Loạn các chương trình vinh danh doanh nghiệp: Trăm kiểu làm tiền
Tất cả những gì mà những cuộc vinh danh biến tướng này hướng tới là… tiền. Vì thế, họ không ngại quấy rầy doanh nghiệp.
“Alô tôi ở Bộ X muốn gặp anh có chút việc!”, “Alô tôi ở cơ quan thanh tra Y…”, họ xưng như thế để kiếm một cái hẹn với chủ doanh nghiệp (DN) nhằm mời gọi đóng tiền để được vinh danh. Thực sự thì sao?
“Đầu nậu” dựa hơi núp bóng
Thực sự đây là trò “kinh doanh các cuộc vinh danh”. Công thức của nó là một công ty (thường là công ty truyền thông) liên hệ với một viện nghiên cứu, một tổ chức hiệp hội hoặc một tạp chí của bộ, ngành nào đó để lấy danh nghĩa của đơn vị này tổ chức cuộc vinh danh.
Công ty này sẽ đề nghị đơn vị đó cấp giấy giới thiệu khống cho họ để đi làm việc với các DN kêu gọi tài trợ, hỗ trợ. Nhân viên công ty hoặc cộng tác viên do họ thuê mướn sẽ alô cho DN với tư cách là người của cơ quan chủ quản của đơn vị mà họ dùng danh nghĩa. Chẳng hạn nếu đơn vị đó là tạp chí thuộc Bộ A thì họ sẽ gọi đến giám đốc DN và nói ra vẻ quan trọng: “Alô, tôi ở Bộ A xin gặp anh liên quan đến công việc của DN!”.
Mỗi năm một công ty có thể phối hợp với nhiều đơn vị để tổ chức hàng chục cuộc vinh danh. Vì vậy nhân viên của họ có thể cùng lúc có nhiều giấy giới thiệu của các đơn vị khác nhau. Sáng có thể gọi điện thoại đến một DN xưng là người của Bộ A, chiều lại xuất hiện ở DN khác với danh nghĩa người của Bộ B hay của một viện, hiệp hội nào đó.
Không chỉ thế, họ còn núp bóng các cơ quan để xuất bản sách ca ngợi DN (dĩ nhiên là thu tiền); in và bán các sách về luật, về thuế với giá trên trời mà nội dung chỉ đơn thuần là một tập hợp các văn bản. Thế nhưng khối DN mắc lừa nuôi béo những “đầu nậu”.
Các chương trình “vinh danh” luôn kèm giá cả.
DN là miếng mồi béo bở
Anh Bùi Ngọc Quang, chủ một DN kinh doanh hoa tươi, cho biết tháng nào anh cũng nhận được đề nghị vinh danh kiểu này, bị quấy rầy nhiều quá, đôi khi đành cúp điện thoại ngay và cài đặt hộp thư để tất cả thư từ các địa chỉ này tự động chui vào mục thư rác. Có công ty thì dặn lễ tân hễ ai tới mang giấy giới thiệu của đơn vị trực thuộc mà miệng lại xưng tên bộ, ngành chủ quản thì hỏi: “Xin lỗi, anh bán sách, bán vé ca nhạc từ thiện hay đề nghị tuyên dương cá nhân, DN điển hình?”, rồi trả lời luôn giám đốc dặn không có nhu cầu nên không tiếp.
Tiền thu được từ DN với danh nghĩa “hợp đồng hỗ trợ truyền thông”, họ trích hoa hồng cho nhân viên hoặc cộng tác viên mời gọi được DN. Phần còn lại trả cho đơn vị mà họ dùng danh nghĩa một ít, phong bì cho thủ trưởng đơn vị ấy một khoản tương tự, trừ chi phí tổ chức và còn lại thì bỏ túi.
Để thêm phần long trọng, dĩ nhiên phải có chi phí phát sóng trên truyền hình và mời một quan chức nào đó đến phát biểu, tặng kỷ niệm chương cho DN. Nhiều quan chức, thậm chí là cán bộ cấp cao do cả nể, cả tin vào uy tín của đơn vị “bán danh nghĩa” đã đến tham dự mà không biết rằng bản chất đây là một trò mua bán hư danh của một nhóm người.
Vinh danh ở “Bộ Chính trị”?
DN nào cũng được vinh danh miễn là đóng tiền, có cuộc vinh danh đặt ra tiêu chuẩn là không nợ thuế nhưng đa phần thì cứ có tiền là OK tuốt. Vì thế có DN nợ lương công nhân từa lưa, sản xuất, kinh doanh ì ạch, có DN lớn năm nào cũng có tham ô, thất thoát, cán bộ phải đi tù nhưng lãnh đạo vẫn liên tục được vinh danh.
Để DN tin tưởng, nhiều lễ vinh danh được tổ chức ở những nhà khách của các cơ quan đảng, nhà nước. Hôm qua, khi đăng bài 1 của loạt bài này, có DN gửi cho PV một văn bản đề nghị vinh danh mà họ nhận được. Theo đó, buổi lễ được tổ chức ở nhà khách T78 - Văn phòng Trung ương và mở ngoặc là “BỘ CHÍNH TRỊ”. Thực sự thì những nhà khách này cũng là đơn vị trực thuộc văn phòng bộ, ngành, ngoài công tác hậu cần thì họ vẫn hạch toán kinh doanh, có tổ chức ở T78 hay nơi nào đi nữa thì cũng như ở khách sạn, nhà hàng chứ gì mà ghi Bộ Chính trị vô đó (?).
Mức độ vinh danh phụ thuộc vào số tiền DN nộp chứ không phụ thuộc vào thành tựu của DN. Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ nhiệm CLB Hàng Việt Nam chất lượng cao, kể có DN ở Vĩnh Long than thở rằng nhà họ làm tương hột mà cũng phải tiếp mấy “cò” vinh danh, khi thấy DN không có tiền mà cũng không mặn mà, họ bớt dần, kỳ kèo trả giá như mua rau.
