Nghiên cứu rất kỹ thói quen người dùng: “Thần chú" giúp TikTok nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường Việt Nam, ai cũng biết nhưng không phải ai cũng làm được

Trong một sự kiện gần đây, ông Lionel Sim – Giám đốc Marketing và Giải pháp kinh doanh toàn cầu của TikTok thú nhận: tôi nghĩ thách thức lớn nhất của TikTok là làm thế nào để chúng tôi có thể địa phương hóa các nội dung của mình, đặc biệt là nhắm đến một thế hệ cụ thể.

Với những thành tựu như hiện tại: đạt 12 triệu người dùng chỉ sau gần 1,5 năm hoạt động, Việt Nam trở thành một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á. Theo anh An Bùi – Quản lý marketing TikTok Việt Nam, thì chính việc luôn nghiên cứu rất kỹ thói quen người tiêu dùng trước khi đưa bất cứ nội dung – xu hướng – công nghệ nào ra thị trường đã giúp TikTok Việt Nam có những bước phát triển vững chắc trong thời gian vừa qua.

Ngoài ra, chính bản thân của TikTok đã có những nét đặc trưng riêng – không thể trộn lẫn với các ứng dụng khác, khiến các nhà sáng tạo nội dung cũng như người dùng viếng thăm rồi không đi nữa.

Người dùng Việt thích ứng với cái mới nhanh nhất nhì khu vực Đông Nam Á

Theo anh, thói quen người dùng Việt Nam khác những người dùng ở các quốc gia Đông Nam Á còn lại như thế nào?

Anh An Bùi: Đầu tiên, thị trường Việt Nam rất trẻ và người dùng Việt thích ứng rất nhanh với những xu hướng mới của toàn cầu cũng như trong khu vực. Theo như chúng tôi cảm nhận và sau khi TikTok đã thử nghiệm, thì thị trường Việt Nam thích ứng nhanh với cái mới hơn các thị trường khác, về mặt nội dung lẫn xu hướng.

Giống như về mặt xu hướng, khi chúng tôi giới thiệu cho họ những sticker hay feature mới…, họ đón nhận nhanh hơn và số lượng video tạo ra cũng nhiều hơn những quốc gia khác.

Thứ hai, về mặt chủ động, thị trường Việt Nam không có. Chúng tôi luôn phải fix cho họ rất nhiều nội dung cơ bản hơn trước, để họ có thể theo dõi, đi theo và làm theo, thúc đẩy sự sáng tạo của họ. Tức là mình phải fix từ trên xuống. Còn với những người dùng ở các quốc gia khác, thì điều đó dễ hơn. Tức là các bạn sẽ tự sáng tạo nội dung và trở nên nổi tiếng một cách chủ động.

Tức là, giới trẻ Việt Nam hơi "thụ động"?

Anh An Bùi: Thật ra, TikTok không muốn dùng từ thụ động. Ở Việt Nam, người dùng bắt trend rất nhanh, nhưng ở mỗi nước thì người dùng có thói quen tiêu dùng khác nhau. Riêng tại Việt Nam, TikTok thấy rằng, khi tạo ra xu hướng và nội dung để người dùng làm theo thì họ phát triển nhanh và dễ dàng hơn.

Thật ra, cũng có một vài nhà sáng tạo nội dung, trước đó là người dùng bình thường, hơi ngại hoặc mắc cỡ trong những ngày đầu, song sau khi họ sử dụng rồi sẽ thay đổi.

Trong TikTok có một câu chuyện thú vị: có một bạn hồi xưa, lúc khoảng 20 tuổi, thường ngại ngùng và không tiếp xúc bên ngoài; sau một thời gian bố mẹ hướng dẫn sử dụng TikTok thì bạn bớt ngại ngùng hơn khi tiếp xúc với bên ngoài hơn. Tức là cách sáng tạo và sử dụng TikTok của người dùng Việt Nam hơi khác một ít chứ không phải thụ động.

Vậy có phải nói tất cả những công nghệ mà TikTok ứng dụng vào nền tảng của mình đều được TikTok đưa vào Việt Nam?

