Hành trình khởi nghiệp 'điên rồ' của chàng trai 24 tuổi tạo dựng nên công ty trị giá 12 tỷ USD mặc Steve Jobs dọa 'giết' startup vì không chịu bán mình

Drew Houston là nhà sáng lập và CEO công ty lưu trữ đám mây Dropbox. Nhớ lại hành trình khởi nghiệp của mình những ngày đầu, Houston chia sẻ có cảm giác như phải tìm người để kết hôn trong vòng đúng 2 tuần vậy. 

Thời kỳ đó là năm 2007, chàng trai 24 tuổi này đang tìm vốn cho ý tưởng kinh doanh dịch vụ lưu trữ điện toán đám mây của mình.

Thật may mắn, một trong những đơn vị nổi tiếng chuyên "chống lưng" cho các startup ở Thung lũng Silicon thời đó là Y Combinator đồng ý góp vốn cho họ. Nhiều chuyên gia khi ấy còn ví von Y Combinator như là kẻ đánh bạc khi đầu tư cho Houston và Dropbox nhưng họ có vẻ không quan tâm tới điều đó. 

Chỉ có duy nhất một điều đó là Y Combinator cho rằng những công ty khởi nghiệp sẽ có khả năng thành công cao hơn nếu như họ có nhiều hơn 1 nhà sáng lập, nhiều hơn một người để đưa ra quyết định và chia sẻ gánh nặng công việc.

Vấn đề của Houston là anh ấy chỉ có một thân một mình và vào thời điểm ấy, vì rất nhiều lý do, không một người bạn nào có thể gia nhập công ty cùng anh. Vì vậy, Y Combinator gia hạn cho Houston 2 tuần để tìm đến một người hoàn toàn xa lạ, thuyết phục người đó trở thành đồng sáng lập với mình.

"Tình huống khi ấy giống như là bạn nhận được email báo trúng tuyển vào đại học yêu thích nhưng hạn nộp hồ sơ là trong vòng 2 tuần tới vậy. Và bạn cần phải kết hôn ngay trong thời gian đó, thậm chí không có thời gian mà hẹn hò", Houston nhớ lại.

Rất nhanh chóng, Houston đã điều phối công việc. Sau một đoạn chat kéo dài chỉ 2 giờ, anh đã thuyết phục được một sinh viên 22 tuổi có tên Arash Ferdowsi bỏ học và tham gia công ty cùng anh. Ferdowsi là một người bạn của bạn Houston nhưng cả hai chưa bao giờ gặp mặt trước đó.

Đó là những gì xảy ra từ 11 năm trước. Hiện nay, Dropbox – công ty có trụ sở tại San Francisco có vốn hóa thị trường tới 12 tỷ USD trong khi đó giá trị tài sản cá nhân của Houston được ước tính đạt 3 tỷ USD còn của Ferdowsi là 1,3 tỷ USD.

Đó rõ ràng là một kết quả không tồi đối với một công ty mà nhiều người từng nói rằng họ không thể nào thành công được. Nổi tiếng nhất có lẽ là Steve Jobs, lúc còn sống, nhà đồng sáng lập Apple từng khẳng định rằng ông sẽ sớm "phá hủy" công ty này.

Việc nảy sinh ý tưởng kinh doanh có thể tới từ mọi nơi nhưng với Houston thì nó khởi nguồn trên chuyến xe bus từ Boston tới New York vào cuối năm 2006.

Khi sắp tốt nghiệp MIT, anh đã tham gia nảy sinh và thực hiện một vài ý tưởng kinh doanh khác nhau. Nhưng một ngày khi vừa lên xe bus và ngồi xuống ghế, Houston nhận ra rằng anh quên thẻ nhớ chứa tất cả các file dữ liệu ở nhà.

"Tôi rất lo lắng bởi vì tôi cảm thấy điều tồi tệ như vậy sẽ còn có thể tiếp tục xảy ra. Tôi không bao giờ muốn lặp lại vấn đề như vậy vì thế không có cách nào khác, tôi bắt đầu viết một vài dòng code để tìm giải pháp".

Thứ mà Houston nghĩ ra là một nền tảng lưu trữ từ xa mà người dùng có thể truy cập trực tuyến ở bất cứ đâu. Trong vòng 2 tuần, anh đã tạo ra được bản thử nghiệm và đặt tên cho sản phẩm của mình.