Luật gia Phan Ngọc Minh, nguyên Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước, thuộc Sở Tư pháp tỉnh An Giang, cho biết: “Tôi đã nghỉ hưu theo chế độ từ năm 2014 nhưng không hiểu vì sao đến nay tôi vẫn nhận được thư mời của Viện Khoa học nghiên cứu nhân tài - nhân lực gửi mời tham gia chương trình nhà lãnh đạo xuất sắc năm 2015 tại lễ hội chùa Bái Đính vào ngày 23-4-2016, kèm theo thư mời có hẳn một chương trình của ban tổ chức với nhiều nội dung như báo Pháp Luật TP.HCM đã đề cập”.
Tương tự như vậy, nhiều DN đã giải thể hoặc phá sản vẫn nhận được thư mời tham gia các cuộc vinh danh. Nhiều DN ngán ngẩm: Người tổ chức chỉ cần tiền chứ cần biết DN đó là ai, hoạt động thế nào đâu.
Cuối năm 2015, Trung tâm Nghiên cứu bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc Việt Nam dự kiến tổ chức vinh danh và cấp bằng chứng nhận “Nghệ nhân văn hóa dân gian”. Tuy nhiên, Bộ VH-TT&DL đã có văn bản yêu cầu dừng tổ chức chương trình này. Theo Bộ, việc trung tâm tự ý đưa thông tin Bộ VH-TT&DL tổ chức nhằm trục lợi. Bộ không nhận được văn bản của bất cứ đơn vị nào đề nghị phối hợp tổ chức với nội dung trên. Trung tâm tự ý đưa Bộ VH-TT&DL vào bằng chứng nhận “Nghệ nhân văn hóa dân gian” là không đúng với vị trí của cơ quan quản lý trong sự kiện này. Được biết trước đó các nghệ nhân là đối tượng của chương trình vinh danh này cũng được yêu cầu đóng tiền để được nhận bằng vinh danh.
Trao đổi với PV, GS Hoàng Chương cho hay: “Ban tổ chức chương trình này là một công ty truyền thông, họ đề nghị trung tâm tặng bằng khen cho các nghệ nhân. Chúng tôi nhận thấy nghệ nhân có đóng góp thì cũng nên khen thưởng. Tuy nhiên, sau khi phát hiện họ làm không đúng, chúng tôi đã chấm dứt việc hợp tác.
Ông HUỲNH VĂN MINH, Chủ tịch Hiệp hội DN TP.HCM (HUBA): Nếu phải đóng tiền, DN đừng tham gia giải thưởng
Bản thân tôi làm DN vẫn nhận cuộc gọi thường xuyên mời tham gia giải thưởng. Có những giải thưởng tên nghe kêu dữ lắm.
Giải thưởng cho DN, doanh nhân là cần thiết ghi nhận đóng góp cho nền kinh tế, cho cộng đồng, khích lệ tinh thần phát triển sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, hiện có quá nhiều giải thưởng tiêu chí chung chung, hội đồng xét giải không có, muốn tham gia phải đóng tiền hỗ trợ.
HUBA cũng tổ chức giải thưởng DN, doanh nhân TP.HCM tiêu biểu, ngân sách UBND TP hỗ trợ, hội đồng xét giải là Hội đồng Thi đua Khen thưởng TP và các sở, ban ngành, DN không phải đóng một khoản phí nào. Còn DN nào muốn tài trợ để giới thiệu thương hiệu sản phẩm thì đăng ký nhưng những DN này không liên quan gì đến việc bình chọn giải. Tiêu chí giải thưởng rõ ràng, nếu có vi phạm về thuế, môi trường… sẽ bị loại khỏi giải.
DN khi tham gia giải thưởng phải xem xét giải đó có lợi cho mình không, có tiêu chí rõ ràng, hội đồng xét giải tổ chức, đơn vị có thẩm quyền. Nếu phải đóng tiền thì DN không nên tham gia.
TS CAO SĨ KIÊM, nguyên Chủ tịch Hiệp hội DN nhỏ và vừa Việt Nam: Dễ rơi vào bẫy lừa đảo
Nghị định 46/2015 quy định rõ những chủ thể được trao giải thưởng và khi làm các giải thưởng phải kiểm soát chặt chẽ, chỉ được thu phí để phục vụ công tác trao thưởng chứ không phải là đặt ra định mức bao nhiêu tiền để được trao. Vì thế khi các DN nhận được lời mời tham gia giải thưởng cần hỏi xem xuất xứ từ đâu, ai cho phép, nếu không sẽ dễ rơi vào bẫy lừa đảo. Cũng cần nhớ những giải thưởng được trao thì theo Quy chế 46 của Thủ tướng phải ba năm mới được trao một lần.
Các giải thưởng hiện nay rất tràn lan, thậm chí người ta còn dùng tiền để mua. Muốn hạn chế tình trạng này, trước hết Quy chế 46 của Thủ tướng phải được tuyên truyền, phổ biến rộng rãi. Đồng thời, những quy định, tiêu chuẩn được tôn vinh, trao thưởng cần phải cụ thể. Cuối cùng, các cơ quan chức năng cần kiểm soát chặt chẽ việc trao các giải thưởng, xử lý nghiêm minh những nơi lợi dụng việc trao thưởng này để trục lợi.
Tuy nhiên, cũng cần phải nói rằng có một bộ phận DN thích hư danh nên mặc dù biết đó là các giải thưởng không thực chất nhưng vẫn nhận.
CHÂN LUẬN - QUANG HUY ghi
