Là freelancer được tự chủ, nhiều thời gian nhưng bấp bênh: Người trẻ ơi, nếu chưa có tiền thì đừng nghỉ việc, cũng đừng động tí là đòi nghỉ. Người như vậy không-đáng-tin!

"Nghỉ việc" hay "nhảy việc" chắc hẳn là một cụm từ không còn xa lạ với người trẻ hiện nay. Đây cũng là vấn đề mà nhiều nhà tuyển dụng cho rằng đây là một thế hệ "bất chấp" đến như vậy. Không ít những bạn trẻ giữ vòng lặp 1 năm nhảy việc 1 lần để được thử trong những môi trường mới. Lại có những bạn trẻ nghỉ việc chỉ vì thấy "không hợp", thấy "chán" môi trường cũ và đi tìm một môi trường hợp-mình, mình-hợp.

Trịnh Nam Trân, một bạn trẻ cũng đã từng kinh qua rất nhiều công việc và cũng vừa mới trải qua một hành trình nghỉ việc đầy "tính toán", lại nhận thấy quan niệm của nhiều bạn cùng thế hệ mình về nghỉ việc/nhảy việc quá đơn giản đến ngây ngơ. Hiện tại, Nam Trân đang đi theo con đường freelancer để thực hiện ước mơ của bản thân.

Mở đầu bài viết, Nam Trân chia sẻ: "Nhân một ngày chợt nhận ra nhiều em nhỏ nhắn tin cho mình nói về việc nghỉ việc với các lý do mà mình thấy khá là... trẻ con và lười biếng.

Như:

"Ngồi văn phòng cả ngày làm em mệt, em đau lưng, đau vai nên chắc em nghỉ."

"Chắc em nghỉ, em thấy công việc chán quá."

"Ôi em cũng muốn nghỉ việc rồi đi chơi tự do, sống tận hưởng như chị."

"Em cảm giác em đang phí tuổi trẻ, em muốn khẳng định bản thân."

...

Nên mình muốn chia sẻ một chút chuyện cá nhân về vấn đề này.

Trước hết, mình muốn kể về công việc của mình một chút. 

Công việc trước của mình là làm copywriter cho một agency, mà đối với mình thì nơi này như một ngôi nhà thứ hai. Mình may mắn khi gặp được sếp tốt và đồng nghiệp tốt, dù đôi khi mình cũng phải gặp những người khiến mình không ưa, còn khách hàng thì thật sự luôn là những mảnh ghép bí ẩn.

Chưa hết, còn phải kể đến những lúc đi shoot thâu đêm suốt sáng, đối diện với những feedback không thể nào hiểu và chấp nhận được. Rồi cả những lần "pitching" (tạm dịch: đấu thầu) mà cảm giác như mình bị lừa đảo vậy nên không chỉ về thể xác mà tinh thần đều bị "đánh đập".

Nhưng lý do khiến lúc đó mình không nghỉ việc là gì?

- Thứ nhất, mình cần tiền. Điều này dễ hiểu vô cùng. Ai đi làm cũng vì điều đó.

- Thứ hai, mình thích công việc này. Lúc bấy giờ, mình nghĩ rằng chỉ cần làm liên quan tới viết là mình vui rồi. Tới khi vào nghề thì mình lại được học thêm nhiều điều hay, điều mới về làm ý tưởng, về sản xuất, về teamwork. Lúc đó, thậm chí, minh cũng chưa từng đôi co gì với sếp về lương. Đa phần sếp đề nghị bao nhiêu, mình đều gật. Vì mình cảm giác số tiền đó hợp lí, thậm chí nếu có bị hụt thì coi như tiền "học phí" cũng vô cùng xứng đáng.

- Thứ ba, thú thật có những lúc mình bị mệt mỏi vì áp lực công việc, áp lực deadline và phải nghĩ ý liên tục, và cả những lúc mệt mỏi khi gặp phải những lần nhận xét "không ra gì" của khách hàng rồi nhìn bao công sức của mình và team đổ sông đổ biển! Nhưng mình hiểu một điều rằng, những rắc rối này, không ở đây thì ở nơi khác cũng có. Chỉ cần còn nằm trong ngành này thì việc nghỉ công ty này qua công ty kia nó sẽ chẳng thay đổi hay khá hơn được. Mà có khi tệ hơn khi chúng ta phải xây dựng tất cả lại từ đầu.

- Thứ tư, và có lẽ cũng quan trọng nhất. Mình không nghỉ việc, bởi không biết phải làm gì sau đó!

Nhiều bạn trẻ chia sẻ cho nhau những bài viết về việc tuổi trẻ cứ nghỉ đi, cứ thoả chí tang bồng đi... NHƯNG các em lấy gì ra để sống cuộc sống đó, các em lấy gì ra đảm bảo rằng sau những chuyến đi ấy, có còn ai muốn tạo việc cho các em làm?

Mình nhớ mãi một chuyện vui mà chị sếp mình từng nói với một bạn nhân viên xin nghỉ với lí do như trên, bạn ấy bảo bạn ấy không có "work-life balance" (tạm dịch: cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân). Chị sếp mình đã bảo: "Với độ tuổi của em bây giờ mà nghỉ làm không có kế hoạch thì chị nói thật vừa không có "work", vừa không có "life"".

