Phẩm chất can trường của dân tộc Phần Lan: thắng không kiêu, bại không nản

Mỗi dân tộc trên thế giới đều có những đặc điểm trong tính cách con người rất đặc trưng, đặc biệt là người Pháp lãng mạn bay bổng, người Ý tự do phóng khoáng, người Mỹ cởi mở, người Nga chân thành chất phác, người Đức kỷ luật nghiêm túc, người Anh chế ngự cảm xúc bình thản trước mọi sự việc…

Còn trong thâm tâm người Phần Lan, không phàn nàn không có nghĩa là khuất phục, chiến thắng mà trầm tĩnh, thất bại mà bình thản. Điều làm nên sự đặc biệt ấy, chỉ đơn giản là cụm từ Sisu.

Sisu tương đồng với khái niệm người quân tử của phương Đông

Sisu (phát âm: see’-soo) không phải là một cụm từ đơn thuần, hơn hết đó là nguồn năng lượng, nguồn khích lệ con người mỗi lúc khó khăn, là sức mạnh của ý chí, là quyết tâm, sự kiên trì. Cụm từ này được ví như xương sống của dân tộc Phần Lan, là phương thuốc hữu hiệu nhất giúp họ chống lại những nghịch cảnh.

Sisu cũng biểu thị sự chấp nhận về một thực tế khắc nghiệt mà không phàn nàn, nhưng không có nghĩa là khuất phục nó. Trái lại, một người có tinh thần Sisu sẽ bình tĩnh mà vững vàng vượt qua nghịch cảnh trong cuộc sống của mình. Nếu họ vượt qua được nó, họ sẽ đạt được chiến thắng nhưng họ không khoe khoang mà vẫn trầm tĩnh. Còn nếu họ bị thất bại, họ vẫn bình thản để tiếp tục. Trong một vài trường hợp hiếm hoi, Sisu cũng có thể được hiểu là thái độ cao quý và quân tử.

Nguồn gốc của cụm từ kì diệu Sisu

Sisu đại diện cho những phẩm chất rất tích cực tuy nhiên trong lịch sử hình thành của từ vốn được cho là đi mượn này, không phải lúc nào nó cũng mang ý nghĩa tốt đẹp. Từ thế kỷ 16, từ Sisu lần đầu tiên được nhắc đến như một dạng tâm tính nào đó, nhưng dưới sự dẫn dắt của giới tăng lữ Lutheran thì từ Susi nhanh chóng đã biến thành từ mang ý nghĩa xấu.

Từ này được bắt nguồn từ một bộ phận bên trong cơ thể con người, phần ruột (Sisucunda), nơi khởi đầu những vận động mạnh mẽ của hệ thống tiêu hóa. Nó đại biểu cho sự ương ngạch, chống đối một cách quyết liệt.

Sisu đã được cách tân trong những năm 1920 và 1930. Lúc này, Quốc gia mới độc lập đã tổ chức vinh danh chủ quyền bằng cách tìm kiếm và tự đổi mới tận gốc rễ. Những nỗ lực xây dựng một quốc gia lãng mạn đã bắt đầu từ cuối thế kỷ 19 với việc “phát minh” những loại trang phục dân tộc và lịch sử anh hùng vang dội trong việc thiết lập Sisu như một điều gì đó độc đáo mang tính Phần Lan. Các môn thể thao được gắn với Sisu để chứng thực về sự bền bỉ và quyết tâm trong đấu trường quốc tế.

Trong Thế chiến II, Sisu trải qua một sự nâng cao giá trị tới một trạng thái tột bậc thiêng liêng. Một trong những mô tả đầu tiên về Sisu trong tiếng Anh là về Chiến tranh Mùa Đông (1939 – 1940).

Ngày 30 tháng 11 năm 1939, ba tháng sau khi Thế chiến II bắt đầu, Liên Xô dưới sự cầm quyền của Stalin đã tuyên chiến với Phần Lan vì muốn đẩy lùi biên giới của mình sâu vào đất Phần Lan.

Cuộc xung đột giữa hai nước trở thành một trong những trận đánh đáng ngưỡng mộ nhất trong lịch sử vì chỉ trong 105 ngày chiến đấu, Liên Xô thua trận. Số quân lính yếu ớt của Phần Lan chỉ bằng 1/5 so với quân Liên Xô phải đối mặt với 2,5 triệu lính dũng cảm sẵn sàng hi sinh vì Hồng quân Liên Xô cùng với những vũ khí tối tân nhất.

Dường như theo mọi tiên đoán, Phần Lan sẽ nhanh chóng trở thành một vùng đất chỉ còn khói lửa và tro bụi nhưng người Xô Viết lại quên một điều rằng những người Phần Lan có một tinh thần quả cảm. Và cũng chính thời điểm đó, từ “sisu” ra đời giữa những người lính Phần Lan khắc khổ, đó là nguồn khích lệ động viên tinh thần họ cũng như giúp họ tập trung ý chí chiến đấu.

