Đồng tiền số 'hot' nhất thế giới không 'thần thánh' như nhiều người nghĩ bởi 95% khối lượng giao dịch bitcoin đều bị thao túng và làm giả
Nghiên cứu mới của Bitwise đang khiến nhiều người lo ngại và nghi ngờ về sự hợp pháp của các giao dịch bitcoin.
Một bản phân tích được Bitwise công bố trong tuần này cho thấy 95% các giao dịch bitcoin giao ngay đều bị các sàn giao dịch không được kiểm duyệt làm giả. Cuộc khảo sát, được công bố lần đầu trên tờ Wall Street Journal, càng làm gia tăng những mối lo của các nhà quản lý rằng thị trường tiền số vẫn bị thao túng đáng kể.
Bitwise là một nhà quản lý tài sản hiện đang trong quá trình chuẩn bị ra mắt quỹ giao dịch trao đổi bitcoin đầu tiên. Công ty này cho biết họ đã có cuộc gặp với Uỷ ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) vào hôm thứ Ba để thảo luận về việc này. Trong quá trình phát triển, các phân tích của Bitwise có thể phần nào hỗ trợ các cơ quan quản lý phát hiện ra các giao dịch bị làm giả.
Matthew Hougan, đứng đầu mảng nghiên cứu toàn cầu tại Bitwise, cho biết: "Nhiều người đang theo dõi các loại tiền số và nói rằng thị trường này là một 'mớ hỗn độn', đó là vì những dữ liệu họ theo dõi đều là dữ liệu giả. Khi bạn "cách ly" được bản thân với những con số vô nghĩa này, thì khi đó đây mới là thị trường hiệu quả và có thể mua bán"
95% khối lượng giao dịch bitcoin chỉ là wash trade.
Phân tích này cho thấy "tất cả khối lượng" đã được báo cáo, trong đó có 71 trên 81 giao dịch, đều là wash trade (bán và mua lại cùng 1 cổ phiếu để tạo giao dịch và làm tăng/giảm giá cổ phiếu). Ở trường hợp này chính là bitcoin, wash trade được thực hiện để tạo ra biến động trong thị trường, nó không có thật.
Những sàn giao dịch này báo cáo về tổng khối lượng bitcoin giao dịch trung bình hàng ngày là 6 tỷ USD. Tuy nhiên, nghiên cứu này cho thấy chỉ có 273 triệu USD trong số đó là hợp pháp. Hougan trả lời CNBC: "Quan điểm về khối lượng giao dịch giả từ lâu đã được đồn đoán. Chúng tôi chỉ là những người đầu tiên nghiên cứu, nhìn nhận một cách có hệ thống đối với những sàn giao dịch đang thực hiện khối lượng giao dịch có thật."
Công ty có trụ sở tại San Francisco này đã đưa ra những so sánh với sàn Coinbase Pro - báo cáo khối lượng trung bình giao dịch hàng ngày của bitcoin là 27 triệu USD. Giá trị trung bình đã có "sự chênh lệch", hay khác biệt giữa mức giá mà một người bán kỳ vọng và giá của một người mua mong muốn, của bitcoin là khoảng 1 cent. Trường hợp này đã "vượt qua" bài kiểm tra của Bitwise bởi đó là khối lượng giao dịch có thật.
Tuy nhiên, khi theo dõi khối lượng giao dịch trên sàn CoinBene, các nhà phân tích đã nhận thấy sự bất thường, với mức chênh lệch là gần 15 USD. Hougan cho biết nhóm nghiên cứu cũng tìm ra những giao dịch ảo khác, thậm chí có mức chênh lệch là hơn 300 USD.
Các giao dịch ảo được tạo ra đều có mục đích.
Bitwise báo cáo: "Thực sự ngạc nhiên khi một giao dịch trên CoinBene lại có khối lượng gấp 18 lần so với Coinbase Pro và có thể đẩy mức chênh lệch gấp 1.500 lần."
Bitwise cho hay, các giao dịch với khối lượng ảo có thể đều có mục đích khi được tạo ra. Nhiều cá nhân có thể đang muốn thu hút đầu tư cho đợt ICO, những người này muốn đồng tiền số của họ được lên sàn giao dịch "có tiếng" hơn. Theo Autonomous Next, chi phí cho ICO có thể lên tới từ 1 triệu USD đến 3 triệu USD mỗi đợt.
Các nhà quản lý của Mỹ đã có động thái tiếp cận một cách thận trọng khi đưa bitcoin trở nên phổ biến đối với các nhà đầu tư. SEC đã nhấn mạnh về nguy cơ của tình trạng thao túng là lý do cơ quan này không thông qua các quỹ ETF tiền số khác. Văn phòng Tổng chưởng lý New York cũng đặc biệt cảnh báo về vấn đề này, rằng những sàn giao dịch này cực kỳ thiếu ổn định. Bởi hầu hết các nền tảng giao dịch tiền số đều không sử dụng các công cụ giám sát như sàn giao dịch chứng khoán, nên chủ tịch của SEC, Jay Clayton, đã cảnh báo các nhà đầu tư rằng họ có thể không được cung cấp mức định giá hợp lý của bitcoin.
Hồi tháng 11, Clayton phát biểu tại Hội nghị Concesus Invest ở Manhattan: "Những gì các nhà đầu tư mong đợi là thực hiện giao dịch trong một môi trường mà ETF có thật và không có nguy cơ bị thao túng. Đó là một vấn đề cần phải giải quyết để tôi không cảm thấy băn khoăn."
Hougan cho biết điều này cũng lý giải tại sao khối lượng giao dịch cho các hợp đồng tương lai của bitcoin được quản lý có vẻ không mạnh. Sàn CME và Cboe của Chicago bắt đầu niêm yết các công cụ phái sinh của bitcoin vào cuối năm 2017, nhưng lại có khối lượng thấp hơn nhiều so với mức 6 tỷ USD mà các sàn giao dịch không được quản lý báo cáo.