Anh An Bùi: Ở đây là có hai ý. Thứ nhất: thị trường đã sẵn sàng cho công nghệ này chưa? Có thể, tại Việt Nam, có tới 90% dân số có smartphone nhưng liệu trong đó có bao nhiêu smartphone đủ mạnh để chạy cái công nghệ đó. Đó là một vấn đề quan trọng để nhìn xem công nghệ đó có phù hợp với thị trường hay không.

Cái thứ hai nữa là về mặt tri thức, nếu công nghệ đó quá mới mẻ, thì lượng tiếp cận không cao. Chúng ta muốn cả nước sử dụng, nhưng sau đó chỉ có một nhóm người sử dụng thì hiệu quả không cao.

Đối với Trung Quốc và Mỹ, họ tự động về mặt internet trước Việt Nam 20 năm, nên hiểu biết của người dùng cộng với tri thức về công nghệ của người dùng rất cao. Đó là những thứ mà team TikTok Việt Nam nghĩ trước khi quyết định có mang công nghệ đó về Việt Nam hay không. Tức là, trước khi quyết định giới thiệu công nghệ nào đó trên nền tảng TikTok cho người dùng Việt, đội sản phẩm và marketing phải nghiên cứu thị trường thật kỹ, tính hiệu quả cũng như khả năng đón nhận, thực thi.

Tại thị trường Việt Nam, trước đây, TikTok định vị mình là ứng dụng chuyên giành cho gen Z và Y, nhưng dạo gần đây, TikTok đang có ý định đa dạng hóa tệp người dùng lẫn nhà sáng tạo của mình bằng cách đa dạng hóa nội dung. Vậy TikTok có gặp khó khăn không gì không trong lúc thực hiện các chiến dịch marketing khi đối tượng của mình còn là mỗi gen Z và Y?

Anh An Bùi: Với một thông điệp, TikTok sẽ phát triển theo nhiều nội dung khác nhau, rồi đưa cho người dùng thông qua hệ thống người có ảnh hưởng - influencer bằng các cách thức marketing khác nhau,

Đó là nguyên do vì sao mà chúng tôi luôn đặt các nhà sáng tạo nội dung - creator và influencer lên hàng đầu trong khi thực hiện một marketing campaign, làm sao để họ có thể sáng tạo nội dung phù hợp với nhãn hàng và người dùng của họ.

Ví dụ: mỗi tệp khách hàng khác nhau thì có các creator và influencer khác nhau cũng như cách sáng tạo – phát triển nội dung khác nhau. Thế nên, khi TikTok làm việc với những creator và influencer khác nhau, chúng tôi sẽ chia sẻ những thông điệp khác nhau và gợi ý những nội dung khác nhau, thích hợp với số đông fan mà họ có.

Về mặt nội dung, chúng tôi đang xây dựng những nội dung mà người dùng thật sự quan tâm - thật sự hữu ích thay vì khi nghĩ đến TikTok là chỉ nghĩ tới tính giải trí như trước kia.

Các nhà sáng tạo nội dung chính là ‘linh hồn’ của TikTok

Vậy những nhà sáng tạo nội dung thật sự đóng vai trò như thế nào với TikTok?

Anh An Bùi: Thật ra, bản thân chúng tôi – TikTok không hề sáng tạo bất cứ nội dung nào. Những nội dung trên TikTok hoàn toàn đến từ các nhà sáng tạo nội dung. Về cơ bản, chúng tôi đưa ra những công cụ và xu hướng về công nghệ - cũng như nội dung để hỗ trợ tối đa những nhà sáng tạo đội dung có thể làm tốt nhất công việc của mình.

Chúng tôi tạo điều kiện cho những người bình thường trở nên nổi tiếng trên TikTok và có cộng đồng riêng của họ; ngược lại, những nhà sáng tạo có trách nhiệm thu hút và chăm sóc cộng đồng riêng của mình.

