Chi ngân sách: Năm sau cứ tiêu nhiều hơn năm trước thì bao giờ an tâm nợ công?
Theo đại biểu Vũ Tiến Lộc, năm nào chúng ta cũng muốn tiêu tiền nhiều hơn năm trước và dường như càng nhiều thì càng tốt. "Với tư duy thu chi như vậy, bao giờ chúng ta mới có thể đưa nợ công về mức mà chúng ta có thể an tâm?", đại biểu Lộc nói.
Tăng trưởng cao nhưng 60% doanh nghiệp vẫn làm ăn không có lãi
Phát biểu tại phiên thảo luận Quốc hội chiều 31/10, đại biểu Vũ Tiến Lộc (Thái Bình) - Chủ tịch Phòng Thương mại và công nghiệp VCCI cho rằng "năm nay là năm được mùa lớn" khi lần đầu tiên cả 13 chỉ tiêu Quốc hội giao đều đạt và vượt kế hoạch.
"Điều đáng mừng là Chính phủ vẫn rất thận trọng trong điều hành, không quá lạc quan với những thành tích đã đạt được để có giải pháp thúc đẩy phát triển bền vững", đại biểu Lộc nhận xét.
Tuy nhiên, theo đại biểu Vũ Tiến Lộc, mặc dù những thành công trong kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá là vững chắc nhưng ở đâu đó vẫn còn băn khoăn, lo lắng về triển vọng tăng trưởng kinh tế trong những năm tới
"Băn khoăn vì Samsung không thể quý nào cũng tăng trưởng vài chục phần trăm như quý 3 vừa qua. Lo lắng vì Formosa không thể quý nào cũng tăng sản lượng đột biến. USD trên thị trường thế giới không thể năm nào cũng mất giá mạnh tới 10% để xuất khẩu của Việt Nam có thể tăng trưởng với tốc độ 20% mỗi năm", ông Lộc nói.
Đại biểu Vũ Tiến Lộc cũng cho biết, mặc dù kinh tế tăng trưởng cao hơn, nhưng gần 60% doanh nghiệp của chúng ta vẫn trong tình trạng làm ăn không có lãi.
"Trong 10 tháng đầu năm nay, số doanh nghiệp thành lập mới là hơn 100.000 minh chứng cho tinh thần khởi nghiệp và niềm tin của giới doanh nhân vào môi trường kinh doanh nhưng số doanh nghiệp giải thể hoặc tạm ngừng hoạt động cũng không ít.
Bởi vậy, việc Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế cho năm 2018 ở mức 6,5-6,7%, không cao hơn so với năm 2017, là sự cẩn trọng cần thiết", ông Lộc nói.
Đại biểu Vũ Tiến Lộc cũng cho biết, mặc dù tăng trưởng cao hơn nhưng tình trạng thất nghiệp vẫn không giảm xuống.
"Chúng ta cần tăng trưởng, nhưng mức tăng tăng trưởng cao sẽ không có nhiều ý nghĩa nếu không đi đôi với tạo việc làm và tăng thu nhập cho người lao động, nhất là những người yếu thế trong xã hội", ông Lộc nói.
Trong những năm qua, các con số thống kê cho thấy tỷ lệ thất nghiệp ổn định ở mức 4%, nhưng đó là tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị. Còn tình trạng thiếu việc làm ở nông thôn theo ông Lộc, vẫn chưa được nhắc đến trong các báo cáo của Chính phủ.
Chi ngân sách - "miệng ăn núi lở"
Đại biểu Vũ Tiến Lộc cũng cho biết còn một nỗi lo khác cần được đề cập đó là tình hình tài khoá của đất nước.
Theo ông Lộc, qua báo cáo của Chính phủ cho thấy tình hình thu chi ngân sách nhà nước và nợ công vẫn chưa có nhiều thay đổi so với những năm gần đây.
