'Nóng mắt' vì bị Trung Quốc vượt mặt, Mỹ đang 'xới tung đất' tìm thứ được xem là 'vàng trắng', mấu chốt quan trọng của ngành xe điện toàn cầu
Trung Quốc đang kiểm soát hơn một nửa quá trình xử lý và tinh chế lithium - thứ được xem là "vàng trắng" của xe điện trên toàn cầu.
Tờ CNBC đưa tin, Mỹ đang gặp vấn đề về nguồn cung cấp lithium - thứ được coi là "vàng trắng" của xe điện (EV). Trong khi đó, gần như mọi nhà sản xuất ô tô lớn đều công bố chuyển đổi sang xe điện, Tesla đã giao gần một triệu xe vào năm 2021 và một số công ty sản xuất xe điện mới như Rivian và Lucid cũng đang tung ra thị trường các mẫu xe mới.
Để cung cấp năng lượng cho tất cả lượng EV này, chúng ta sẽ cần pin - rất nhiều pin.
Theo Benchmark Mineral Intelligence, tốc độ tăng trưởng xe điện sẽ chiếm hơn 90% nhu cầu lithium vào năm 2030. Nhưng lithium cũng có trong điện thoại, máy tính, gốm sứ, chất bôi trơn, dược phẩm và rất cần thiết cho việc lưu trữ năng lượng mặt trời và năng lượng gió.
"Lithium giống như máu trong cơ thể bạn", Jon Evans, Giám đốc điều hành Lithium Americas cho biết. "Đó là nhân tố quan trọng đằng sau cách hoạt động của pin lithium-ion. Nó vẫn là mẫu số chung trong tất cả các công nghệ pin, ngay cả khi chúng tôi đang xem xét các loại pin thế hệ tiếp theo. Vì vậy, đây thực sự là một yếu tố vô cùng quan trọng".
Chất quan trọng trong pin sạc lại được gọi là "vàng trắng" và cơn sốt đang diễn ra.
Giá lithium đang tăng vọt tới 280% kể từ tháng 1/2021 và việc thiết lập nguồn cung cấp lithium trong nước đã trở thành phiên bản "an ninh dầu mỏ" hiện đại. Nhưng ngày nay, Mỹ đã đi sau rất xa, với chỉ 1% lượng lithium toàn cầu được khai thác và xử lý ở Mỹ theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ.
Hơn 80% lượng lithium thô trên thế giới được khai thác ở Úc, Chile và Trung Quốc. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, Trung Quốc kiểm soát hơn một nửa quá trình xử lý và tinh chế lithium trên thế giới, đồng thời nắm 3/4 tổng lượng lớn pin lithium-ion trên thế giới.
Nhưng cho đến những năm 1990, Mỹ vẫn là nước dẫn đầu về sản xuất lithium.
Erick Neuman, giám đốc kinh doanh quốc tế của Swenson Technology cho biết: "Ngành công nghiệp lithium bắt đầu ở Mỹ và đã hoạt động tốt trong 50 năm. Chúng tôi có rất nhiều. Thách thức là chúng ta có thể sản xuất những gì chúng ta cần với một mức giá kinh tế và cạnh tranh không? Điều đó thật khó".
Lithium không phải là một nguyên tố khan hiếm. Mỹ dự trữ gần 8 triệu tấn, xếp hạng trong số năm quốc gia hàng đầu trên thế giới. Nhưng chỉ có một mỏ lithium đang hoạt động ở Mỹ.
Tháng 6 năm ngoái, chính quyền đã công bố một kế hoạch chi tiết để bắt đầu sản xuất và tinh chế lithium trong nước cũng như sản xuất pin, đồng thời đặt mục tiêu doanh số EV trên toàn quốc là 50% vào năm 2030.
Hiện có một số dự án lithium trong nước đang được triển khai ở Nevada, North Carolina, California và Arkansas, cùng những nơi khác.
Controlled Thermal Resources đang phát triển một dự án lithium tại biển Salton ở California, dự án này sẽ chiết xuất lithium từ nước muối được bơm lên thông qua các nhà máy năng lượng địa nhiệt trong khu vực. Biển Salton từng là một địa điểm du lịch hấp dẫn, nhưng đã trở thành một trong những cuộc khủng hoảng về môi trường và sức khỏe cộng đồng tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại khi điều kiện khô hạn khiến nhiều hồ bị cạn kiệt nước. Bang California đang cố gắng chuyển đổi khu vực này, gọi là "Thung lũng Lithium" và hy vọng sẽ tạo ra doanh thu cần thiết để hồi sinh khu vực này.
Mùa hè năm ngoái, GM đã công bố khoản đầu tư trị giá hàng triệu USD vào TControlled Thermal Resources và đã bảo đảm quyền đầu tiên để mua lithium sản xuất trong nước cho xe điện của mình.
Piedmont Lithium muốn hồi sinh một khu vực khai thác lithium cũ ở Bắc Carolina, gần Charlotte. Piedmont đã ký một thỏa thuận vào năm 2020 để cung cấp cho Tesla nguồn lithium có nguồn gốc từ tiền gửi của họ ở đó, nhưng dự án đã bị trì hoãn do vấn đề cấp phép.
Lithium Americas có kế hoạch xây dựng một mỏ lộ thiên tại Thacker Pass, nằm trong một ngọn núi lửa đã tuyệt chủng cách Reno, Nevada khoảng 200 dặm về phía bắc và là một trong những mỏ có trữ lượng lithium lớn nhất ở Mỹ. Địa điểm này sẽ xử lý cả khai thác và tinh chế lithium và nó đang ở giai đoạn cấp phép cuối cùng.
EV sử dụng cùng một loại pin lithium-ion có thể sạc lại như trong máy tính xách tay hoặc điện thoại di động, chỉ có điều chúng có kích thước lớn hơn, để cung cấp nhiều năng lượng hơn. Thành phần đắt nhất trong mỗi tế bào pin là cực âm, một trong hai điện cực lưu trữ và giải phóng điện.
Các vật liệu cần thiết trong catốt để chứa nhiều năng lượng hơn thường đắt tiền. Đó là các kim loại như coban, niken, liti và mangan. Chúng cần được khai thác, xử lý và chuyển đổi thành các hợp chất hóa học có độ tinh khiết cao.
Theo Bloomberg, với kích thước pin ôtô điện hiện tại, chi phí trung bình của pin cho một chiếc EV điển hình vào khoảng 6.300 USD. Giá pin đã giảm rất nhiều - giảm 89% trong thập kỷ qua, tuy nhiên chi phí để sản xuất pin xe điện vẫn cao hơn rất nhiều so với xe sử dụng động cơ đốt trong.
Châu Á thống trị ngành sản xuất pin lithium-ion, chiếm hơn 80% công suất hiện có. Công ty Contemporary Amperex Technology (CATL) của Trung Quốc đã xuất xưởng sản lượng cao nhất vào năm 2020, chiếm gần 1/4 thị trường. Tháng 9 năm nay, công ty đã mở rộng vị trí dẫn đầu lên 30%, tiếp theo là LG Energy Solution của Hàn Quốc và Panasonic của Nhật Bản.
Nguồn: CNBC, Bloomberg
