'Lo ngại nghiêm trọng về tương lai Samsung': Lời thú nhận trước tòa của Chủ tịch Lee Jae-yong cho thấy sự hỗn loạn bên trong chaebol lớn nhất Hàn Quốc

Samsung Electronics đã công bố đợt cải tổ bộ máy quản lý lần thứ hai của bộ phận chip trong năm nay. Đây tiếp tục là minh chứng cho thấy tình hình hỗn loạn tại gã khổng lồ công nghệ Hàn Quốc khi phải đối mặt với mối lo ngại ngày càng tăng về khả năng cạnh tranh về công nghệ của mình trong lĩnh vực chip nhớ tiên tiến được sử dụng trong phần cứng trí tuệ nhân tạo.

Theo đó Jun Young-hyun, người được bổ nhiệm làm người đứng đầu bộ phận bán dẫn trong đợt cải tổ trước đó vào tháng 5 sẽ đảm nhiệm vị trí người đứng đầu mới của bộ phận chip nhớ và đồng giám đốc điều hành. Điều này giúp ông Jun có thể trực tiếp giám sát bộ phận chip nhớ. Bản thân ông Jun đã thừa nhận "cuộc khủng hoảng chip" của công ty.

Ngoài ra Samsung cũng tiến hành một số thay đổi khác. Phó chủ tịch điều hành Han Jin-man, trước đây phụ trách bộ phận bán dẫn của Samsung tại Mỹ, đã được thăng chức để lãnh đạo bộ phận xưởng đúc đang gặp khó khăn, chuyên sản xuất chip cho bên thứ ba.

Những động thái vừa diễn ra khi nhà sản xuất chip nhớ lớn nhất thế giới phải đối mặt với mối lo ngại ngày càng tăng của các nhà đầu tư về hiệu suất kém của mình trong lĩnh vực chip nhớ AI tiên tiến. Chưa kể tình trạng thua lỗ ngày càng tăng trong mảng kinh doanh chip theo hợp đồng khi công ty đang phải vật lộn để thu hẹp khoảng cách với công ty dẫn đầu thị trường TSMC.

Sự thay đổi nhân sự rất được mong đợi ở vị trí lãnh đạo của nhà sản xuất chip nhớ lớn nhất thế giới diễn ra sau khi chủ tịch Lee Jae-yong tuần này lần đầu tiên công khai thừa nhận "những lo ngại nghiêm trọng về tương lai của Samsung".

"Thực tế mà chúng ta đang phải đối mặt đang thách thức hơn bao giờ hết, nhưng chúng ta sẽ vượt qua tình hình khó khăn hiện tại và tiến lên phía trước", ông Lee cho biết vào thứ hai trong phiên tòa hình sự mới nhất của mình.

Các nhà phân tích cho biết sự thay đổi nhân sự của Samsung lần này "gây thất vọng", vì tập đoàn công nghệ này vẫn tiếp tục dựa vào những “cựu chiến binh” hiện tại thay vì đưa nhân tài bên ngoài vào.

"Có vẻ như Lee Jae-yong sẽ khó có thể cải tổ tổ chức để thúc đẩy hiệu suất của công ty, vì ông ấy vẫn đang vật lộn với các vụ kiện tụng của mình", Park Ju-geun, người đứng đầu nhóm nghiên cứu Leaders Index có trụ sở tại Seoul cho biết. "Tôi nghi ngờ liệu Samsung có thể thúc đẩy cải cách với sự thay đổi nhân sự tương đối nhỏ này hay không".

Nhưng ông nói thêm: "Jun cũng là người đứng đầu bộ phận kinh doanh bộ nhớ có thể hợp lý hóa quy trình ra quyết định và có thể giúp đẩy nhanh quá trình phát triển công nghệ".

Các công tố viên đang muốn mức án tù năm năm cho Chủ tịch Lee, khi họ kháng cáo bản án trắng án của ông vào tháng 2 về tội gian lận kế toán và thao túng cổ phiếu liên quan đến vụ sáp nhập gây tranh cãi của hai công ty liên kết chính để giúp củng cố quyền kiểm soát của ông đối với Samsung Electronics.