"Vẫn là chi thường xuyên chiếm tỷ trọng cao tới hơn 64%, vẫn là nợ công đang sắp đụng trần 65% GDP, vẫn là tốc độ giải ngân vốn đầu tư công chậm chạp, tức là có tiền mà vẫn không làm sao tiêu được", ông Lộc nói.
Điều đáng nói theo ông Lộc, đó là năm nào chúng ta cũng muốn tiêu tiền nhiều hơn năm trước và dường như càng nhiều thì càng tốt. Tốc độ tăng thu chi ngân sách nhà nước cao luôn được coi là thành tích.
"Tuy nhiên trong bối cảnh nợ công đang ở gần sát mức trần như hiện nay, tại sao lại coi việc thu chi ngân sách nhà nước tăng 10% là tốt hơn so với chỉ tăng 7% đến 8%?", ông Lộc đặt vấn đề.
Theo ông Lộc, trong năm nay, khi thu ngân sách nhà nước dự kiến sẽ vượt dự toán khoảng 23 nghìn tỷ đồng, thì số chi ngân sách nhà nước dự kiến cũng được điều chỉnh tăng theo. Tại sao chúng ta không sử dụng khoản vượt thu này để giảm nợ công?
"Với tư duy thu chi như vậy, bao giờ chúng ta mới có thể đưa nợ công về mức mà chúng ta có thể an tâm? Chúng ta còn bao nhiêu đất đai có thể mang lại nguồn thu? Việc bán tài sản của các doanh nghiệp nhà nước để lấy tiền đầu tư sẽ kéo dài được bao lâu? Tất cả những câu hỏi nêu trên cho thấy, vấn đề cân đối ngân sách nhà nước và giảm nợ công để đảm bảo an toàn là rất cấp bách trong bối cảnh hiện nay", ông Lộc bày tỏ băn khoăn.
Ông Lộc cho rằng “miệng ăn núi lở” nhưng tình hình tài khoá của đất nước hiện nay lại không phụ thuộc nhiều vào Bộ Tài chính, mà chủ yếu phụ thuộc vào năng lực cắt giảm biên chế và tinh gọn bộ máy của Bộ Nội vụ.
"Rất mừng là tại hội nghị Trung ương 6, khoá 12 vừa qua Trung ương đã có những quyết sách quan trọng mở đường cho việc giải quyết vấn đề này và trong thảo luận tại hội trường Quốc hội ngày hôm qua về cải cách bộ máy hành chính, nhiều chủ trương chính sách và giải pháp lớn đã được đề cập khá sâu sắc", ông Lộc nói.
Để làm tốt chủ trương này, đại biểu Vũ Tiến Lộc đề nghị Chính phủ cần xây dựng kế hoạch và chỉ tiêu cụ thể về cắt giảm biên chế, đồng thời quy trách nhiệm cụ thể cho từng lãnh đạo bộ, ngành, địa phương, xuống đến tận cấp xã phường trong thực hiện.
"Việc này cần làm giống như cách mà Thủ tướng và Chính phủ đã áp đặt mệnh lệnh cho các bộ ngành chỉ tiêu phải cắt giảm tối thiểu 30-50% các thủ tục hành chính và điều kiện kinh doanh trong vòng hai năm tới", ông Lộc nói.
Bên cạnh đó, cần thúc đẩy cải cách theo ba tuyến giải pháp cơ bản: thực hiện Chính phủ điện tử, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, kiên quyết cắt giảm thủ tục hành chính và điều kiện kinh doanh không cần thiết để cởi trói cho người dân và doanh nghiệp.
Đồng thời giải phóng các bộ ngành ra khỏi chức năng chủ quản doanh nghiệp nhà nước, chuyển giao chức năng này cho các công ty đầu tư tài chính để vận hành theo nguyên tắc thị trường, không thành lập thêm siêu uỷ ban - siêu bộ...
"Chí có như vậy chúng ta mới có thể cân đối ngân sách nhà nước, bảo đảm an toàn nợ công mà không cần phải tăng thuế VAT, thuế bảo vệ môi trường và nhiều loại thuế, phí khác làm người dân bức xúc", ông Lộc nói.
