Câu chuyện bí ẩn về nữ doanh nhân giúp phụ nữ thoát khỏi nạn chồng bạo hành thời kỳ Phục Hưng bị Giáo hội tử hình

Thời kỳ Phục Hưng là một trong những giai đoạn mà người phụ nữ có ít quyền lực nhất cả về chính trị, kinh tế hay địa vị xã hội. Phụ nữ thời kỳ này được coi như một loại tài sản để cha mẹ sắp đặt cho các cuộc hôn nhân đem lại lợi ích cho gia tộc. Chính điều này đã dẫn đến rất nhiều cuộc hôn nhân không hạnh phúc.

Bất kể là người vợ hay người con, nữ giới đều bị coi là một loại tài sản. Người cha, người chồng có thể đối xử tệ với vợ, đánh đập, bỏ đói hay thậm chí tặng vợ cho người khác như một mối quan hệ xã giao mà không phải chịu bất kỳ hình phạt hoặc yêu cầu ly hôn nào. Bởi vậy cách duy nhất để các bà vợ thoát khỏi địa ngục trần gian là trở thành góa phụ.

Đây là nguyên nhân tạo nên câu chuyện của Giulia Tofana, một trong những người phụ nữ mang đầy màu sắc truyền kỳ, một kẻ giết người không ghê tay nhưng cũng là vị cứu tinh của vô vàn phụ nữ đáng thương.

Do tính nhạy cảm liên quan đến tôn giáo mà ngày nay không nhiều thông tin về Tofana còn được lưu truyền hay giữ lại. Người ta chỉ nhớ về bà như một kẻ sát nhân bị giáo hội hành hình.

Kẻ sát nhân hay vị cứu tinh?

Theo các nhà sử học, Tofana được sinh ra tại vùng Palermo-Italy và là một người phụ nữ vô cùng xinh đẹp mặc dù không có một bức chân dung chính xác nào của bà được lưu truyền. Dù chưa được kiểm chứng nhưng nhiều học giả cho rằng bà là con của Thofania d’Adamo, một người phụ nữ bị tử hình vào năm 1633 do sát hại chồng mình.

Nhiều tài liệu cho thấy Tofana là một chuyên gia về độc dược đã giúp đỡ cho nhiều phụ nữ đáng thương thoát khỏi những ông chồng vũ phu và tàn bạo bằng cách đầu độc chồng họ. Bà đã tạo ra được một chất độc gọi là Aqua Tofana. Mặc dù thành phần chất độc này chưa được khám phá nhưng các chuyên gia sử học cho rằng chúng chứa nhiều nguyên liệu dùng cho mỹ phẩm thời đó, như chì hay asen. Những chất này thường được phụ nữ thời đó sử dụng dùng làm hỗn hợp trắng da, hoặc cho các dưỡng phẩm khác.

Chúng trên thực tế không gây chết người nếu chỉ bôi ngoài da nhưng sẽ cực kỳ nguy hiểm nếu được đưa vào hệ tiêu hóa. Chất độc Aqua Tofana mà bà Tofana chế tạo ra được ghi lại rằng không màu, mùi hay vị để dễ dàng cho vào thức ăn, đồ uống của các ông chồng.

Tuy nhiên chất độc này lại được che giấu rất kỹ khi được bày bán công khai trong vòng 50 năm như một loại bột dưỡng da dưới cái tên "Manna of St Nicolas of Bari". Trên thực tế công việc kinh doanh của họ khá phát triển bởi khi không giết người, chất độc này cũng chỉ là những sản phẩm dưỡng da thông thường và Tofana cũng chỉ là một doanh nhân kinh doanh mỹ phẩm như bao người khác.