Chỉ vài tháng sau khi Y Combinator tỏ ra thích thú với ý tưởng này, Houston đã quay lại MIT, gặp Ferdowsi. Houston hiện 35 tuổi nói rằng: "Chúng tôi gặp trong trung tâm sinh viên khoảng 1, 2 giờ gì đó. Thế rồi tuần kế tiếp, Ferdowsi nghỉ học".

"Nghĩ lại thì thấy đây quả là một việc điên rồ… tôi chắc chắn bố mẹ Ferdowsi đã có một hướng đi khác cho cậu ấy và một trong số đó là phải tốt nghiệp đại học. Nhưng cậu ấy thực sự thích thú làm việc này với tôi. Và thành thực mà nói vào lúc ấy, bản thân tôi cũng không biết chúng tôi có biết nhiều về thứ mình đang làm hay không nữa".

Chuyển vào trụ sở Y Combinator tại thung lũng Silicon, Dropbox được ra đời vào năm 2008.

Để thu hút được những khách hàng đầu tiên, Dropbox đã tạo ra những video quảng bá nhằm gây ra những cuộc tranh luận trên các website như Reddit và Slashdot. Mục tiêu là "dụ dỗ" những người có ảnh hưởng trong lĩnh vực công nghệ bắt đầu sử dụng dịch vụ của họ với hy vọng họ sẽ có những đánh giá tích cực về sản phẩm và lượng người dùng sẽ tăng nhờ truyền miệng.

Phương pháp này chứng minh hiệu quả rõ rệt. Từ 5.000 người dùng chờ trong dánh sách, chỉ vài ngày đã có 75.000 người đăng ký. Sau đó là 100.000 và 200.000 "trong khoảng 10 ngày".

Số lượng người dùng tăng đột biến thậm chí còn tiếp tục vượt xa hơn nữa khi Houston và đội ngũ của anh áp dụng chính sách tặng người dùng dung lượng miễn phí nhiều hơn nếu giới thiệu được bạn bè đăng ký mới Dropbox. Người dùng mới cũng có thêm dung lượng lưu trữ miễn phí và cứ tiếp tục như vậy.

Họ đã thu hút thêm hàng triệu khách hàng mới và gây sự chú ý đối với Steve Jobs khiến ông ngỏ lời mua lại công ty này. Houston từ chối nói chuyện với ông và anh chia sẻ trong nhiều bài phỏng vấn rằng Jobs tỏ ra bình tĩnh khi anh từ chối lời đề nghị thâu tóm. Nhưng một năm sau, tờ BI lại đăng tải lời nói của Houston nói rằng Jobs đã đe dọa "giết" Dropbox khi từ chối bán lại cho ông.

Apple sau đó đã tự cho ra đời dịch vụ lưu trữ đám mây của riêng họ vào năm 2011 là iCloud nhưng nó không thể cản trở tốc đột tăng trưởng của Dropbox.

Hiện nay, Dropbox có hơn 500 triệu người dùng đăng ký trong đó có khoảng 11,5 triệu tài khoản trả phí thuê bao hàng năm cho lượng lưu trữ mua thêm. Chưa kể còn có khoảng hơn 300.000 khách hàng doanh nghiệp cũng đang trả phí để sử dụng dịch vụ của Dropbox.

Công ty đã niêm yết trên sàn Nasdaq vào đầu năm nay và giá trị thị trường của họ đạt 12 tỷ USD. Doanh thu hàng năm vượt ngưỡng 1 tỷ USD và lực lượng lao động trên toàn cầu khoảng 2.000 người.

Chuyên gia phân tích công nghệ Ben Wood đến từ Tập đoàn tư vấn CCS Insight nói rằng có nhiều lý do tạo nên thành công của Dropbox và một trong số đó là "dễ dùng".

Houston nói rằng anh và Ferdowsi vẫn duy trì vị trí quản lý cấp cao tại đây và tiếp tục gắn bó cùng nhau.

Ngoài vị trí quả lý quan trọng, Houston nói tập trung chính thời điểm này của anh là đảm bảo các nhân viên quên đi màn IPO thành công thời điểm này và thay vào đó "tập trung vào việc nghĩ xem tại sao chúng ta ở đây – đó là khiến khách hàng trở nên hạnh phúc".

Vân Đàm