"Tôi sẽ làm mọi thứ trong khả năng của mình để đảm bảo rằng Samsung có thể, một lần nữa, trở thành một công ty được mọi người yêu mến", ông Lee nói với tòa án. "Tôi khiêm tốn yêu cầu cơ hội để tập trung hoàn toàn vào nhiệm vụ này".

Jun đã đưa ra lời xin lỗi công khai hiếm hoi vào tháng trước về hiệu suất kém của công ty sau khi mảng kinh doanh chất bán dẫn của Samsung báo cáo lợi nhuận hoạt động giảm 40% theo quý trong giai đoạn từ tháng 7 đến tháng 9.

Giá cổ phiếu của Samsung đã giảm hơn 25% trong năm nay vì công ty này tụt hậu so với đối thủ đồng hương nhỏ hơn là SK Hynix trong cuộc đua sản xuất chip nhớ băng thông cao được sử dụng trong phần cứng AI của Nvidia.

Cổ phiếu Samsung đã giảm 2,9% vào chiều thứ tư, kém hơn so với chỉ số chuẩn Kospi, vốn không thay đổi nhiều. Việc bầu Donald Trump làm tổng thống Mỹ tiếp theo cũng làm dấy lên viễn cảnh thắt chặt các hạn chế đối với việc chuyển giao thiết bị và bán chip nhớ tiên tiến cho Trung Quốc, nơi Samsung vận hành cơ sở sản xuất Nand flash lớn nhất thế giới.

Những người được ông Trump đề cử cũng đặt ra câu hỏi về các khoản trợ cấp tạm thời của Mỹ dành cho các nhà sản xuất chip nước ngoài do chính quyền sắp mãn nhiệm của ông Joe Biden cấp.

Vivek Ramaswamy, người được ông Trump đề cử làm đồng giám đốc Bộ Hiệu quả Chính phủ mới, tuần này đã chỉ trích mạnh mẽ "các khoản trợ cấp lãng phí" mà chính quyền ông Biden đưa ra theo Đạo luật Chips hàng đầu của mình, thông qua đó Samsung sẽ nhận được khoản tài trợ lên tới 6,4 tỷ USD cho các khoản đầu tư vào sản xuất chip và cơ sở đóng gói tiên tiến tại Texas.

LOAY HOAY

Lee, 56 tuổi, lớn lên dưới cái bóng của cha mình, nhà lãnh đạo thế hệ thứ hai Lee Kun-hee, người có sứ mệnh cải thiện chất lượng sản phẩm. Với sứ mệnh này, ông đã nổi tiếng với hành động yêu cầu nhân viên đập vỡ toàn bộ 150.000 điện thoại di động Samsung bị lỗi bằng búa trước khi ném chúng vào đống lửa.

“Hãy thay đổi mọi thứ ngoại trừ vợ và con của bạn”, ông Lee Kun-hee đã nói như vậy trong một cuộc họp của các giám đốc điều hành vào năm 1993.

Sau năm năm theo đuổi bằng tiến sĩ tại Trường Kinh doanh Harvard, một trong những trách nhiệm đầu tiên của Lee Jae-yong là vào năm 2000 để giám sát việc mở rộng sang các doanh nghiệp internet, bao gồm một công ty an ninh mạng và một công ty tổng hợp dịch vụ tài chính trực tuyến. Nhưng sáng kiến “e-Samsung” nổi tiếng đã sụp đổ.

Geoffrey Cain, tác giả của Samsung Rising, một cuốn sách về lịch sử của tập đoàn này cho biết Lee tiếp tục thăng tiến trong công ty "mà không bao giờ chứng minh được mình là một câu chuyện thành công" mặc dù cha ông thúc đẩy một "Samsung chuyên nghiệp và coi trọng năng lực hơn".

Lee trở thành giám đốc điều hành tại Samsung vào năm 2009, sau khi cha ông bị kết tội giao dịch cổ phiếu bất hợp pháp, trốn thuế và hối lộ nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho con trai ông kế nhiệm.

Ba năm sau, Lee đảm nhiệm chức vụ phó chủ tịch và trở thành nhà lãnh đạo thực tế của tập đoàn vào năm 2014 khi cha ông bị đột quỵ và hôn mê. Ông Lee Kun-hee qua đời vào năm 2020.

