Nóng: OpenAI sắp thành công ty vì lợi nhuận, đi ngược lời tuyên thệ ban đầu 'hoạt động vì nhân loại, không ràng buộc tài chính'

OpenAI đang có kế hoạch chuyển đổi từ một tổ chức phi lợi nhuận thành một công ty vì lợi nhuận. Đáng nói, điều này diễn ra trong bối cảnh công ty cũng đang trải qua những thay đổi lớn về mặt nhân sự, bao gồm đơn từ chức đột ngột của giám đốc công nghệ Mira Murati vào thứ tư .

Trở thành một công ty vì lợi nhuận sẽ là một sự thay đổi lớn đối với OpenAI. Công ty được thành lập vào năm 2015 với tuyên bố “để phát triển công nghệ AI mang lại lợi ích cho toàn thể nhân loại, không bị ràng buộc bởi nhu cầu tạo ra lợi nhuận tài chính".

Mọi thứ bắt đầu thay đổi vào cuối năm 2022 khi công ty phát hành ChatGPT, sản phẩm này đã trở thành một cú hit ngay lập tức và khơi dậy sự quan tâm toàn cầu về tiềm năng của trí tuệ nhân tạo tạo ra để định hình lại doanh nghiệp và xã hội.

Được dẫn dắt bởi Tổng giám đốc điều hành Sam Altman, OpenAI bắt đầu phát hành các sản phẩm mới cho người tiêu dùng và khách hàng doanh nghiệp và thuê một loạt nhân viên bán hàng, chiến lược và tài chính.

Nhân viên, bao gồm một số người đã làm việc ở đó từ những ngày đầu, bắt đầu phàn nàn rằng công ty đang ưu tiên vận chuyển sản phẩm hơn sứ mệnh ban đầu của mình là xây dựng các hệ thống AI an toàn.

Một số người đã rời đi để đến các công ty khác hoặc tự thành lập công ty riêng, bao gồm công ty khởi nghiệp AI đối thủ Anthropic. Cuộc “di cư” này đặc biệt rõ rệt trong năm nay.

Trước Murati, đồng sáng lập kiêm cựu khoa học gia trưởng của OpenAI Ilya Sutskever, đồng sáng lập kiêm cựu nghiên cứu viên hàng đầu John Schulman và cựu nghiên cứu viên hàng đầu Jan Leike đều đã từ chức kể từ tháng 5. Đồng sáng lập kiêm cựu chủ tịch Greg Brockman gần đây đã xin nghỉ phép đến hết năm.

Một nhà đồng sáng lập khác và là nhà đầu tư đầu tiên của công ty, Elon Musk, đã kiện OpenAI, cáo buộc Altman và Brockman đã lừa ông tin rằng công ty là một tổ chức phi lợi nhuận. Hiện Musk cũng đang điều hành một công ty đối thủ có tên xAI.

Về phần mình, OpenAI đã phản bác tuyên bố của Musk.

Theo những thay đổi mới được đề xuất, OpenAI sẽ trở thành một tập đoàn vì lợi ích công cộng, nghĩa là sứ mệnh của công ty là tạo ra lợi ích xã hội và hoạt động theo cách bền vững.

Sẽ vẫn có một nhánh phi lợi nhuận của OpenAI theo đuổi các mục tiêu từ thiện và sở hữu cổ phần trong công ty vì lợi nhuận. Không thể xác định được sứ mệnh riêng biệt của tổ chức phi lợi nhuận này sẽ là gì.

Những người hiểu vấn đề cho biết Altman cũng sẽ sở hữu cổ phần trong công ty vì lợi nhuận này. Trước đây, ông chưa từng sở hữu cổ phần trong OpenAI.

Quá trình chuyển đổi này dự kiến sẽ phức tạp và có thể mất nhiều năm để hoàn thành.

Người phát ngôn của OpenAI cho biết, “Chúng tôi vẫn tập trung vào việc xây dựng AI mang lại lợi ích cho mọi người và như chúng tôi đã chia sẻ trước đây, chúng tôi đang làm việc với hội đồng quản trị của mình để đảm bảo có vị thế tốt nhất để thành công trong sứ mệnh của mình. Tổ chức phi lợi nhuận này là cốt lõi trong sứ mệnh của chúng tôi và sẽ tiếp tục tồn tại”.

