Không phải IQ cao, đây mới chính là điều tạo nên nhà đầu tư thành công theo "tay phải" của Warren Buffett
Charlie Munger cho rằng tất cả những ai tham gia hoạt động kinh tế đều cần học về tâm lý học, không chỉ để nhận ra thái độ của người khác mà còn nhận thức rõ ràng hơn về tâm lý của chính mình.
Rất ít người hiểu được tầm quan trọng của giá trị cảm xúc như vị tỉ phú 93 tuổi Charlie Munger . Ông hiện là CEO Tập đoàn tài chính Westco, thành viên Hội đồng quản trị hãng bán lẻ Costco Wholesale, phó chủ tịch Tập đoàn Berkshire Hathaway và sở hữu 1.9 tỉ USD.
Ông không có nhiều điều để chia sẻ về các bí quyết đầu tư giống như Warren Buffet, ông từng nói "Tôi không có hứng trong việc dạy những người khác làm giàu," trước một đám đông. Nhưng Munger lại là một thầy giáo nhiệt huyết cho những người quan tâm đến cảm xúc và diễn biến tâm lý con người.
Dưới đây là năm lời khuyên về trí tuệ cảm xúc mà Charlie Munger muốn dành tặng các nhà đầu tư hiện đại:
1. Hãy dành thời gian tìm hiểu về tâm lý học
Munger chia sẻ rằng ông luôn từ chối việc tìm hiểu về tâm lý học cho đến khi nhận ra thái độ này đã khiến ông mất nhiều tiền hơn.
Nhiều bài viết của chính Munger và những bài phỏng vấn ông phản ánh những bài học về tâm lý con người từng được nêu ra trong bài diễn văn tại Đại học Harvard vào năm 1995 có tiêu đề "Những xét đoán sai lầm về tâm lý học con người". Munger cho rằng tất cả những ai tham gia hoạt động kinh tế đều cần học về tâm lý học, không chỉ để nhận ra thái độ của người khác mà còn nhận thức rõ ràng hơn về tâm lý của chính mình.
Hành vi của con người luôn có mối liên hệ chặt chẽ với các lực đẩy xã hội, thậm chí những nhà đầu tư luôn cho rằng mình đang đi theo lý trí cũng sẽ có lúc hành động vô thức theo cảm xúc. Trong khi đó những lựa chọn tốt nhất sẽ được dẫn dắt bởi các phép toán chứ không phải dựa trên cảm xúc thiên lệch của cá nhân hay các thông tin sai lệch.
Giỏi về tâm lý học có thể giúp các nhà đầu tư chống lại xu hướng hành động sai lầm của bản thân và tận dụng sai lầm của người khác để kiếm lời.
2. Kiên định trước sự tàn phá của thời gian
Những người như Buffett và Munger là đại diện cho cả một thế hệ các nhà đầu tư huyền thoại đi theo triết lý đầu tư kiên nhẫn, tìm kiếm những giá trị nền tảng và tuân thủ kỷ luật cao. Họ không phí phạm thời gian để nghe ngóng đám đông hay liên tục chuyển kênh tài chính để xem giới truyền thông bình luận gì. Thay vào đó, họ dùng thời gian để biết rõ họ có những công cụ gì và chờ đợi các cơ hội lớn đến.
Nói về cuộc đại suy thoái năm 2008, Munger cho rằng nhà đầu tư cần có hai phẩm chất để có những hành động tốt: "Nhảy vào khi thị trường đã sụp đổ cần lòng dũng cảm. Và để vững vàng đứng bên ngoài thị trường trong thời kỳ điên rồ thì cần có sự cương quyết."
3. Để đầu tư thành công cần nhiều thứ chứ không chỉ IQ cao
Munger từng nói: "Nhiều người cố gắng trở nên thông minh hơn. Còn tôi cố gắng chỉ để trở nên không ngu ngốc."
Trong đa phần các trường hợp nếu bạn chỉ tìm hiểu điều gì là sai và cố gắng không đi vào vết xe đổ thì từng đó là chưa đủ. Munger một lần nữa nhắc lại lời của Warren Buffett: "Bạn không cần phải là một nhà khoa học tầm cỡ. Đầu tư không phải là trò chơi mà một người có IQ 160 chắc chắn sẽ đánh bại người có IQ 130."
4. Nhận diện rõ giới hạn của bản thân
Ông Li Lu, một trong những quản lý quỹ hàng đầu của Berkshire, từng nói: "Trong cả 1 đời người, số lần bạn có thể có được cái nhìn thực sự sâu sắc là rất ít. Vì thế để quyết định đúng đắn thì yếu tố quan trọng nhất là bạn phải biết rõ giới hạn vòng tròn năng lực cho bản thân." (‘Vòng tròn năng lực’ là lý thuyết Buffett đưa ra để chỉ các ngành công nghiệp mà ta đủ hiểu để chắc chắn dám đầu tư vào cổ phiếu)
Cả Munger và Buffett đã tránh xa khu vực các công ty công nghệ trong suốt thời kỳ ngành này bùng nổ những năm 1990. Không ai trong số họ hiểu về lĩnh vực này đủ rộng để dốc tiền vào, cho dù rất nhiều cơ hội đầu tư lớn hiện hữu.
Tuy rằng điều này đã làm Buffett bỏ qua cổ phiếu Apple và Amazon, nhưng nhìn lại tính kiên nhẫn đã giúp cả hai tránh xa ra khỏi vụ nổ bong bóng công nghệ năm 2000.
5. Đố kỵ là 1 tội lỗi ngu ngốc
"Đố kỵ là một tội lỗi ngu ngốc", Munger nói. "Bởi vì đó là thứ duy nhất mà bạn sẽ không bao giờ cảm thấy vui thích với nó cả. Có rất nhiều nỗi đau và không có gì vui cả. Tại sao bạn lại muốn lao vào cái vòng quay đó chứ?"
Một hành động đầu tư tốt có nghĩa đã tránh xa khỏi tham lam, đố kỵ hay các lo lắng làm mất đi các cuộc cạnh tranh nhỏ.