Nhưng Lee Jae-yong sớm vướng vào vụ bê bối kế nhiệm mới của Samsung sau khi có thông tin ông đã chi hàng triệu USD tài trợ cho tham vọng đua ngựa của con gái cố vấn tinh thần của cựu tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye, nhằm đảm bảo quyền kiểm soát tập đoàn công nghệ của gia đình ông.

Cả bà Park và ông Lee đều bị bỏ tù vì tội hối lộ, trong đó Lee phải thụ án 19 tháng trước khi được trả tự do vào năm 2021 và được chính thức ân xá vào năm 2022.

Từ đó, ông Lee đã đảm nhận chức danh chủ tịch điều hành của Samsung Electronics, mặc dù ông không tham gia vào hội đồng quản trị của công ty hay công ty mẹ thực tế của tập đoàn này, Samsung C&T.

Vào tháng 2, ông Lee đã được tuyên trắng án khỏi các cáo buộc thao túng cổ phiếu và gian lận liên quan đến việc sáp nhập hai đơn vị kinh doanh của Samsung vào năm 2015, làm dấy lên hy vọng trong các nhà đầu tư rằng điều này sẽ giúp ông có nhiều tự do hơn để giải quyết các thách thức của công ty.

Jun Kwang-woo, cựu chủ tịch của Cơ quan Hưu trí Quốc gia Hàn Quốc, nhà đầu tư lớn thứ hai của Samsung Electronics cho biết: "Các hoạt động quản lý của ông Lee bị hạn chế vì các vấn đề pháp lý, điều này có nghĩa là ông không có khả năng đưa ra những quyết định táo bạo".

“Anh ấy có nhiều phẩm chất tốt nhưng lại bị ràng buộc bởi những rủi ro pháp lý”.

Jun cho biết mảng kinh doanh pin và dược phẩm sinh học của Samsung đã đạt được mức tăng trưởng ấn tượng. Ông nói thêm rằng Lee là "một người rất nhẹ nhàng, dễ gần, hòa đồng và lắng nghe cẩn thận những gì người khác nói".

Trong một tuyên bố, Samsung vẫn tự hào về những thành tích của ông Lee, nói rằng công ty vẫn tiếp tục là "nhà cải tiến hàng đầu thế giới" trong lĩnh vực điện tử tiêu dùng và chất bán dẫn, đồng thời đa dạng hóa thành công thông qua việc tạo ra "các doanh nghiệp đẳng cấp thế giới mới" như công nghệ sinh học và phụ tùng ô tô.

Samsung cho biết ông Lee “đã đóng vai trò quan trọng trong thành công này, đưa ra tầm nhìn chiến lược cho sự tăng trưởng đa dạng trong tương lai, hợp lý hóa danh mục kinh doanh để tăng cường khả năng cạnh tranh cốt lõi và tận dụng quan hệ đối tác với các công ty lớn trong ngành”.

Một nhà đầu tư tổ chức tại Samsung Electronics cho biết họ sẽ tiếp tục tin tưởng vào công ty này và lưu ý rằng công ty sẽ được hưởng lợi từ sự tăng trưởng trong tương lai của ngành bộ nhớ toàn cầu, nhờ nhu cầu về cơ sở hạ tầng liên quan đến AI.

Nhưng họ nói thêm rằng Samsung cần phải cải tổ cấu trúc quản lý không minh bạch của mình để cải thiện hiệu suất và nâng giá cổ phiếu. Cổ phiếu đã chạm mức thấp nhất trong bốn năm trước khi việc mua lại được công bố vào tháng này.

Kể từ khi ra tù, ông Lee cũng trở nên gần gũi hơn. Ông đã được chụp ảnh trên mạng xã hội khi đang ăn tối tại căng tin của nhân viên và chụp ảnh tự sướng với các nhân viên Samsung trên khắp thế giới.

Như ông đã nói sau khi được ân xá vào năm 2022: “Tôi sẽ cố gắng hơn nữa để trở thành một doanh nhân có trách nhiệm”.

Theo: Financial Times

Phương Linh