Dừng gói 30.000 tỷ đồng: Sôi sục chạy "vét vay" trước ngày 1/6

“Mập mờ” Thông tư 11

Dư luận những ngày gần đây đang “dậy sóng” bởi ngày "hết hạn" của gói hỗ trợ tín dụng 30.000 tỷ đồng đã cận kề, và theo Thông tư 11 người vay đang đối mặt với khoản lãi suất thả nổi theo thị trường kể từ ngày 1/6/2016.

Gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng nằm trong chương trình kích cầu thị trường bất động sản đồng thời giúp người thu nhập thấp có cơ hội sở hữu nhà giá rẻ sẽ chính thức đóng lại vào ngày 1/6 tới đây. Người nghèo tìm đến gói vay này bởi họ sẽ được ưu đãi lãi suất không quá 6%/năm suốt thời gian vay tối đa 15 năm.

Đại diện Ngân hàng Nhà Nước (NHNN) khẳng định việc giải ngân cho vay gói 30.000 tỷ hỗ trợ nhà ở sẽ chính thức dừng lại từ ngày 1/6/2016, các khoản giải ngân sau ngày 1/6/2016 khách hàng sẽ phải trả lãi suất theo thị trường.

Việc các ngân hàng không hề tư vấn cho người vay hiểu rõ điểm mấu chốt - thời hạn giải ngân của Thông tư 11 đã khiến không ít người đi vay rơi vào hoàn cảnh “tiến thoái lưỡng nan”.

Chị P.H, người mua nhà tại dự án nhà ở xã hội Rice City (Hà Nội) thất thần khi đọc thông tin chính thức về dừng gói vay 30.000 tỷ, trong khi còn 2 đợt giải ngân nữa chị mới được nhận nhà. "Đúng là tin dữ, với thu nhập của 2 vợ chồng tôi mà chịu lãi suất thương mại chắc chúng tôi phải trả lại nhà, chứ không kham nổi".

Anh Nguyễn Bảo Vinh (ngụ Quận Bình Tân, TP.HCM) cho hay mấy ngày nay đọc báo biết thông tin trên anh cũng bất ngờ, dù anh cũng vay tiền mua nhà ở thương mại giá rẻ từ gói 30.000 tỷ đồng nhưng cũng không rõ quy định của Thông tư 11.

“Trước đây tôi cũng nghĩ sẽ được hưởng lãi suất ưu đãi 5%/năm trong suốt quá trình vay bởi nhân viên tư vấn không hề đề cập đến chuyện này. May là dự án tôi mua đã xây dựng xong và NH cũng đã giải ngân hết, nếu không thì dở khóc dở cười”, anh Vinh nói.

Nhiều người mua nhà ở tại dự án nhà ở xã hội (NƠXH) HQC Plaza do Công ty Địa ốc Hoàng Quân làm chủ đầu tư đang trong cảnh đứng ngồi không yên. Bởi chiếu theo quy định, khoản vay sẽ được giải ngân từng đợt theo tiến độ thi công dự án, nhưng hiện tại công trình này vẫn đang dang dở không biết khi nào mới bàn giao nhà.

Số khách hàng đang được NH giải ngân băn khoăn, liệu chủ đầu tư kéo dài thời gian thi công càng xa thời điểm 1/6, khoản lãi suất thả nổi theo thị trường đội lên thì ai sẽ gánh chịu?

Đừng đổ lỗi cho người mua nhà

Thông tư 11 ban hành gần 3 năm trước, thế nhưng các quy định chi tiết trong đó không phải người đi vay nào cũng hiểu hết. Một số lãnh đạo chủ DN bất động sản khi được hỏi đều cho rằng quy định đã có và để xảy ra tình trạng người vay “ngã ngửa” như vừa qua là vì khi đặt bút ký hợp đồng họ chưa tìm hiểu kỹ. Không loại trừ nhân viên tư vấn cũng chưa hiểu hoặc biết nhưng lờ đi.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Văn Trường cho hay, đừng nên đổ lỗi cho người đi vay đã không đọc kỹ hợp đồng. Bởi theo ông tìm hiểu trên một số hợp đồng vay vốn của khách hàng thì không thấy đả động gì đến các điều khoản là họ sẽ không được hưởng lãi suất ưu đãi sau ngày 1/6/2016.

Theo ông Trường, nên chăng ngay từ lúc soạn hợp đồng NH nên thể hiện chi tiết để người vay nắm rõ. Có như thế gói hỗ trợ 30.000 tỷ mới đạt được ý nghĩa nhân văn của nó là hỗ trợ cho người nghèo. NHNN nên có điều chỉnh sớm theo hướng có lợi cho người vay, bằng không nhiều gia đình sẽ lâm vào cảnh “nợ chồng thêm nợ”.

Đứng trước những hệ lụy từ sự không rõ ràng của Thông tư 11 như nói trên, hiện nay nhiều chủ đầu tư đang có động thái kêu gọi khách hàng ký phụ lục đẩy nhanh tiến độ thanh toán cho kịp trước ngày 1/6. Nhưng cách này bị “vướng” khi có quy định chủ đầu tư không được huy động vốn vượt quá 70% giá trị hợp đồng khi chưa bàn giao nhà.

Nhiều người mua nhà tại các dự án NƠXH do Công ty Địa ốc Hoàng Quân làm chủ đầu tư cũng đang thấp thỏm trước thông tin điều chỉnh lãi suất. Trao đổi với PV, ông Trương Anh Tuấn – Tổng giám đốc Địa ốc Hoàng Quân cam kết sau ngày 1/6 tất cả khách hàng đã ký hợp đồng vay mua nhà ở các dự án của Hoàng Quân đều sẽ được hưởng mức lãi suất ưu đãi dưới 6%/năm (trong năm 2016 là 5%/năm) trong suốt thời hạn vay. Phần lãi suất chênh lệnh sẽ được trích từ lợi nhuận của công ty để trả thay cho khách hàng.

Cũng theo ông Tuấn, hiện công ty vẫn chưa nắm rõ chính sách hỗ trợ NƠXH sẽ được thực hiện tiếp như thế nào nhưng với gói 30.000 tỷ sắp kết thúc thì Hoàng Quân cũng đã có kế hoạch là từ nay đến hết 31/5 sẽ cố gắng đề nghị khách hàng thanh lý hợp đồng tín dụng với các NH (ngoài 5 NH được chỉ định cho vay mua NƠXH) để ngưng giải ngân trước ngày 1/6. Sau đó sẽ chuyển phần dư nợ vay sang 1 trong 5 ngân hàng được chỉ định để người mua nhà hưởng lãi suất ưu đãi theo Nghị định 100 (!?).

Nhiều người cho rằng đây dường như chỉ là liệu pháp để trấn an người mua nhà chứ khó thực hiện được. Bởi đối tượng vay mua NƠXH thuộc gói vay 30.000 tỷ đồng chịu sự điều chỉnh của Thông tư 11, còn Nghị định 100 cũng dành cho người vay mua NƠXH nhưng chỉ áp dụng cho các trường hợp vay mới. Câu hỏi đặt ra là nếu sau khi thanh lý mà NH khác không cho vay tiếp thì không biết người mua nhà sẽ ra sao?

Có thể nói đây là kết quả của một quá trình “phản ứng dây chuyền” khi các quy định chưa thể hiện được sự minh bạch cần thiết và như thế đối tượng bị ảnh hưởng trước tiên vẫn là những người mua nhà có thu nhập thấp.

Theo Phương Anh Linh