Mình thề là mình tâm đắc tới mức phải ghi câu đó vào sổ tay. Bởi đúng, rất đúng các em ạ. Mình không tin vào việc sống một đời thoải mái và vui vẻ khi chúng ta thiếu thốn và không có chỗ đứng trong xã hội. Có thể các em mộng mơ, các em được tiêm vào đầu những bộ phim, câu chuyện lãng mạn, nhưng xin các em nhớ rằng, may mắn chỉ mỉm cười với những ai lao động và luôn siêng năng và biết chịu thương chịu khó. May mắn và thành công và cuộc sống trong mơ không đến với những kẻ nghỉ ngang vì những lí do đơn thuần là muốn "nghỉ ngơi" và "hưởng thụ". 

Nên nhớ không có việc nhẹ lương cao nào mà lương thiện hay có cái kết đẹp được cả!

Và vì sao mình nghỉ việc sau 2 năm?

Trước khi quyết định nói chuyện với chị sếp, mình đã phải suy nghĩ và dằn vặt tới 6 tháng trời. Mình cảm thấy sợ hãi và có lỗi. Vì đây chính là lần đầu tiên mình nghỉ việc lâu và chính thức làm những dự án cá nhân riêng như bây giờ. Và sau những gì mình đã học được từ các anh chị, nó khiến mình thấy có lỗi khi bỏ đi.

Nhưng khi đó, mình NGHỈ VIỆC ĐỂ LÀM MỘT VIỆC KHÁC, và đảm bảo việc khác đó vẫn phải kiếm ra tiền tương đương với tiền lương hàng tháng, và thời gian mình dùng là để phát triển những mơ ước, ấp ủ cá nhân chứ không phải để hưởng thụ và chỉ để nghỉ ngơi hay đi chơi.

Lúc mới nghỉ, mình và bạn trai có nhiều dự định liên quan tới kinh doanh. Thế nhưng đời đâu như mơ! Sau khi tính tới tính lui thấy không ổn chúng mình đành gác lại. Và tìm việc làm freelance từ những việc chuyên môn của mình hơn.

Thì, cái lợi của freelance là gì? Có lẽ không nói gì ai cũng biết, đó là làm chủ thời gian, tự do và chủ động hơn nhiều. Thế nhưng nó bấp bênh và khá là vô định. Các em phải luôn luôn và luôn luôn biết cách chi tiêu và thủ sẵn tiền cho những lúc không có việc, và lúc này những mối quan hệ tốt là điều mà các em cần hơn bao giờ hết. Đến lúc này các em mới thấy việc mình đã chăm chỉ và sống tốt trong quá khứ giúp mình nhiều như thế nào, nên đừng động tí là đòi nghỉ, đừng động tí là "nhảy xồm" lên. Sẽ chẳng ai muốn giúp đỡ hay giao việc cho một người như thế cả!

Và quan trọng hơn hết là hãy để dành thật nhiều tiền trước khi nghỉ việc. Nếu chưa có tiền thì đừng nghỉ. Cuộc đời không phải lúc nào cũng trải hoa hồng đâu. Nên trừ khi các em bị đánh đập, bạo hành hay xâm phạm thì hãy cố gắng vượt qua những khó khăn trong nơi làm, học cách đấu tranh đến khi không thể làm gì được nữa chứ đừng bỏ ngang vì những lí do buồn cười và đậm mùi làm biếng.

Minh hay nghe nhiều nhất là các em nghỉ việc để "khẳng định chính mình". Nhưng giá mà các em hãy tích góp thêm nữa những kinh nghiệm, sự dày dạn và cả tiền (đừng khó chịu vì mình luôn nói về tiền, vì nó cần thật mà nhỉ!) để sự khẳng định ấy thêm ý nghĩa và tỷ lệ thành công cao hơn. Còn hơn là cứ lao đi, rồi cho rằng đó là sống hết mình với tuổi trẻ. Tuổi trẻ là dùng để làm những điều mới, trải nghiệm mới trong sự hưởng thụ trọn vẹn, chứ không phải vô trách nhiệm chỉ biết hôm nay mà quên đi ngày mai. 

Chính chúng mình nhiều lúc còn tiếc vì sự nghiệp mình bắt đầu muộn quá, giá mà chúng mình có thêm nhiều năm tuổi trẻ nữa.

Có thể nhìn vào Facebook hay Instagram mình, nhiều người tưởng mình đi chơi suốt ngày. Nhưng mình vẫn làm việc, vẫn nhận các dự án freelance, vẫn viết bài PR, content cho cafe, vẫn kiếm tiền và vẫn "sốt rét" khi biết mình không có ai "book". 

Và song song đó mình tiếp tục viết sách, viết blog, bởi đó là những điều mình muốn đầu tư thời gian nhiều hơn để làm. Đó là con đường sự nghiệp xa hơn và là điều mình ao ước. Sau một thời gian dài, mình quyết định đi theo nó.

Thế nên, mình nghỉ việc là để làm một việc khác, để đầu tư một cách thật sự cho điều mình thật sự muốn làm, cho những lý do mà mình cho là có tính lâu dài và xứng đáng để đánh đổi.

Có thể mỗi người chúng ta sẽ có một cách đánh giá điều gì quan trọng hơn trong đời. Nhưng mình tin rằng nếu không có "work" thì không bao giờ có "life". Hãy lao động đi, rồi hãy nghĩ tới việc khẳng định và tận hưởng. Bởi khi đó, đầu óc các em mới thật sự bình tâm để làm nên những điều tốt đẹp cho cuộc đời mình."

P.V