Alibaba và eBay: Cá sấu trên sông và tham vọng nuốt chửng cá mập
“eBay có thể là một con cá mập giữa đại dương nhưng tôi là một con cá sấu trong dòng sông Dương Tử. Nếu chúng tôi chiến đấu trên đại dương, tôi sẽ thất bại. Nhưng nếu trên dòng Dương Tử, tôi sẽ chiến thắng”.
Thứ 3 tuần trước, eBay tuyên bố sẽ tách PayPal - thị trường vốn sinh lời nhiều nhất, thành một doanh nghiệp riêng trong năm 2015 nhằm tìm ra mảng kinh doanh cốt lõi khác.
Sự chia tách này đặt dấu chấm hết cho tham vọng đầu cơ và tranh luận nội bộ trước đó. Quyết định của eBay khiến những người phản đối ý kiến của nhà đầu tư Carl Icahn (người vốn ủng hộ việc chia tách PayPal) nảy sinh nhiều câu hỏi, cụ thể như: Điều gì sẽ xảy ra khi hai công ty bị chia tách?
Điều đó còn phụ thuộc vào việc bạn hỏi ai. CEO hiện tại của eBay là John Donahoe, người sẽ không điều hành cả hai công ty sau vụ chia tách, nói rằng nó sẽ thành công hơn khi trở thành những doanh nghiệp độc lập.
“Chúng tôi làm việc này không phải để bán cả hai doanh nghiệp. Sau khi chia tách, và thẩm định giá trị hiện tại, mỗi công ty sẽ có vốn hoá thị trường lên tới trên 30 tỷ USD”.
Icahn muốn làm một điều khác biệt. Trong một bài viết trên website vào tuần trước, ông đã nhấn mạnh sự thống nhất và tranh luận rằng PayPal cần sáp nhập với những đối thủ hiện tại trong thị trường thanh toán để phát triển toàn bộ khả năng của nó “việc sáp nhập xảy ra càng sớm càng tốt”.
Tuy nhiên, vị trí thị trường của eBay là gì? Sau khi tách PayPal, eBay sẽ được định giá trong khoảng từ 30 - 40 tỷ USD và là 1 trong 2 ông lớn ngành thương mại điện tử của Mỹ sau Amazon. Theo một vài quan sát, PayPal đang tạo ra sức hút với Alibaba - gã khổng lồ internet tại Trung Quốc, công ty vừa IPO thành công vào tháng trước và tuyên bố sẽ gia nhập thị trường toàn cầu.
Gil Luria, chuyên gia phân tích tại Wedbush Securities nói: “Alibaba đã nói tới kế hoạch dài hạn để thâm nhập vào thị trường phương Tây. Và cách dễ dàng nhất để làm được điều này là mua lại thị phần kinh doanh của eBay. Họ có mô hình kinh doanh tương tự nhau”.
Việc hợp nhất rất khó xảy ra. Những chi nhánh chính của Alibaba gồm Tmall và Taobao đều đang hoạt động theo hình thức kinh doanh tới khách hàng (B-C) và khách hàng tới khách hàng(C-C), điều này cho phép những cuộc giao dịch giống như mảng thị trường trực tuyến của eBay.
Về quy mô, Alibaba bỏ xa đối thủ cạnh tranh tới từ Mỹ. Trong 12 tháng kể từ cuối tháng 6 vừa qua, tốc độ tăng nhượng quyền và giá trị hàng hoá được trao đổi thông qua các trang mua bán của Alibaba đã đạt 296 tỷ USD. Trong khi đó eBay chỉ đạt 85 tỷ USD.
Chuyên gia phân tích R.J. Hottovy của tờ Morningstar nói rằng: “Khả năng này có thể xảy ra. Nếu Mỹ là trọng tâm trong sự phát triển, Alibaba sẽ khó khăn khi thâm nhập bởi ít người biết đến thương hiệu này”.
Nếu Alibaba phản ứng với việc eBay và PayPal chia tách, chắc chắn sẽ tạo ra cú bứt phá trong lịch sử của công ty đến từ Trung Quốc và trong giới lãnh đạo của ngành công nghiệp thương mại điện tử tại thung lũng Silicon. Trong năm 2005, Meg Whitman (CEO lúc đó của eBay) đã nỗ lực thâu tóm môt phần mảng kinh doanh của Alibaba sau khi thất bại trong cuộc chiến đấu với công ty này tại Trung Quốc. Sau 2 năm, Meg đã mời nhà sáng lập Jack Ma của Alibaba tới trụ sở của công ty tại San Jose để bàn bạc.
Trong cuộc gặp mặt đó, Whitman đã ngỏ ý muốn thâu tóm Taobao, trang mua sắm được mở vào năm 2003 để cạnh tranh với thị trường eBay tại Trung Quốc là EachNet. Tại thời điểm lãnh đạo Alibaba đến thăm, rõ ràng Taobao đã thống trị EachNet và khẳng định tuyên bố nổi tiếng của ông chủ Jack Ma trước đó là đúng khi nói rằng: “eBay có thể là một con cá mập giữa đại dương nhưng tôi là một con cá sấu trong dòng sông Dương Tử. Nếu chúng tôi chiến đấu trên đại dương, tôi sẽ thất bại. Nhưng nếu trên dòng Dương Tử, tôi sẽ chiến thắng”.
Bằng chứng cho thấy, rõ ràng Alibaba của Jack Ma đã chiến thắng tại Trung Quốc. Với lượng tiền mặt và những khoản đầu tư ngắn hạn tổng ước tính lên tới hơn 15 tỷ USD sau IPO, rõ ràng “con cá sấu” đang sẵn sàng chiến đấu vượt ra khỏi dòng sông. Câu hỏi là liệu nó có tiếp tục lên kế hoạch để “nuốt chửng” cá mập eBay hay không?”.
Chuyên gia phân tích Kelland Willis tại Forrester lại có ý kiến trái chiều. Bà cho rằng việc Alibaba sẵn sàng sở hữu Auctiva và Vendio, hai công ty phần mềm thương mại điện tử của Mỹ cho thấy công ty này đang sẵn sàng chiến đấu với eBay. Willis cũng nhấn mạnh thêm rằng tiềm năng lớn nhất của Alibaba để phát triển nằm ngay tại đất nước của họ với 298 triệu người mua sắm trực tuyến trong năm 2013 và con số này dự đoán tăng gấp đôi trong năm 2018.
“Họ nên có tầm nhìn tập trung vào Trung Quốc - quốc gia nắm giữ 30% lượng người mua sắm trực tuyến. Tốc độ phát triển của thị trường vẫn còn rất cao”.
Luria đồng tình với ý kiến kể trên và cho rằng Trung Quốc vẫn còn đất để Alibaba phát triển. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tốc độ phát triển nội địa và nước ngoài không loại trừ lẫn nhau. Khi đặt chân vào thị trường Mỹ bằng việc giới thiệu trang thương mại điện tử địa phương 11Main và đầu tư vào 6 công ty công nghệ, Alibaba chắc chắn đang hướng đến một thị trường phát triển khác sau Trung Quốc.
Cuối cùng, Luria khẳng định: “Rất khó để lật đổ được Alibaba tại Trung Quốc và cũng khó để đánh bại eBay và Amazon tại đất Mỹ. Không có một con đường nào khác cho Alibaba vào thị trường Mỹ mà không tốn kém và mất thời gian”.
>> [Infographic] Những thống kê gây ‘sốc’ về Alibaba
Phương Linh
