Không phải Jack Ma, Jeff Bezos và Amazon mới là kẻ "bán giấc mơ" vĩ đại nhất trong ngành thương mại điện tử

Amazon.com hiện là trang web bán lẻ khổng lồ có phạm vi hoạt động trên toàn thế giới, với doanh thu đạt 100 tỷ USD trong năm 2015.

Các nhà đầu tư tin rằng kể cả với kích cỡ khổng lồ này, công ty vẫn còn có thể lớn hơn nữa với dự đoán doanh số bán online 2016 đạt tới 385 tỷ USD chỉ tính riêng ở Mỹ, chiếm 8% tổng doanh số bán lẻ toàn cầu, theo số liệu của eMarketer.

Ra đời ngày 16/7/1995, không lâu sau khi Internet bắt đầu phổ biến, Amazon thực sự là nhà tiên phong trong lĩnh vực thương mại điện tử (TMĐT).

Kích thước khổng lồ, hoạt động rộng khắp là vậy nhưng có một sự thật là mảng kinh doanh bán lẻ của Amazon chưa-bao-giờ-có-lãi. Thậm chí, công ty này còn kết thúc năm tài chính vào tháng 12/2014 với khoản thua lỗ 241 triệu USD.

Càng bất ngờ hơn nữa khi mặc cho một kết quả kinh doanh quan trọng trong báo cáo tài chính chưa bao giờ "dương", các nhà đầu tư vẫn giữ vững niềm tin vào Amazon và đặt hy vọng trong dài hạn công ty này sẽ có lãi. Kết quả là cổ phiếu của Amazon liên tục tăng không ngừng.

Bằng chứng là tuần trước, cổ phiếu công ty này đã kết thúc phiên giao dịch ở mức giá 703,07 USD. Đây là mức tăng cao chưa từng có, đẩy giá trị thị trường của Amazon vượt quá con số 332 tỉ USD.

Ngay cả Warren Buffet, người chưa bao giờ ủng hộ các ngành kinh doanh công nghệ, giờ cũng trở thành một "fan hâm mộ" của Amazon và Bezos.

Ông chưa mua cổ phiếu của Amazon và nói rằng ông chưa có cách nào để lượng giá cổ phiếu của Amazon, nhưng ông đã sở hữu tới 459 triệu USD trái phiếu của Amazon.

Nhận định về tương lai của Amazon, ông nói: “Tôi không biết Amazon lớn mạnh như thế nào, nhưng có một điều tôi biết chắc là họ không hề là những kẻ hoang tưởng. Tôi đã sử dụng máy tính được 8 hay 10 năm, và tôi chỉ trả tiền để mua 3 thứ ở trên mạng: Báo Wall Street Journal, môi giới chứng khoán trên mạng và những cuốn sách mua từ Amazon.com. Việc họ là một trong 3 công ty trực tuyến có thể khiến tôi móc tiền túi ra mua sản phẩm của họ cho tôi thấy rằng họ đang làm đúng hướng”.

Nếu như giới đầu tư bị choáng ngợp bởi thương vụ IPO có giá trị cao lịch sử của Alibaba vào năm 2014, con số doanh thu khổng lồ bán trong Ngày cô đơn (ngày hội mua sắm của những người độc thân ở Trung Quốc) hay kết quả kinh doanh không thể tuyệt vời hơn với tốc độ tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận luôn ở mức 2 con số của Alibaba thì câu chuyện CEO Jeff Bezos và phép màu nhiệm ở Amazon lại diễn biến theo một chiều hướng hoàn toàn khác.

Kẻ khởi nghiệp "nghiệp dư và điên rồ"

Mùa hè năm 1994, Bezos từ bỏ công việc làm Phó Chủ tịch hãng Dịch vụ tài chính D.E. Shaw ở New York và cùng với vợ là MacKenzie chuyển đến Seattle để tận dụng sự phát triển bùng nổ của Internet và khởi nghiệp Amazon. Tên đầu tiên của công ty là Cadabra, đã bị hủy bỏ sau khi một số người nghe nhầm nó thành “cadaver” (nghĩa là xác chết, tử thi).

Sau khi nghiên cứu một số loại sản phẩm có khả năng bán qua mạng, Bezos quyết định lựa chọn sản phẩm sách. Hầu như mỗi cuốn sách đều được lưu trữ điện tử, song không một hiệu sách nào có thể xếp đủ các cuốn sách trên giá.

Ông đặt trụ sở của Amazon ở Seattle vì ở đây có nhiều kỹ sư phầm mềm và lại cách thành phố Roseburg không xa, nơi có hệ thống nhà kho lưu trữ sách lớn nhất nước Mỹ.

Lợi thế của mô hình này, theo Bezos, là nó cho phép người tiêu dùng tiếp cận một bộ sưu tập sách khổng lồ mà người ta không thể có đủ thời gian, chi phí và kiên nhẫn để đi qua từng cửa hiệu sách và nhà kho, trong khi không phải tốn chi phí mở cửa hiệu bán xách và lưu kho sách.

Trang web khai trương vào ngày 16/7/1995 – đúng dịp mọi người ồ ạt lên Internet và trước khi nhiều đối thủ kịp tung ra các website thương mại cạnh tranh khác.

