Doanh nghiệp Việt đang thiếu hụt lao động trầm trọng: Hầu hết không có chuyên môn, kỹ năng yếu, ý thức kém, chậm đổi mới
Các doanh nghiệp trên thế giới đang đối diện với tình trạng thiếu hụt nhân tài lớn nhất trong vòng một thập kỷ trở lại đây, trong đó có cả Việt Nam.
“Tại Việt Nam, nhân sự quản lý cấp cao thiếu hụt trầm trọng, một phần do tình trạng ‘chảy máu chất xám’ với con số người Việt làm việc tại nước ngoài năm 2015, tăng 8% so với năm 2014”, ông Simon Matthews, CEO ManpowerGroup tại thị trường Việt Nam, Thái Lan và Trung Đông chia sẻ nhận định của mình tại hội thảo "Nguồn nhân lực và công nghệ cho kỷ nguyên số tại Việt Nam" diễn ra trong ngày 14/11.
Không chỉ ở mảng nhân sự cấp cao, nguồn lực lao động Việt Nam nói chung vẫn chưa bắt kịp với tốc độ tăng trưởng kinh tế. Cụ thể, trong tổng số hơn 53 triệu lao động trên 15 tuổi của Việt Nam, 81,4% không có chuyên môn kỹ thật, chỉ có 9,66 triệu người đã qua đào tạo, chiếm 18,6%.
“Tuy nhiên ngay cả những người đã qua đào tạo cũng thiếu các kỹ năng cần thiết như làm việc nhóm, giải quyết vấn đề, kỹ năng ngoại ngữ, tin học, đạo đức nghề nghiệp chưa cao, thiếu ý thức trách nhiệm, chậm thích nghi với môi trường làm việc mới...”, lãnh đạo ManpowerGroup chia sẻ.
Trên phạm vi toàn cầu, có đến 40% trong số 42.000 doanh nghiệp được khảo sát cho biết họ gặp khó khăn trong công tác tuyển dụng, đạt mức cao nhất kể từ năm 2017.
Trong danh sách 10 ngành nghề khó tuyển nhân sự nhất có thể kể đến các vị trí trong lĩnh vực công nghệ thông tin (IT), đại diện bán hàng, kỹ sư, kỹ thuật viên và tài xế, nhân viên tài chính kế toán, nhân viên văn phòng, sản xuất và vận hành máy...
Đặc biệt trong lĩnh vực IT, các doanh nghiệp cho biết ngành đang thiếu hụt nhân tài trầm trọng nhất trong nhiều năm nay sau khi thứ hạng thiếu hụt nhân lực ngành này từ hạng 9 lên hạng 2 trong năm 2016.
Cũng theo ông Matthews trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra ở châu Mỹ, châu Âu và một phần châu Á, cấu trúc thị trường lao động có thể bị phá vỡ trong tương lai. Nguyên nhân là do “khi tự động hóa thay thế lao đông chân tay trong nền kinh tế, khi robot thay thế con người trong nhiều lĩnh vực, hàng triệu lao động trên thế giới sẽ rơi vào cảnh thất nghiệp”.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh sự sáng tạo, khả năng quản lý, kỹ năng ra quyết định, trí tuệ cảm xúc và đàm phán là những phẩm chất quan trọng của nguồn nhân lực con người, tạo điều kiện để con người có giá trị hơn robot chứ không bị chúng thay thế. Vì vậy vấn đề ở đây là người lao động phải tự nhận thấy rằng họ cần cải thiện kỹ năng và kiến thực trong nhiều lĩnh vực.
“Tương lai của việc làm chắc chắn sẽ bị tác động bởi ảnh hưởng Cách mạng công nghiệp 4.0, nhưng không u tối như dự đoán khá phổ biến ngày nay rằng tự động hóa sẽ thay thế con người. Để bắt kịp xu thế và cạnh tranh được, chính người lao động phải luôn tìm cách thích nghi với sự thay đổi, phải sẵn sàng tiếp thu những kỹ năng mới vì khả năng được tuyển dụng ít phụ thuộc vào những gì họ đã biết mà phụ thuộc vào khả năng học tập, ứng dụng và thích nghi tốt như thế nào”, ông Matthews kết luận.
