung cấp thương mại điện tử hàng đầu Đông Nam Á. 

Hiện mảng này chiếm hơn 40% doanh thu của Sea trong năm 2019, tăng từ 2,3% vào năm 2017.

SeaMoney – đơn vị cung cấp mọi thứ từ ví điện tử tới cho vay đang được dự đoán sớm trở thành mảng kinh doanh quan trọng. "Chúng tôi cho rằng đây là mảng kinh doanh có tiềm năng khổng lồ".

CEO Li dĩ nhiên có thể tự tin như vậy là bởi ông nhận được sự tin tưởng của nhiều nhà đầu tư giàu có. Tencent hiện sở hữu 20% cổ phần của Sea. Quỹ tương hỗ lớn nhất thế giới Dynamic Power Global Growth Class cũng là cổ đông của họ.

Một số cổ đông khác gồm có Tiger Global Management của Chase Coleman và Kora Management.

Kora bắt đầu đầu tư vào Sea vào đầu năm 2018 sau khi gặp Li. "Chúng tôi đã quan sát trong suốt 2 năm qua và thấy rằng họ sở hữu đội ngũ tuyệt vời, sản phẩm tuyệt vời tại một thị trường lớn, nói chung là mọi thứ đều tốt đẹp ngoài sức tưởng tượng. Chúng tôi nghĩ đây là một Tencent thu nhỏ và có thể trở nên thực sự thành công".

Còn khoản thua lỗ 1,46 tỷ USD của Sea vào năm ngoái thì sao? Jacobs không bận tâm tới điều đó. "Họ suy nghĩ rất thận trọng và khôn ngoan về việc xây dựng một doanh nghiệp. Chúng tôi đã xem xét kỹ công ty và nó đang nằm dưới sự kiểm soát chặt chẽ đó".

Dẫu vậy, không phải ai cũng có chung quan điểm đó.

Chuyên gia phân tích đến từ DBS Bank lại đưa ra nhận định "bán" với cổ phiếu Sea vào tháng 6, nói rằng những quy định về thuế mới của Indonesia về giao dịch xuyên biên giới và tiền sử đốt tiền của công ty để phát triển mảng thanh toán là đáng lo ngại. "Có một bong bóng công nghệ đang hình thành. Cổ phiếu Sea đang được định giá quá mức và nó phản ánh một phần hiện trạng của ngành công nghiệp".

Một số người khác thì đưa ra nhận định rằng Sea đang phải đối mặt với những đối thủ cạnh tranh có rất nhiều tiền trong những mảng kinh doanh chính của họ, từ Lazada đến Grab Holdings. Trong khi đó, mảng game của Sea lại chưa thể có thêm một sản phẩm bùng nổ nữa sau Free Fire.

"Mảng kinh doanh game của họ đang phát triển tốt nhưng lại chỉ dựa vào 1 tựa game duy nhất, đó là điều đáng lo ngại", một chuyên gia nhận định.

Sea thì vẫn lạc quan. Thực tế, Georg Krijgh – nhà sáng lập và chủ tịch công ty đầu tư Fratres nói rằng quỹ Knight Tech của công ty ông đang lên kế hoạch đầu tư vào Sea.

Cổ phiếu của họ thực sự đang ở vị trí lớn thứ 2 sau Shopify – một công ty thương mại điện tử Canada đã chứng kiến mức tăng 500% trong 18 tháng qua. "Luôn có người không tin tưởng vào những công ty tuyệt vời như Sea, Tesla hay Carvana, chủ yếu là bởi những tranh luận xung quanh giá trị thị trường quá cao. Đó là chiến thuật kém cỏi".

Thử thách lớn nhất với Sea hiện tại là làm sao có thể đạt được hết những kỳ vọng cao về công ty khi mà chỉ riêng 7 ngày qua, cổ phiếu công ty đã tăng 28% lên mức cao kỷ lục.

Về phần mình, Li nhận biết rõ những rào cản đang tăng lên. Không khó để thấy rằng mọi người đang gọi công ty anh là một sự pha tạp giữa Tencent và Alibaba – 2 công ty thành công bậc nhất trong lịch sử.

"Chúng tôi biết rõ những người đi trước. Tuy nhiên, sau cùng chúng tôi không cần trở thành phiên bản thu nhỏ của họ. Chúng tôi sẽ là chính mình".

Vân Đàm