Trong năm 2018, TikTok có 1.000 nhà sáng tạo nội dung, kế hoạch là trong năm 2019, chúng tôi sẽ tăng lên 3.000 nhà sáng tạo nội dung. Chúng tôi đang có kế hoạch mở những khóa học về sáng tạo nội dung để các creator Việt có thể làm những nội dung hay hơn, tự tạo ra xu hướng riêng của bản thân.

TikTok đã có những ‘chiêu bài’ gì để lôi kéo các creator, để họ đến với TikTok thay vì các nền tảng khác?

Anh An Bùi: Đối với các nhà sáng tạo bên ngoài TikTok, họ cần sự đầu tư nhiều hơn về mặt thời gian – công sức, đội ngũ để làm được một video hay để nó lan tỏa nhanh rộng.

Năm ngoái, bài hát Hongkong 1 chính là một hiện tượng trên mạng xã hội, khi có rất nhiều cover theo. Nhưng để video này nổi tiếng trong Youtube thì nó đã phải nổi tiếng ở ứng dụng khác; đối với TikTok ngược lại, chỉ cần bạn làm nội dung đủ hấp dẫn người dùng trên đó, thì máy học sẽ đề nghị xem cho những người dùng khác.

Đối với Youtube, bạn cần nhiều kỹ năng hơn, như SEO, seeding… còn trên TikTok, chúng tôi đã có đủ công cụ để giúp người dùng của mình trở nên nổi tiếng mà họ không cần phải tự mình làm nhiều thứ như thế.

Đặc biệt nữa, cái mà khiến tất cả nhiều người đều thích TikTok là làm video trên đó rất dễ dàng, bắt đầu từ công cụ edit nội dung, rất nhiều định dạng video – biểu tượng – sticker vui nhộn; database trên TikTok đều là nhạc có bản quyền và có rất nhiều bản nhạc hay. TikTok có rất nhiều công cụ bổ trợ giúp người dùng làm một video ngắn hấp dẫn mà ở những app khác, nếu làm được điều đó, người dùng cần phải đầu tư rất nhiều thứ và cần nhiều kỹ năng khác nhau.

Rất ít người đủ tài chính để đầu tư nhiều thứ cùng một lúc như thế! Bên cạnh đó, linh hồn của TikTok chính là những xu hướng, những hashtag mà người dùng trên ứng dụng tạo ra và lan tỏa khắp thế giới.

Hiện tại, chúng tôi đang cải tiến nhiều công cụ khác nhau, để người dùng có thể xuất video dễ dàng hơn và nhanh hơn, biến ứng dụng trở thành một cửa hàng có những thứ cần thiết, để người dùng khi quay video không phải dùng thêm app khác hoặc công cụ gì đó ở bên ngoài.

Còn người dùng thì sao? TikTok có điểm đặc biệt gì để thu hút họ?

Anh An Bùi: Cốt lõi của sản phẩm TikTok là công nghệ. Đầu tiên, chúng tôi có máy học - machine learning để tìm hiểu những thói quen của người dùng nhằm đề nghị những sản phẩm phù hợp. Ngoài ra bạn có thể sử dụng những công nghệ để quay video tốt hơn mà chúng tôi đã phát triển.

Thứ hai, lý do mà người dùng chủ động ở lại hoặc tương tác nhiều hơn trên TikTok so với các ứng dụng khác. Trên YouTube, người dùng sẽ mất nhiều thời gian để xem hết 1 clip; nhưng trên TikTok, chỉ trong một chút, người dùng có thể xem được rất nhiều nội dung khác nhau. Nhiều người cho rằng 15 giây là quá ngắn để làm gì đó, thực tế là clip 15 giây của TikTok vẫn đủ để giải trí hoặc học một cái gì đó mới.

Chưa hết, TikTok còn khác với những ứng dụng khác ở chỗ, người dùng có thể tương tác trực tiếp với người sáng tạo nội dung hoặc KOLs, ví dụ như dùng điệu nhảy của người nổi tiếng để nhảy cùng hoặc hát cùng, trên một màn hình.

Cảm ơn anh!

Quỳnh Như