Máy bán hàng tự động đang hồi sinh tại Nhật Bản nhờ Covid
Sau nhiều thập kỷ bị lãng quên, jidō hanbaiki – máy bán hàng tự động đang trở lại thành xu hướng khi sự tương tác giữa con người với nhau đang bị hạn chế bởi đại dịch.
Sau khi bấm nút chọn, một tiếng quay nhẹ của các bộ phận máy móc vang lên, một hộp các tông nhỏ rơi vào khay bên dưới, cầm lên vẫn thấy hơi ấm như vừa được làm xong. Bên trong là một chiếc bánh mì kẹp thịt hoàn hảo, phủ một lớp tương cà và hành tây chiên thái hạt lựu.
Không có sự tương tác nào của con người khi thực hiện quá trình này. Bữa trưa ngoài trời được làm ra bởi một trong số hàng chục máy bán hàng tự động ở Sagamihara, một thị trấn không mấy hào nhoáng gần Tokyo.
Nơi đây đã lưu giữ khoảng 90 jidō hanbaiki, nhưng sau nhiều thập kỷ suy giảm về số lượng trên toàn quốc, đại dịch coronavirus đã kích hoạt sự hồi sinh của máy bán hàng tự động ở Nhật Bản khi khách hàng vẫn lo lắng về việc mua thực phẩm, đồ uống và các món khác theo cách truyền thống.
Những cỗ máy cũ kỹ nhưng vẫn đảm bảo sự tươi ngon, cung cấp một bữa ăn với nhiều món đa dạng không kém các nhà hàng, có thể bắt đầu với mì soba tempura hoặc cà ri và cơm, với kem tráng miệng và một tách trà matcha nóng để kết thúc.
Bất chấp số lượng giảm dần, đi bộ trên một con phố ở bất kỳ thị trấn hoặc thành phố nào của Nhật Bản, người ta vẫn bắt gặp ánh sáng phát ra từ các máy bán hàng tự động.
Theo Hiệp hội các nhà sản xuất hệ thống bán hàng tự động Nhật Bản, con số đạt đỉnh là 5,6 triệu máy vào năm 2000, tức cứ 23 người thì có một người sử dụng. Con số này đã giảm xuống chỉ còn hơn 4 triệu vào năm ngoái, nhưng quốc gia này vẫn có số lượng máy bán hàng tự động trên đầu người lớn nhất thế giới.
Một người đàn ông mua đồ uống từ máy bán hàng tự động ở Tokyo. Ảnh: Getty Images.
Hơn một nửa số máy của Nhật Bản hiện chủ yếu bán đồ ăn hoặc thức uống, nhưng nguồn hàng tiêu dùng hiện đã mở rộng đến các mặt hàng độc đáo hơn: truyện anime và manga, tượng lưu niệm, đồ lót, bàn chải đánh răng, sản phẩm chăm sóc da, ô dù, và đặc biệt kể từ khi đại dịch bắt đầu, mặt nạ và bộ dụng cụ thử nghiệm Covid-19 cũng được bán ở máy bán tự động.
Kenmin Foods là một trong những công ty chuyển sang sử dụng dịch vụ khách hàng "không tiếp xúc" để bù đắp cho doanh thu bị mất trong đại dịch. Theo báo Yomiuri, nhà sản xuất cơm niêu này đã lắp đặt một máy bán hàng tự động trước trụ sở chính ở Kobe vào tháng 9 và thu về 23 triệu yên (153.000 bảng Anh), gấp ba lần so với mục tiêu ban đầu.
Tại trung tâm thành phố Nagoya, ba công ty đã hợp tác để bán thực phẩm, bao gồm bánh mì và mì gói - sắp hết hạn sử dụng từ các máy bán hàng tự động với giá rẻ hơn tới 50% so với giá bình thường.
Maruyama Seimen hiện bán mì và bánh bao đông lạnh thông qua máy bán hàng tự động tại 30 địa điểm và có kế hoạch mở rộng lên 100 địa điểm vào tháng 4 năm 2023. Vào thời điểm cao điểm đại dịch ở Nhật Bản, các máy bán tự động đã tiêu thụ hơn 10.000 gói mỗi tháng, trong khi doanh số bán hàng truyền thống giảm 1/5, Nikkei kinh doanh tờ báo đưa tin
"Sự tiện lợi của máy bán hàng tự động đang được đánh giá cao vì đại dịch", Giáo sư Hidehiko Nishikawa, một chuyên gia tiếp thị tại Đại học Hosei, nói với tờ báo Yomiuri Shimbun. "Những nỗ lực nhằm tăng giá trị gia tăng, chẳng hạn như tặng điểm thông qua ứng dụng trên điện thoại cho máy bán hàng tự động, là điều quan trọng để thu hút thêm khách hàng".
