Cảnh báo căn bệnh ảnh hưởng trí thông minh người Việt
Năm 2005, vấn đề chăm sóc sức khoẻ người dân từ vi chất I-ốt được đưa ra khỏi chương trình mục tiêu quốc gia. Sau hơn 10 năm, tình trạng thiếu i-ốt đã lại xảy ra nghiêm trọng. Các chuyên gia y tế cho biết nếu không tái thiết lại chương trình sẽ ảnh hưởng tới cả thế hệ người Việt sau này.
Thứ trưởng Bộ Y tế, Nguyễn Viết Tiến cho biết, I-ốt là một vi chất dinh dưỡng thiết yếu cho hoạt động của tuyến giáp, sự tăng trưởng và phát triển. Thiếu I-ốt là một vấn đề y tế công cộng đối với mọi người dân trên toàn thế giới, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ, là một mối đe dọa cho sự phát triển xã hội và kinh tế của quốc gia. Ở trẻ em thiếu i-ốt sẽ ảnh hướng tới trí thông minh, sự phát triển của trẻ. Ở các vùng thiếu i ốt chỉ số IQ của trẻ thấp hơn các vùng khác.
Ghi nhận gánh nặng của các tình trạng do thiếu hụt I ốt tại Việt Nam năm 1993: 94% dân số nằm trong vùng thiếu i-ốt, tỷ lệ bướu cổ trẻ em 8 – 12 tuổi là 22,4%.
Từ năm 1994, Chương trình Phòng, chống các rối loạn do thiếu hụt I-ốt đã được thiết lập và triển khai. Sau 10 năm triển khai Chương trình này, đến năm 2005 chúng ta đã là một trong những nước đi đầu trong công cuộc loại trừ tình trạng các rối loạn do thiếu hụt I-ốt. Một trong những giải pháp chính để tạo nên thành công đáng ghi nhận của Chương trình là chúng ta có chính sách, luật pháp về Muối ăn, muối sử dụng trong thực phẩm đều phải được trộn iốt; với các chiến lược vận động toàn dân mua và sử dụng muối I-ốt.
Đại diện của tổ chức UNICEF Việt Nam cho rằng một giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả để chấm dứt tình trạng thiếu i-ốt – đó là muối i-ốt. Khi lượng i-ốt vào người được tăng lên thông qua tiêu thụ muối i-ốt đây là tín hiệu mừng.
Việt Nam đã nỗ lực nhiều để cung cấp i-ốt cho toàn dân bằng cách áp dụng chiến lược tăng cường i-ốt vào toàn bộ muối. Kết quả là, hơn 90% các hộ gia đình được sử dụng muối iốt đầy đủ trong giai đoạn 2005-2006. Mức i-ốt niệu trung vị của phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ là đủ, và tỷ lệ mắc mới bướu cổ trong trẻ em trong độ tuổi đi học là thấp hơn ngưỡng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) 5%.
Tuy nhiên, những kết quả tốt này đã không được duy trì. Kể từ khi Chương trình Quốc gia Phòng chống các Rối loạn do Thiếu I-ốt bị rút khỏi Chương trình Mục tiêu y Quốc gia về Y tế vào năm 2005, việc thúc đẩy và hỗ trợ pháp lý cho muối tăng cường i-ốt và các hoạt động liên quan cũng đã ngừng lại. Tăng cường i-ốt vào muối cho người dân tiêu thụ không còn được coi là một nhiệm vụ ưu tiên.
Hậu quả là, lượng tiêu thụ muối i-ốt đã giảm một nửa, chỉ còn 45% trong năm 2011. Mức i-ốt niệu trung vị của phụ nữ Việt Nam trong độ tuổi sinh đẻ tại là 7,5 mcg/dl. Xin hãy nhớ rằng mức dưới 10 mcg là dấu hiệu cảnh báo sự phát triển đầy đủ của trẻ sơ sinh đang gặp nguy cơ. Số liệu gần đây cho thấy chúng ta đang ở trong một tình trạng đáng lo ngại vì các rối loạn do thiếu iốt có thể sẽ quay lại Việt Nam. Trừ khi các hành động dự phòng được thực hiện kịp thời, nếu không các rối loạn do thiếu iốt có thể xảy ra, đặc biệt là ở các khu vực có nguy cơ cao như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đồng bằng sông Cửu Long và khu vực đông nam nơi việc tiêu thụ muối i-ốt đã giảm ở mức báo động .
Các chuyên gia cho rằng chi phí-lợi ích cho thấy với mỗi đô la đầu tư vào dinh dưỡng iốt thì chúng ta sẽ tiết kiệm được 30 đô la thông qua khả năng học tập tốt hơn của trẻ em ở trường; tăng năng lực sản xuất của người lớn; và giảm chi phí chăm sóc sức khoẻ nhân dân.