Bezos chuyển công ty đến một khu công nghiệp khác và định cư trụ sở trong khu văn phòng rộng gần 500m2 trên tầng 2, cùng với khoảng 200m2 ở tầng hầm để làm kho. Bàn làm việc được đóng từ thứ gỗ rẻ tiền, còn nhà kho chỉ lưu trữ được mấy trăm cuốn sách để phân phối cho khách hàng.

Dù cách kinh doanh, vận hành có vẻ nghiệp dư song Amazon phát triển rất nhanh chóng. Đến tháng 10/1995, công ty đã ghi dấu ấn một ngày đầu tiên bán được 100 cuốn sách. Trong chưa đầy 1 năm, hãng đã ghi được kỷ lục nhận một đơn đặt hàng mua số lượng 100 cuốn sách.

Tiếng lành đồn xa, mặc dù công ty hầu như không quảng cáo nhiều trong năm đầu tiên, song ngày càng nhiều người biết đến Amazon. Bezos chỉ thuê một số màn hình hiển thị trên các cửa hàng của Barnes & Noble, nói rằng: “Can’t find that book you wanted?” (Không thể tìm ra cuốn sách mà bạn cần?), và bên dưới là địa chỉ website của Amazon.

Mệnh danh là thiên tài sẵn sàng đánh cược lớn và kiên trì theo đuổi, ngay cả khi mọi người không nhìn thấy khả năng có lời, Bezos bị cho là liều lĩnh và dại dột khi mua hơn 1 triệu đầu sách sẵn sàng phục vụ, một con số mà không một cửa hàng sách nào có thể mơ tới và dám thực hiện. Quyết định điên rồ đó hóa ra lại là một cách rất khôn ngoan.

Những người mua sách tìm đến Amazon.com vì họ muốn có những đầu sách hiếm, khó tìm và từ đó Amazon nổi danh là nhà cung cấp có tất cả những gì khách hàng cần, là "cửa hàng sách lớn nhất thế giới".

Bản thân CEO Jeff Bezos thì tuyên bố chắc chắn rằng: Ngay cả những người thích lang thang qua các hiệu sách nhất cũng sẽ mua hàng của Amazon. Tại sao vậy? Tại vì Amazon mang đến điều mà không nhà bán lẻ nao trên thế giới thực có thể làm được - đó là khả năng mua sách từ cơ sở dữ liệu sách lớn nhất thế giới.

Jeff Bezos đang bán giấc mơ như thế nào?

Được đánh giá là con người của hành động, Bezos luôn không ngừng sáng tạo và tìm ra những phương thức kinh doanh mới.

Hiện tại ngoài sách, trên Amazon.com xuất hiện rất nhiều sản phẩm đa dạng và phong phú. Bạn có thể dễ dàng kiếm các mặt hàng như: Sách, DVD phim, nhạc, game điện tử, đồ điện tử, linh kiện máy vi tính, đồ gia dụng, đồ chơi, quần áo, giày dép, mỹ phẩm, nhạc cụ và các mặt hàng đa dạng khác.

Không cần tới nhiều chương trình marketing tốn kém. Không phải mất tiền trưng bày các showroom. Mặt khác nó cho thuê cửa hàng trên trang web của các đối tác. Chính điều này tạo nên sự cạnh tranh về giá, tạo nên sự hùng mạnh của amazon vì họ có thể cung cấp hầu như tất cả các mặt hàng và Amazon vẫn đứng ra là trung gian xử lý việc order nhằm đảm bảo an toàn cho các order của đơn hàng

Năm 2007, Jeff Bezos còn giới thiệu một thiết bị điện tử đọc sách cầm tay tên là Kindle và đã tạo nên một cuộc cách mạng trong ngành công nghiệp xuất bản sách.

Khi Kindle ra đời, kinh doanh e-books còn đang trong giai đoạn phôi thai vì công nghệ chưa đủ phát triển để thuyết phục những nhà kinh doanh sách chuyển sang sách kỹ thuật số. Nhưng một lần nữa, Jeff Bezos đã nhìn thấy trước được thời cơ và hoàn toàn thay đổi cách chúng ta đọc sách.

Với sự xuất hiện của Kindle, Amazon nhanh chóng chiếm lĩnh 95% thị trường sách điện tử ở Mỹ với lợi nhuận hơn 1 tỷ USD/năm và tăng trưởng 200%/năm.

Cuối cùng, không thể bỏ qua mảng kinh doanh dịch vụ điện toán đám mây được "khai hỏa" lần đầu cách đây 12 năm và giờ đây đang trên tiến trình mang tới cho Amazon 10 tỷ USD/năm doanh thu cho Amazon.

Nhìn chung, không ồn ào, Jeff Bezos vẫn đang lặng lẽ phát triển Amazon, tạo ra niềm tin vững chắc cho các nhà đầu tư, cổ đông về một đế chế bán lẻ khổng lồ, sẽ làm ăn có lãi trong tương lai.

Cho đến giờ vẫn là quá sớm để đưa ra kết luận về mọi chuyện. Tuy nhiên, sẽ là không quá nếu gọi ông là kẻ "bán giấc mơ" vĩ đại nhất trong lịch sử ngành thương mại điện tử.

Vân Đàm