Việc tái cấu trúc được thiết kế một phần để khiến OpenAI hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư, vì công ty hiện đang cố gắng chốt vòng gọi vốn lên tới 6,5 tỷ USD. Công ty đầu tư mạo hiểm Thrive Capital đã cam kết khoảng 1 tỷ USD và OpenAI đang đàm phán để nhận được khoản đầu tư từ nhà tài trợ lâu năm Microsoft, cùng với Apple, Nvidia và công ty MGX của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.

Không giống như các nhà đầu tư trước đây vào OpenAI, những người đầu tư vào vòng gọi vốn hiện tại sẽ không bị giới hạn lợi nhuận mà họ có thể kiếm được. Và nếu việc tái cấu trúc không diễn ra trong vòng hai năm, các nhà đầu tư mới có thể yêu cầu hoàn lại tiền.

“CUỘC ĐẠI DI CƯ”

Murati không phải là giám đốc điều hành duy nhất của OpenAI từ chức vào thứ tư. Bob McGrew, giám đốc nghiên cứu, và Barret Zoph, phó chủ tịch nghiên cứu từng làm việc tại ChatGPT, cũng sẽ rời đi.

Sự ra đi của Murati sẽ có tác động lớn nhất. Bà là một trong những phó giám đốc hàng đầu của Altman và xử lý phần lớn công việc quản lý hàng ngày của công ty.

Bà đã thông báo cho Altman về việc từ chức của mình vào sáng thứ tư. Sau đó trong ngày, bà vẫn đang thảo luận chi tiết về việc rời đi của mình với ban lãnh đạo OpenAI.

Nhiều người tại OpenAI dự đoán Murati đã rời đi vào năm ngoái, sau khi bà đóng vai trò quan trọng trong việc Altman bị sa thải khỏi vị trí CEO trong thời gian ngắn.

Theo những người thân cận với công ty, Murati trước đó đã tiếp cận một số thành viên hội đồng quản trị của OpenAI với những lo ngại về khả năng lãnh đạo của Altman. Bà mô tả một số chiến thuật lãnh đạo của ông là lạm dụng về mặt tâm lý và cho biết ý định nghỉ việc của mình.

Murati được bổ nhiệm làm CEO tạm thời trong biến cố vào năm ngoái nhưng Altman đã quay trở lại công việc chỉ vài ngày sau đó, sau khi chịu áp lực từ nhiều nhân viên và nhà đầu tư của công ty. Murati vẫn giữ chức CTO. Bà cho biết bà cũng đã chia sẻ phản hồi của mình trực tiếp với Altman và không ủng hộ quyết định sa thải ông của hội đồng quản trị.

Trong một tuyên bố đăng trên X, Murati đã ca ngợi những thành công của công ty trong nghiên cứu, phát triển và an toàn trong suốt 6 năm rưỡi làm việc tại đó. Bà nói rằng: "Tôi sẽ rời đi vì tôi muốn tạo ra thời gian và không gian để thực hiện khám phá của riêng mình. Hiện tại, trọng tâm chính của tôi là làm mọi thứ trong khả năng của mình để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ, duy trì đà phát triển mà chúng tôi đã xây dựng".

Trong một ghi chú gửi cho nhân viên vào cuối ngày thứ tư, Altman viết rằng ông sẽ dành nhiều thời gian hơn cho các bộ phận kỹ thuật và sản phẩm của công ty. Altman đã dành phần lớn thời gian trong năm nay để họp với các nhà lãnh đạo chính trị trên toàn cầu và làm việc về các thỏa thuận mở rộng số lượng trung tâm dữ liệu AI.

“Những thay đổi về mặt lãnh đạo là một phần tự nhiên của các công ty, đặc biệt là những công ty phát triển quá nhanh”, Altman viết. “Dĩ nhiên, tôi sẽ không giả vờ cho rằng việc thay đổi đột ngột như vậy là điều tự nhiên, nhưng có một điều chắc chắn đó là công ty của chúng ta không phải là một công ty bình thường”.

Theo: WSJ

Phương Linh