“Sisu” giống như một thuật ngữ để lưu giữ lòng dũng cảm và ý chí quyết tâm không đầu hàng của những người lính Phần Lan. Những bất an hay lo lắng đều biến mất mỗi khi từ “sisu” được phát ra để động viên tinh thần mọi người. Theo lịch sử, nhiều lính Xô Viết bị lạc đường do mùa đông ở Phần Lan có phần khắc nghiệt và rừng cây rậm rạp khó định hướng.

Một phần do thời tiết và địa hình hiểm trở nhưng theo nghiên cứu của các nhà sử học, những người lính và người dân Phần Lan chia thành từng nhóm tấn công nhỏ gây ra những cơn hoảng loạn khủng khiếp cho quân đội Liên Xô. Chính vì vậy, cuộc xung đột này còn có tên là “tinh thần mùa đông Phần Lan” hay “sisu”.

Người Phần Lan dường như rất thích thú với khái niệm được gắn với bản sắc dân tộc Sisu này, ừ một thương hiệu xe trong nước có tiếng hiệu Sisu, những chiếc xe tải bọc thép, tàu phá băng MS SISU đến thương hiệu kẹo làm dịu cơn ho với hương vị khó quên. Trong một lần leo núi vào những năm 90, nhà thám hiểm Veikka Gustafsson đã đặt tên cho một ngọn núi ở châu Nam Cực là Sisu.

5 yếu tố làm nên tinh thần "sisu"

Tuy nhiên, “sisu” cũng được là một biểu tượng để giúp con người ta vượt lên những khoảnh khắc khó khăn. Theo người Phần Lan, có tới năm yếu tố quyết định giúp họ vượt qua những khoảnh khắc không đáng mong chờ ấy và cũng chính những lúc như vậy, tâm lý, động lực và sự phát triển cá nhân tạo thành một tổng thể chiến lược giúp họ học tập và làm việc hiệu quả hơn.

- Biết quản lý stress đúng cách

Mỗi giây phút khó khăn lại đòi hỏi chúng ta phải biết lắng nghe và tiếp thu tất cả xung quanh ta. Muốn sử dụng tất cả nguồn lực cá nhân để đối mặt với khó khăn thách thức, chúng ta phải biết kiểm soát stress một cách đúng đắn. Hơn nữa, chúng ta không được quên rằng nếu stress là cơ chế giúp chúng ta tập trung mọi nỗ lực vào một tình huống khó khăn thì trước hết chính bản thân ta phải kiểm soát và hành động đúng đắn để phục vụ bản thân tốt hơn.

- Biết sửa lại lý tưởng và mục tiêu

Ai cũng có một vài lý tưởng sống hay những mục tiêu đặt ra trên trời đôi khi khiến ta lầm đường lạc lối. Vì vậy, trong những khoảnh khắc lâm vào hoàn cảnh khó khăn, sẽ chẳng có gì khó khăn nếu chính ta chỉnh lại la bàn bản thân, quay về hướng bắc đi thẳng tới nơi thực sự có sức mạnh, giá trị và bản sắc của bản thân.

- Kiên trì

Kiên trì luôn len lỏi vào khả năng suy nghĩ, sáng tạo và quyết định của mỗi người. Những người thật sự kiên trì và bền chí sẽ tập trung được hết năng lượng và trí óc vào những gì quan trọng nhất và mang lại nhiều lợi ích nhất.

- Khả năng đứng dậy sau vấp ngã

Khi những người lính Phần Lan giành chiến thắng trước những người lính Xô Viết, họ không chỉ tự hào về chiến thắng của mình, về việc đã đánh bại một kẻ thù rất mạnh mà còn tự hào vì ý chí và sức mạnh của đồng đội mình. Trong 105 ngày chiến đấu là những ngày mà họ cảm nhận được ý chí từ “sisu”. Cuộc xung đột này là một bài học về khả năng đứng dậy sau vấp ngã bởi lẽ điều quan trọng nhất để chiến thắng trong một tình huống khó khăn, để tồn tại được đó là dám đứng dậy, bước ra mạnh mẽ hơn và giữ vững được tinh thần sống còn.

- Trung thực

Nếu bạn không trung thực với bản thân mình, biết làm như thế là sai mà vẫn làm, rồi tự huyễn hoặc bản thân rằng đó là sự bền chí, kiên định thì chắc chắn con đường của bạn sẽ lệch dần và dẫn tới thất bại. Bởi mọi sự thành công trước hết đều phải là đem lại lợi ích cho những người khác mà không tổn hại, chà đạp lên ai.

Ninh Linh