Coca cola đang bị kiện tội lừa dối khách hàng tồi tệ chẳng kém gì các nhà sản xuất thuốc lá

Theo đó, hãng khổng lồ đồ uống Coca Cola và Hiệp hội đồ uống Mỹ (ABA) đang bị kiện bởi một nhóm khách hàng khi cho rằng các hành động của họ tồi tệ không khác gì một số nhà sản xuất thuốc lá và họ cũng nên chịu sự trừng phạt tương tự.

Một khi vụ kiện cáo này thành công, ảnh hưởng và liên đới tới Coca Cola và ngành công nghiệp nước soda nói chung hiển nhiên là to lớn. Tuy nhiên, điều đáng nói là mức độ nguy hiểm có thể tăng lên theo cấp số nhân bởi những gì nó có thể ảnh hưởng tới toàn bộ ngành công nghiệp đồ uống và thực phẩm.

Một khi chiến thắng, những vụ kiện tương tự sẽ không chỉ dừng lại ở nước soda mà còn tấn công cả những loại đồ uống khác mà khách hàng cho rằng nó không có lợi cho sức khoẻ - như nước tăng lực chẳng hạn? Ngoài ra còn có rất nhiều nhà sản xuất những loại thực phẩm công nghiệp chế biến như kẹo, kem và bim bim...

Đơn kiện được gửi lên toà án bởi một tổ chức phi lợi nhuận có tên Praxis Project tố cáo Coke và ABA đang chủ tâm đánh lạc hướng người tiêu dùng về ảnh hưởng tới sức khoẻ của nước soda. Tổ chức này cho rằng 2 bên (gồm Coca Cola và ABA) đã thông đồng với nhau để làm sai lệch suy nghĩ của mọi người về những liên đới khoa học của các loại nước có đường với béo phì, bệnh đái tháo đường và tim mạch.

Praxis Project khẳng định 2 đơn vị này cố tình kéo sự chú ý của dư luận khi tung tin lười luyện tập thể dục thể thao là nguyên nhân gây ra một số loại bệnh tật chứ không phải do nước soda. Cuối cùng, đơn tố cáo khẳng định Coca Cola còn tiến hành những chiến dịch thông tin giả mạo khiến người tiêu dùng tin rằng có thể "cân bằng" được lượng uống nước soda như một phần chế độ dinh dưỡng tổng thể cho cơ thể.

Cách thức kể trên được cho là giống với tình huống các công ty thuốc lá phải trải qua thời gian trước. Trong những năm 1950, các công ty thuốc lá đã phản đối những chỉ trích cho rằng thuốc lá là nguyên nhân dẫn tới ung thư và đưa ra nguyên nhân là những yếu tốt khác.

Trong năm năm 1089, nhiều công ty sản xuất thuốc đã tranh luận rằng người hút thuốc cố tình bỏ qua mối nguy hại của ung thư hay những vấn đề sức khoẻ khác khi họ bắt đầu hút thuốc. Mọi chuyện thay đổi khi giai đoạn thứ 3 của một vụ kiện quy mô chống lại các công ty sản xuất thuốc là bắt đầu.

Đến năm 1998, chính quyền 46 bang của Mỹ đã ký kết được thoả thuận mang tên Master Settlement Agreement với 4 nhà sản xuất thuốc lá hàng đầu vẫn có hiệu lực tới ngày nay và khoảng 10 tỷ USD đã được trả cho việc này.

Vụ kiện của Coca Cola có điểm giống với trường hợp kể trên của ngành công nghiệp thuốc lá bởi “mối quan hệ thân thiết” của họ với các nhà khoa học để “cân bằng cuộc tranh luận” giống như các công ty thuốc lá đã làm năm xưa khi họ hình thanh nên Uỷ ban nghiên cứu công nghiệp thuốc lá để phản đối mối liên quan về khoa học giữa thuốc lá và ung thư.

Mục tiêu nhắm tới đối tượng khách hàng trẻ

Đơn kiện cũng nói rằng Coke nhắm tới những đứa trẻ trong các quảng cáo của họ - giống hệt những công ty sản xuất thuốc lá - các quảng cáo của họ nhằm "bổ sung thêm vào đội ngũ khách hàng và dụ dỗ những người trẻ".

Dù sự thể ra sao thì có một mối bận tâm lớn nhất cần xem xét lúc này là vấn đề sẽ ra sao nếu một vụ kiện tương tự xảy ra với một ngành công nghiệp khác? Ví dụ, Hiệp hội các nhà sản xuất tạp hoá đã chủ trương căn bằng mong muốn giảm lượng liệu thụ của natri theo đề nghị của Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ. Họ cũng tranh luận rằng thực phẩm biến đổi gen GMO an toàn nhưng lại không đồng ý ghi trên nhãn sản phẩm có thành phần GMO.

Hiệp hội thực phẩm đồ ăn nhanh cũng ủng hộ luật dán nhãn thực phẩm GMO nhưng bản thân ngành công nghiệp đồ ăn nhanh trị giá 374 tỷ USD lại luôn bị coi là đối tượng có "đóng góp lớn" cho một chế độ ăn uống không lành mạnh. Theo nghiên cứu của Nielsen vào năm 2014, các loại đồ ăn nhẹ thường được dùng như thứ thay thế bữa ăn chính và điều này thực sự không tốt cho sức khoẻ.

Nielsen cũng nhận thấy rằng trẻ con chính là những đối tượng đang giúp nhà sản xuất kẹo tăng doanh số bán hàng. Khoảng 2/3 gia đình có trẻ 12 tuổi trở xuống đang mua kẹo và chúng đang giúp vực dậy ngành công nghiệp kẹo 21 tỷ USD.

Cuộc chiến mới chỉ bắt đầu

Đã có vô số những cuộc chiến pháp lý chống lại các hãng thực phẩm. Nhưng liệu ngành công nghiệp này đã hiểu được bao nhiêu về béo phì, lượng đường... và bao giờ họ hiểu được?

Chúng ta đã chứng kiến nhiều công ty bị kiện vì sử dụng từ “tự nhiên”, “hữu cơ”. Siêu thị Whole Foods thì bị kiện vì bán loại sữa hạnh nhân dán mác nhầm là sản phẩm không biến đổi gen. Khi CVS Health loại bỏ thuốc lá ra khỏi kệ hàng của họ vài năm trước, họ đã bị chỉ trích vì không loại bỏ luôn cả kẹo, đồ ăn nhanh và kem - những thứ cũng bị cho là hại cho sức khoẻ.

Liệu những nhà bán lẻ có bị kiện vì đã không bảo vệ người tiêu dùng hay không? Điều này còn phụ thuộc vào thành công của đơn kiện kể trên đối với Coke. Tuy nhiên, giống như ngành công nghiệp thuốc lá trước đây, cuộc tấn công pháp lý chống lại Coca Cola chỉ như bước khởi đầu của hành trình dài chống lại những "con cá" lớn hơn trong ngành công nghiệp thực phẩm và đồ uống.

Vân Đàm