Chuyên gia lên tiếng báo động về thói quen thức khuya của giới trẻ Việt Nam

*Bài viết với sự tư vấn của bác sĩ Nguyễn Mai Hương - Phụ trách khoa Thần kinh, Bệnh viện Hữu Nghị.

Hiện nay, thức khuya là thói quen khó bỏ của không ít bạn. Nào là bạn phải ôn thi, hoàn thành deadline, cày game, xem nốt phim hay tán gẫu dở câu chuyện... Mà nhé, các quán cafe mở thâu đêm mọc lên ngày càng nhiều và đương nhiên rồi, đa phần khách của những quán này đều là người trẻ.

Nhưng bạn tin không, việc thức khuya ảnh hưởng cực nghiêm trọng đến sức khỏe của bạn, cũng như "con đường tới nghĩa địa đang dần ngắn lại" đấy!

Vì sao ư? Bởi rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc ngủ sau 23h đêm sẽ làm biến đổi cơ thể, thay đổi nhịp sinh học, dẫn đến nguy cơ làm hỏng 1 số cơ quan trên cơ thể.

Nói vậy, liệu bạn có biết đến trường hợp: năm 2010, 1 bạn sinh viên N.T.Đ của trường ĐH Duy Tân (Đà Nẵng) được phát hiện chết ngay trong phòng trọ. Theo nhận định ban đầu, N.T.Đ chết vì chơi game quá khuya dẫn tới bị đột tử do những biến chứng về não, tim mạch.

Việc thức khuya đang thực sự đáng báo động!

Thế nên, dù bạn có cố gắng ngủ bù nhiều hơn vào ngày hôm sau bao nhiêu thì khả năng tái tạo lại sức khỏe của bạn cũng không kéo về được trạng thái ban đầu nữa đâu.

Buổi tối - thời điểm để hệ thống miễn dịch bài tiết các chất độc hại và hồi phục

Nhìn vào bức hình dưới đây, bạn có thể hình dung ra được cơ chế vận hành của đồng hồ sinh học trên cơ thể người.

Và đương nhiên rồi, chỉ cần thay đổi hoặc làm sai lệch nhịp sinh học chút thôi, hàng tá rắc rối đang chờ đón bạn.

Cần nhấn mạnh rằng, các cơ quan nội tạng trong cơ thể sẽ hoạt động để tự phục hồi từ 21h - 5h sáng.

Và khoảng 23h - 3h sáng là thời gian QUAN TRỌNG NHẤT để cơ thể chìm trong GIẤC NGỦ SAY.

Chúng ta biết rằng, não bộ tiêu tốn rất nhiều năng lượng cho hoạt động mỗi ngày. Hệ quả của quá trình này là sản phẩm phụ độc hại khi chuyển hóa năng lượng bị giữ lại trong não, gây ảnh hưởng đến neuron thần kinh.

Khi ngủ, não bộ sẽ vận hành hệ thống glymphatic giúp dọn dẹp và phục hồi tế bào thần kinh bị tổn thương.

Cùng với đó, tế bào não ở vùng hồi hải mã (hippocampus) sẽ hoạt động mạnh để thanh lọc, sắp xếp và tái lập lại những thông tin được ghi nhận trong ngày, giúp mã hóa thông tin để lưu vào bộ nhớ dài hạn.

Thức khuya, ngủ muộn - cơ thể sẽ bị ảnh hưởng nhiều vô kể

Tác hại của việc thức khuya triền miên nhiều lắm lắm, vài trong số đó là...

- LÀN DA XỈN MÀU, CHÓNG GIÀ

Đây được cho là tác hại nhìn thấy ngay khi bạn hay ngủ muộn. Làn da luôn nhợt nhạt, không có sức sống, dễ nổi mụn, mắt thâm quầng, nếp nhăn xuất hiện nhiều vô kể... Nhất là với điều kiện khí hậu nóng ẩm như ở Việt Nam, việc da "bùng phát" mụn càng dễ xảy ra hơn.

Đó là bởi khoảng thời gian 23h - 4h sáng là thời điểm tế bào da tái tạo với tốc độ nhanh gấp 2, lượng collagen sản sinh lúc này cũng "tăng tốc" mạnh giúp tiêu diệt chất có hại, phục hồi tế bào tổn thương.

Vậy mà bạn nỡ lòng nào bỏ qua "thời điểm vàng son" này chỉ vì vài câu chuyện phiếm hay bộ phim dang dở?

- NÃO CÁ VÀNG, TRÍ NHỚ SUY GIẢM

Như nói ở trên, việc tích tụ quá nhiều chất độc hại trong não sẽ khiến não bộ bị quá tải. Và hệ quả đầu tiên trong việc này là suy giảm trí nhớ.

