NHNN Việt Nam "thở phào" trước quyết định của Fed, mặt bằng lãi suất cho vay được giữ ổn định

Ngày 10/12, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã thực hiện cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm lần thứ ba liên tiếp, đưa lãi suất cơ bản xuống mức thấp nhất kể từ tháng 11/2022.

Đối với Việt Nam, giới chuyên gia đánh giá việc Fed vừa quyết định hạ lãi suất đã giúp giảm áp lực lên tỷ giá và mặt bằng lãi suất trong nước, tạo thêm dư địa cho NHNN ổn định thị trường.

Hạ nhiệt tỷ giá USD/VND

Tác động tích cực đầu tiên và rõ rệt nhất từ động thái của Fed chính là sự hạ nhiệt của tỷ giá USD/VND.

Sau 3 lần giảm lãi suất của Fed, với tổng mức giảm 0,75 điểm phần trăm, chênh lệch lãi suất giữa USD và đồng Việt Nam đã thu hẹp lại, giúp nâng cao tính cạnh tranh cho tiền đồng. Việc lãi suất đồng USD giảm được nhận định sẽ giúp giảm bớt áp lực đối với việc điều hành chính sách tiền tệ trong nước.

TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính – ngân hàng nhận định, xu hướng nới lỏng của Fed làm giảm sức hấp dẫn của đồng USD, từ đó hạn chế dòng vốn chảy ra khỏi các thị trường mới nổi. Khi áp lực tỷ giá giảm bớt, NHNN sẽ không còn chịu sức ép phải sử dụng các biện pháp mạnh như bán ngoại tệ quy mô lớn hay tăng lãi suất điều hành để bảo vệ giá trị Việt Nam đồng.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Đức Hoàng - Giám đốc ngành ngân hàng, Công ty Chứng khoán Bảo Việt, đánh giá: "Khi Fed giảm lãi suất thì chênh lệch giữa lãi suất Việt Nam và Mỹ thu hẹp, từ đó giảm bớt áp lực về mặt tỷ giá với Việt Nam".

Lý giải chi tiết hơn, ông Nguyễn Quang Huy - Giám đốc điều hành Khoa Tài chính Ngân hàng, Đại học Nguyễn Trãi, nhận định: "Khi ấy lợi suất đồng đô sẽ giảm và giảm áp lực cho các nhà đầu tư phải chuyển dòng vốn từ các thị trường như Việt Nam về Mỹ, lúc đó Ngân hàng Nhà nước sẽ có cơ hội để ổn định tỷ giá và giúp áp lực lên tỷ giá cuối năm sẽ giảm".

Ngoài ra, một số chuyên gia tài chính – ngân hàng cho rằng việc Fed giảm lãi suất tạo điều kiện cho dòng vốn quốc tế quay lại các thị trường có lợi suất hấp dẫn hơn như Việt Nam. Quan trọng hơn, khi "biến số" tỷ giá trở nên dễ thở hơn, cơ quan quản lý có thể rảnh tay để tập trung xử lý các vấn đề nội tại của nền kinh tế, đặc biệt là bài toán thanh khoản.

Mặc dù tỷ giá USD/VND có lúc chịu áp lực lớn từ biến động quốc tế, ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN), cho biết mức tăng khoảng 3,5% so với đầu năm (tính đến ngày 5/12/2025) vẫn nằm trong tầm kiểm soát.

Phát huy hiệu quả “kép” đối với chính sách tiền tệ

Việc Fed giảm lãi suất được đánh giá là phát huy hiệu quả "kép" đối với chính sách tiền tệ của Việt Nam.

Nếu Fed không giảm lãi suất, NHNN sẽ đứng trước tình thế "tiến thoái lưỡng nan": vừa phải lo chống đỡ tỷ giá (có thể phải tăng lãi suất điều hành), vừa phải lo bơm thanh khoản cho hệ thống ngân hàng. Tuy nhiên, nhờ áp lực tỷ giá hạ nhiệt, NHNN đã có thể triển khai các biện pháp hỗ trợ thanh khoản một cách chủ động mà không sợ gây sốc cho tỷ giá.

Trong bối cảnh thị trường tiền tệ trong nước đang đối mặt với thách thức từ nhu cầu vốn nội tại (tín dụng tăng trưởng 16,56% tính đến 27/11, trong khi tốc độ huy động chưa tăng tương xứng), buộc các ngân hàng phải tăng lãi suất đầu vào. Điều này làm tăng chi phí vốn (COF) và khiến lãi suất liên ngân hàng có thời điểm biến động mạnh, phản ánh sự căng thẳng cục bộ về thanh khoản.

Khi sức ép với tỷ giá dịu bớt, áp lực buộc phải tăng lãi suất để giữ chân dòng tiền cũng dịu đi. Ông Nguyễn Đức Hoàng nhận định Việt Nam sẽ có nhiều dư địa để duy trì lãi suất ở mức thấp như hiện tại.

Thực tế, NHNN đã thực hiện "combo" chính sách: vừa tăng lãi suất OMO lên 4,5% để phù hợp diễn biến thị trường, vừa thực hiện giao dịch hoán đổi ngoại tệ. Các chuyên gia SSI đánh giá việc điều chỉnh lãi suất OMO chỉ là kỹ thuật, không phải đảo chiều chính sách. Sau các động thái này, lãi suất liên ngân hàng đã đồng loạt hạ nhiệt.

Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà khẳng định, dù lãi suất huy động có biến động, mặt bằng lãi suất cho vay đến nay vẫn ổn định. Nhà điều hành kiên định mục tiêu hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, đặc biệt là giữ lãi suất cho vay sản xuất kinh doanh ở mức thấp.

Như vậy, Fed giảm lãi suất chính là yếu tố trợ lực quan trọng, tạo "khoảng đệm" để NHNN duy trì lãi suất thấp hỗ trợ doanh nghiệp, ngay cả khi chi phí đầu vào của ngân hàng đang tăng.

Dù bối cảnh hiện tại có nhiều thuận lợi hơn, giới phân tích vẫn đưa ra những cảnh báo cần thiết. Ông Trịnh Hà, Chuyên gia chiến lược Exness Investment Bank, lo ngại nếu nới lỏng tiền tệ không kiểm soát kỹ, dòng tiền có thể chảy vào các kênh đầu cơ, tạo ra "thị trường ảo" và rủi ro nợ xấu trong tương lai (2026-2027), do cấu trúc tín dụng của Việt Nam hiện có nét tương đồng với Trung Quốc giai đoạn 2015-2016 (với tỷ trọng tín dụng bất động sản lớn).

Tuy nhiên, giới phân tích vẫn lạc quan về triển vọng trung hạn. Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích CTCK Yuanta Việt Nam, dự báo năm 2026, mặt bằng lãi suất trong nước có thể duy trì ở mức thấp một cách bền vững hơn khi áp lực tỷ giá không còn căng thẳng.

Theo Hải Sơn