Đại án ở Ngân hàng Xây Dựng và những cái “nhất”

Đại án Phạm Công Danh và 35 bị cáo làm thất thoát nghìn tỷ tại Ngân hàng Xây Dựng đang thu hút sự chú ý của đông đảo dư luận. Đây là vụ án mà có nhiều kỷ lục được ghi nhận trong những án liên quan lĩnh vực kinh tế.

Có cổ phần của một cổ đông và người liên quan chiếm tỷ lệ cao nhất

TrustBank tiền thân là Ngân hàng TMCP Nông thôn Rạch Kiến. Đầu năm 2012 ngân hàng có vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng do nhóm Phú Mỹ do bà Hứa Thị Phấn làm đại diện, sở hữu 84,92% cổ phần.

Số cổ phần này sau đó được nhóm Phú Mỹ chuyển nhượng cho nhóm Phạm Công Danh. Hiện cơ quan điều tra đang giữ 21 sổ chứng nhận sở hữu cổ phần tại VNCB và các giấy tờ ủy quyền ký sẵn liên quan đến 84% cổ phần VNCB của Phạm Công Danh.

Tất nhiên, các giấy tờ này chỉ có giá trị chứng minh 84% cổ phần đó là của Phạm Công Danh. Danh nhờ người thân quen đứng tên, chứ không còn giá trị thực tế vì VNCB đã bị Ngân hàng Nhà nước mua lại với giá 0 đồng/cổ phần.

Dẫu vậy, đây cũng là trường hợp một cá nhân và người liên quan sở hữu số cổ phần trong một ngân hàng lớn đến như vậy, chỉ thua mỗi Nhà nước sở hữu vốn ở BIDV.

Theo luật TCTD 2010 đang áp dụng thì cá nhân và người liên quan chỉ được sở hữu không quá 20% vốn ở ngân hàng và một cá nhân không được sở hữu quá 5%.

Ngân hàng thua lỗ và âm vốn nhiều nhất

Từ 9/2/2012 đến 10/7/2012, Ngân hàng Nhà nước quyết định thanh tra TrustBank, kết luận thực trạng tài chính của Trustbank là rất xấu, trong đó vốn chủ sở hữu âm 2.854,8 tỷ đồng, lỗ lũy kế là gần 6.062 tỷ đồng.

Kể từ khi nhóm Phạm Công Danh vào điều hành ngân hàng (tháng 7/2012), kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng này không khả quan mà theo chiều hướng ngày càng thua lỗ, vốn chủ sở hữu tiếp tục âm, nợ xấu có khả năng mất vốn tăng cao và thanh khoản luôn ở mức báo động.

Cụ thể, theo kết luận thanh tra, ngày 10/7/2012 của NHNN thì tại thời điểm thanh tra, vốn chủ sở hữu của ngân hàng bị âm 2.854 tỷ đồng, lỗ lũy kế là 6.061 tỷ đồng. Nhưng đến cuối năm, theo BCTC ngân hàng Xây dựng năm 2012 đã kiểm toán thì kết quả kinh doanh lỗ lũy kế 8.765 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 5.711 tỷ đồng.

Theo BCTC năm 2013 đã kiểm toán, ngân hàng ghi nhận lỗ lũy kế 11.348 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 8.293 tỷ đồng. Vào thời điểm khởi tố vụ án (26/7/2014), vốn chủ sở hữu ngân hàng âm 18.469 tỷ đồng, tổng nợ phải trả là 38.255 tỷ đồng, tổng tài sản là 16.745 tỷ đồng.

Trong hệ thống ngân hàng, tính đến thời điểm này thì Ngân hàng Xây dựng là ngân hàng có phần thua lỗ và âm vốn chủ sở hữu nặng nhất.

Đại án gây thất thoát số tiền nhiều nhất

Theo kết luận của Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công An và Cáo trạng của VKSNDTC, Phạm Công Danh và đồng phạm đã thực hiện 10 phi vụ rút tiền khỏi ngân hàng Xây dựng, tổng cộng 18.687 tỷ đồng, trong đó gây thiệt hại cho ngân hàng 15.260 tỷ đồng.

Tuy nhiên các hành vi và khoản tiền liên quan đến 3 ngân hàng Sacombank, BIDV, TPBank được tách ra vụ án khác, nên trong đại án lần này chỉ bị xét xử vì liên quan đến 7 phi vụ rút tiền tổng cộng hơn 12.000 tỷ và gây thiệt hại cho Ngân hàng Xây dựng 9.133 tỷ đồng.

Số tiền bị rút ra và gây thất thoát cho ngân hàng hơn 9.000 tỷ đồng trong 1 vụ án là lớn nhất trong lịch sử tố tụng từ trước tới nay (gấp đôi đại án Huyền Như).

Nhiều bị cáo là giám đốc nhất trong một án kinh tế từ trước tới nay

Trong vụ án lần này, ngoài các bị cáo nguyên là chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc ở Ngân hàng Xây dựng, còn có hơn 20 vị mang chức danh Tổng giám đốc, giám đốc, phó giám đốc.

Cụ thể, có 2 giám đốc chi nhánh của VNCB là bị cáo (VNCB Sài Gòn và VNCB Lam Giang), 15 giám đốc, tổng giám đốc của các công ty, 1 giám đốc trung tâm công nghệ thông tin ngân hàng, 2 phó giám đốc chi nhánh.

Tổng số 36 bị cáo thì có đến 20 người đang công tác tại Ngân hàng Xây dựng trước khi bị khởi tố.

Nhiều người liên quan, nhiều luật sư nhất

Đại án lần này có 45 luật sư bào chữa cho bị cáo và bảo vệ quyền, nghĩa vụ của các bên liên quan. Đây là một trong 2 đại án kinh tế có số luật sư tham gia nhiều nhất (án Huyền Như có 47 luật sư).

Ngoài ra, còn có 156 người/tổ chức là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan được tòa triệu tập đến - đại án có số người tham dự nhiều nhất.

Theo Tùng Lâm