Nhật hoàng Akihito và cuộc thoái vị trắc trở
Cả nước Nhật đang bị thu hút vào một sự kiện hồi tuần trước với viễn cảnh Nhật hoàng Akihito sẽ thoái vị và nhường ngôi cho con trai - hoàng tử Naruhito - một quyết định chưa từng xuất hiện trong lịch sử hàng ngàn năm của Nhật Bản.
Trong một đoạn video phát trên truyền hình ngày 8/8, Nhật hoàng không nói về chuyện thoái vị như thông tin có cách đây ít lâu, nhưng ngỏ ý bản thân đang gặp vấn đề tuổi tác, sức khỏe và khó tiếp tục đảm nhiệm vị trí biểu tượng của đất nước.
Theo một khảo sát gần đây, có 85% người dân Nhật Bản đồng ý với việc Nhật hoàng Akihito thoái vị, vì họ đồng cảm với tình hình sức khỏe của ngài. Tuy nhiên, có nhiều lý do đang ngăn cản cuộc thoái vị này.
Nhật hoàng Akihito năm nay 83 tuổi, kế vị vua Hirohito năm 1989. Nhật hoàng Akihito từng bị chẩn đoán ung thư hồi tháng 1/2003 cũng như phẫu thuật tim cách đây 4 năm. Theo truyền thống, Nhật hoàng kế vị sẽ là con trai cả theo hình thức cha truyền con nối và chưa bị gián đoạn kể từ năm 660 TCN đến nay, tức gần 2.700 năm.
Trong chế độ quân chủ lập hiến, Nhật Bản không có luật thoái vị, đồng nghĩa nếu chuyện này xảy ra thì hiến pháp phải thay đổi. Hãng tin Bloomberg ngày 10/8 cho rằng Nhật hoàng Akihito, với vai trò là biểu tượng của đất nước và sự hiệp nhất của con người suốt ba thập kỷ qua, đã tác động gián tiếp tới luật pháp và hoạt động của chính trường Nhật Bản thông qua tầm quan trọng đặc trưng của ngài với người dân. Trong đó, không thể không kể đến một số vấn đề quan trọng về mặt ngoại giao, như quan niệm của Nhật Bản về vai trò của người Mỹ trong chiến tranh thế giới, hay mối quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc.
Cuối cùng, một vấn đề nữa là nếu hạ viện thay đổi hiến pháp, nó sẽ tạo ra những tiền lệ "nguy hiểm" về chuyện thay đổi luật hoàng gia, hiến pháp theo nguyện vọng.
Điểm thứ hai, nếu Nhật hoàng thoái vị thì người kế thừa bắt buộc phải là hoàng tử Naruhito. Năm nay hoàng tử Naruhito 53 tuổi, là một nhân vật khá giống với thân phụ theo quan điểm của Hãng tin AP, nhưng cũng rất khó kế vị.
Hoàng tử Naruhito, theo đó, là một người chuẩn mực, ăn nói nhỏ nhẹ và hay cười. Sau khi tốt nghiệp Trường Gakushuin dành cho giới quý tộc cũ, ngài Naruhito theo học ở Đại học Oxford, sống giản dị trong ký túc xá hai năm và lấy bằng thạc sĩ. Ngài Naruhito kết hôn với bà Masako, cựu sinh viên ngoại giao của Đại học Harvard.
Tất cả đều gần như hoàn hảo cho một sự kế vị, ngoại trừ việc gia đình nhỏ của ngài Naruhito vẫn chưa có con trai nối dõi. Phu nhân Masako được biết đã lâm bệnh trong một thập kỷ qua, và mới chỉ sinh một người con gái (Aiko, 14 tuổi). Trong trường hợp Naruhito kế vị, nguy cơ hiển hiện là việc đời tiếp theo sẽ không có hoàng tử.
Một kế hoạch khả dĩ hơn là xét tới anh em của ngài Naruhito, gồm có ông Akishino, 50 tuổi và đang có cậu con trai Hisahito, 9 tuổi. Nhưng nếu như vậy, sẽ phải kéo theo việc thay đổi hiến pháp...