Điểm thông minh của Tofana là bán chất độc dưới dạng phấn dưỡng da hoặc dầu thơm, những thứ có thể để trên bàn trang điểm mà không một ông chồng nào có thể nghi ngờ. Thêm vào đó bán chất độc giả danh mỹ phẩm dưới cái tên mang màu sắc tôn giáo càng khiến công việc kinh doanh trở nên an toàn. Chất Aqua Tofana có thể giết 1 người chỉ với 4 giọt, rải rác cho vào thức ăn hoặc nước uống trong vài ngày hoặc vài tuần để tránh nghi ngờ.

Sau này, người con gái của Tofana, cô Girolama Spera cũng tham gia ngành kinh doanh này của mẹ và họ lặng lẽ mở rộng thị trường từ Palermo tới Naples rồi đến tận Rome. Trên thực tế nhiều người cho rằng Tofana còn có những cách khác để sát hại các ông chồng nhưng đầu độc được cho là phương pháp phổ biến nhất thời đó được biết đến.

Diễn biến như phim điện ảnh

Công việc kinh doanh của Tofana chỉ đổ bể sau khi một khách hàng đã bỏ độc vào bát súp của chồng mình nhưng nhanh chóng hối hận và ngăn ông ta ăn chúng. Ngay lập tức người vợ bị đưa đến hội đồng xét xử công giáo, bị tra tấn và buộc phải khai ra ai là người đã đưa chất độc này.

Điều ngạc nhiên tiếp theo là dù bị lộ nhưng Tofana lại chưa hề bị bắt. Nguyên nhân chính là những khách hàng của bà, bao gồm rất nhiều góa phụ quyền lực từ những dòng tộc có máu mặt trong giới quý tộc vẫn biết ơn bà cũng như không muốn bị lộ chuyện mình giết chồng nên đã bảo vệ Tofana.

Tuy nhiên những diễn biến đằng sau đó lại là một điều bí ẩn. Mặc dù bị giáo hội hành hình nhưng không ai biết rõ diễn biến của câu chuyện như thế nào. Nhiều phiên bản cho rằng Tofana đã nghỉ hưu và trở về sống ở vùng quê, qua đó thoát được lệnh bắt nhưng con gái và người hầu của bà lại bị giáo hội tóm gọn và xử tử hình. Chẳng bao lâu sau đó bà cũng bị bắt và tử hình theo.

Một số phiên bản khác thì mang tính truyền thuyết nhiều hơn, rằng Tofana vẫn sống ở Rome khi bị lộ và bà đã chạy đến nhà thờ gần đó để xin tha thứ và được chấp nhận. Tuy nhiên một thời gian sau toàn thành Rome lan truyền tin đồn Tofana đã đầu độc nguồn nước, khiến dư luận xã hội tạo áp lực lên giáo hội và nhà thờ quyết định đem bà ra tra tấn để buộc thú tội.

Trong phiên bản này, Tofana đã thú nhận giết hơn 600 người đàn ông trong khoảng 18 năm từ năm 1633 đến 1651 và nhiều người cho rằng con số này có thể còn lớn hơn. Ngay sau đó Tofana cùng con gái và 3 người hầu bị tử hình vào tháng 7/1659.

Khi bị tra tấn, Tofana đã khai ra tên của những góa phụ mà bà đã giúp, một số trốn thoát được trong khi một số bị bắt và hành quyết. Nhiều trường hợp do vị thế của những góa phụ cùng gia tộc của họ mà những phụ nữ này bị hành quyết lặng lẽ trong tù nhằm tránh gây ra bê bối lớn trong xã hội. Cá biệt khá nhiều trường hợp thoát tội được khi biện minh rằng họ mua Aqua Tofana chỉ để dưỡng da.

Trên thực tế, vụ án của Tofana liên quan đến quá nhiều người trong tầng lớp và dòng họ quý tộc nên việc xét xét xử bà cũng như những góa phụ liên quan khá nhiều đến chính trị cũng như trao đổi lợi ích. Bởi vậy chúng không được ghi chép lại đầy đủ và chỉ được biết đến ngày nay như một vụ án bí ẩn.

AB