Người đưa “thung lũng Silicon thu nhỏ” về tỉnh nghèo bậc nhất Việt Nam
"Thung lũng Silicon thu nhỏ" của ông Nguyễn Thanh Mỹ nằm ở ngoài cù lao. Dưới tầng hầm là hàng chục thành viên của 3 dự án khởi nghiệp nông nghiệp công nghệ cao.
“Tôi còn quá trẻ để nghỉ ngơi”, đó là câu nói của ông Nguyễn Thanh Mỹ, nguyên Chủ tịch Tập đoàn Mỹ Lan ở Trà Vinh. Thế nên, ở tuổi 61, ông khởi nghiệp lại ở ngành nông nghiệp, không phải 1 mà là 3 công ty khởi nghiệp.
Có đến Trà Vinh, chúng tôi mới hiểu được năng lượng làm việc của người đàn ông ngoại lục tuần. Ngoài công ty Mỹ Lan, công trình đồ sồ như một khu nghỉ dưỡng ở một huyện nghèo ở tỉnh Trà Vinh, bên kia con sông là cù lao. Nơi ấy chính là tổ ấm của gia đình ông và cũng là nơi thành viên công ty khởi nghiệp của ông đang say mê lao động.
Thung lũng Silicon thu nhỏ
Chúng tôi tới thăm công ty khởi nghiệp mà ông bắt tay vào từ năm 2015 sau khi ông giao lại quyền điều hành Mỹ Lan cho vợ. Khu vực hoạt động của các công ty khởi nghiệp nằm dưới lòng đất, phía trên là gia đình ông ở. Bên ngoài là hồ bơi, vườn tược, sông nước. Ông dí dỏm: “Đây là thung lũng Silicon thu nhỏ đó, thấp hơn so với mặt đất giống như từ valley (thung lũng).
Khi nói về các công ty khởi nghiệp, ánh mắt của người đàn ông có mái tóc hoa râm lại sáng lên. Những trăn trở về thực phẩm bẩn, về cái đang sai: Quê hương mình tôm cá đầy đồng, rau cỏ tươi tốt, sao người dân lại phải ăn đồ bẩn và ông Mỹ thấy được những cái sai trong nông nghiệp.
Cả ở 5 phân khúc của chuỗi giá trị nông nghiệp là vật tư đầu vào, canh tác, chế biến, phân phối và tiêu thụ đều có cái sai. Và ông muốn làm đúng những cái đang sai đó. Thế là các công ty khởi nghiệp về nông nghiệp ra đời.
Ông Mỹ (phải) trên chuyến phà từ cù lao, thủ phủ của 3 công ty khởi nghiệp, về đất liền.
Người làm đúng cái đang sai trong nông nghiệp
Ba công ty của ông Mỹ gồm:
Thứ nhất, RYLAN Smart Fertilizers về phân bón thông minh để giải quyết khâu vật tư đầu vào. Ông Mỹ đã đầu tư 7 triệu USD vào công ty khởi nghiệp này. Sản phẩm của RYLAN Smart Fertilizers cũng xuất phát từ cái sai trong khâu vật tư đầu vào.
Ông từng giật mình vì sông Cổ Chiên ô nhiễm nặng do ngấm từ phân bón mà bà con nông dân vẫn thường dùng. Phân bón thông thường chỉ được cây sử dụng một phần, còn một phần tan vào nước, bốc hơi thành khí nhà kính. Ông Mỹ cùng cộng sự đã nghiên cứu hơn 3 năm trời và chế tạo thành công lớp vật liệu polymer dạng nano bao bên ngoài phân bón, giúp kiểm soát và điều khiển độ tan của phân bón.
Nhờ vậy, nông dân chỉ cần bón một lần duy nhất trước khi sạ lúa thay thì nhiều lần như trước. Lượng phân giảm, khí nhà kính giảm.
Thứ hai là RYLAN Technologies. Trong công ty này, ông Mỹ cho ra đời sản phẩm đồng hồ nước thông minh. Thực trạng của ngành nước là rò rỉ, gây thất thoát lớn. Ngành này cũng đang “tốn” rất nhiều nhân sự để ghi số, phát hóa đơn. Và đồng hồ nước thông minh ra đời.
Đồng hồ nước của RYLAN Technologies hoạt động dựa trên nền tảng điện toán đám mây sẽ giúp chủ nhà kiểm tra được lượng nước tiêu thụ thông qua ứng dụng di động. Nhà quản lý nước cũng có thể biết ngay nước đang thất thoát, rò rỉ ở đâu và không cần tốn nhân sự để đi ghi số.
Sản phẩm tiếp theo của RYLAN Technologies là bộ giải pháp bao gồm cảm biến nhiệt độ trong xe và ổ khóa thông minh ngoài xe giúp thu và truyền tín hiệu lên hệ thống đám mây và giúp chủ hàng kiểm tra được nhiệt độ lạnh trong quá trình vận chuyển nông sản.
Bộ giải pháp này xuát phát từ thực tế là rằng quá trình vận chuyển đang gây hư hại 40% sản phẩm nông sản, gây thiệt hại lớn.
Công ty khởi nghiệp thứ ba là RYLAN Agri Food là về sản xuất bao bì đa lớp công nghệ cao giúp bảo quản rau quả, trái cây trong thời gian gấp vài lần bao bì thông thường mà không sử dụng hóa chất.
Những hộp đựng thức ăn bằng nhựa của công ty Rylan Agrifoods trông rất bình thường nhưng theo ông Mỹ thì “duy nhất ở Việt Nam và có thể là cả châu Á, có Rylan Agrifoods đầu tư vào sản phẩm này. Hiện, tôi đầu tư cho startup sản xuất bao bì này là 15 triệu USD”.
Loại bao bì này có thể có 5 lớp hoặc 7 lớp, rau sau khi cho vào hộp có thể tươi trong vòng khoảng vài tháng ở ngăn mát của tủ lạnh. Còn thịt heo, thịt bò có thể để tới 7 ngày mà không cần hóa chất bảo quản nào.
Trên chiếc thuyền chở chúng tôi từ cù lao về đất liền, người đàn ông lục tuần ấy vẫn say sưa nói về các dự án khởi nghiệp, như thể ông còn rất trẻ. “Tôi định sẽ làm thêm 9 năm nữa, chuyển giao việc cho con cháu sau đó tôi sẽ viết sách và đi dạy”.
9 năm nữa, ông sẽ 70 tuổi nhưng vẫn sẽ là người truyền lửa, vẫn không ngừng cống hiến sức mình cho tỉnh Trà Vinh như ước ao của cậu bé nghèo cách đây hơn nửa thế kỷ.