Nghiên cứu của ĐH California, Los Angeles đã chỉ ra, tỉ lệ suy giảm trí nhớ ở người có thói quen thức khuya, ngủ muộn cao gấp 5 lần so với người bình thường.

Đây là "kẻ thù" số 1 gây nên tình trạng hay quên, nhớ sai, nhớ nhầm, mất tập trung, không đủ minh mẫn để giải quyết công việc.

Cùng với đó, khi bạn ngủ muộn, hệ thần kinh giao cảm trong cơ thể vẫn buộc phải duy trì trạng thái hưng phấn, khiến cho ngày hôm sau, chúng sẽ rơi vào trạng thái cạn kiệt năng lượng do làm việc quá sức vào hôm trước.

Do đó, ngủ đủ giấc, ngủ sớm là điều kiện tiên quyết giúp não bộ khỏe mạnh, ngăn chặn bệnh suy giảm trí nhớ. Mà trí nhớ đã giảm sút, tinh thần uể oải, mất tập trung thì khả năng sáng tạo của bạn cũng gần như bằng 0.

- BỆNH TIM MẠCH, ĐỘT QUỴ

Giáo sư Francesco Cappuccio thuộc ĐH Warwick đưa ra kết luận việc thiếu ngủ dễ gây đột quỵ, bệnh tim mạch sau khi tiến hành nghiên cứu của mình.

Theo ông, việc thức quá muộn, ngủ ít hơn 6 giờ mỗi đêm và giấc ngủ bị xáo trộn thì bạn có tới 48% nguy cơ mắc bệnh tim mạch và 15% nguy cơ tử vong vì một cơn đột quỵ.

Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra, những người thường xuyên ngủ ít hơn 6 giờ/đêm có nguy cơ đột quỵ cao hơn 4,5 lần so với những người ngủ 7 - 8 giờ.

Đêm là lúc nhịp tim hạ thấp xuống, mạch máu cũng hoạt động chậm lại, cơ thể hoàn toàn phù hợp với trạng thái nghỉ ngơi. Nếu bạn vẫn ngoan cố thức khuya triền miên - đây được coi như quả bom nổ chậm cho sức khỏe con người.

- UNG THƯ

Cần khẳng định rằng, rất nhiều yếu tố miễn dịch được hình thành trong giấc ngủ. Nếu thức suốt đêm dài, khả năng miễn dịch tất yếu sẽ bị sa sút, gây mệt mỏi, không tạo ra được những kháng thể và tế bào chống lại sự xâm nhập của kháng nguyên lạ, bất thường.

Đặc biệt, phái đẹp thức khuya, làm việc, sinh hoạt dưới ánh đèn còn có nguy cơ mắc bệnh ung thư vú cao gấp 3 lần so với những người đi ngủ sớm.

Phái nữ thức khuya có nguy cơ mắc bệnh ung thư vú cao gấp 3 lần người thường.

Được sản xuất bởi não trong thời gian ngủ, melatonin - nội tiết tố tự nhiên có tính chất chống oxy hóa, giúp ngăn ngừa thiệt hại cho các tế bào có thể dẫn đến ung thư.

Ngoài ra, melatonin làm giảm sự sản xuất estrogen từ buồng trứng. Do đó, việc thiếu ngủ dẫn đến việc sản sinh melatonin quá ít, khiến lượng hormone estrogen ở phụ nữ quá cao, tăng nguy cơ ung thư vú.

- TÂM LÝ BẤT ỔN, DỄ NỔI CÁU

Bác sĩ Mai Hương còn chia sẻ 1 tác hại của việc thức khuya đó là ảnh hưởng tới tâm lý, dễ nổi cáu, hoang tưởng, ảo giác.

Lý do của điều này vẫn nằm ở não bộ. Não bộ làm việc quá tải, không được nghỉ ngơi dễ rơi vào tình trạng stress, tinh thần không thoải mái khiến bạn nhiều khi hành xử thiếu kiềm chế, và việc cáu giận, ảo giác là điều hoàn toàn có thể xảy ra.

Tạm kết:

Với 1 loạt những tác hại kể trên, hẳn bạn sẽ không còn muốn tự đẩy mình xuống bờ vực thẳm phải không?

Hãy nhớ, thức khuya triền miên KHÔNG giết bạn ngay lập tức, nhưng nó sẽ giết bạn từ từ. Đến 1 thời điểm nào đó, khi giới hạn đã chạm mốc, cơ thể bạn sẽ "xuống dốc không phanh" và rồi nơi chào đón bạn sẽ là "cửa Tử". Hãy đi ngủ trước 11h đêm bạn nhé!

Nguồn tham khảo: Cancercenter, Webmd, Breastcancer

Theo Giang Phạm