Biến thể Omicron là cơn ác mộng hay sẽ là một món quà Giáng Sinh?
Có những thống kê ban đầu cho thấy triệu chứng mà biến thể mới này gây ra nhẹ hơn biến thể cũ.
Được phát hiện lần đầu tiên vào ngày 24/11 tại Nam Phi, biến thể mới của virus SARS-CoV-2 Omicron hiện đã lan tới 40 quốc gia và vùng lãnh thổ. Omicron tạo ra một làn sóng lo ngại bởi biến thể này được xác định mang nhiều đột biến hơn so với Delta, biến thể nguy hiểm nhất từ trước đến nay.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vì vậy đã phải họp khẩn ngay trong đêm để đánh giá tình hình. Và họ đã quyết định phân loại Omicron là một biến thể đánh lo ngại (VOC), mặc cho những thông tin chúng ta biết được về biến thể này đến nay còn rất ít.
Một số báo cáo ban đầu cho thấy Omicron có tốc độ lây lan nhanh và có thể đang thay thế dần biến thể Delta. Nhưng ngược lại, cũng có những thống kê cho thấy triệu chứng mà biến thể mới này gây ra có vẻ nhẹ hơn biến thể cũ.
Ảnh hưởng của biến thể Omicron đối với diễn biến của đại dịch trong thời gian tới được quyết định bởi ba yếu tố:
1. Khả năng lây truyền của nó
2. Mức độ mà nó né tránh các hệ thống phòng thủ miễn dịch hiện có của chúng ta, chẳng hạn như vắc-xin, miễn dịch từ kháng thể tự có sau khi khỏi bệnh
3. Độc lực của nó, hoặc mức độ nghiêm trọng của bệnh COVID-19 mà nó gây ra
Nếu Omicron vừa lây truyền một cách dễ dàng, vừa có thể thổi bay các kháng thể trung hòa trong máu và gây ra các biến chứng nguy hiểm bất thường, chúng ta biết cả thế giới sẽ gặp rắc rối lớn.
Nhưng nếu biến thể này chỉ dừng lại ở mức 1, siêu lây nhiễm, nó không có khả năng né tránh vắc-xin hoặc thậm chí có đi chăng nữa mà các triệu chứng nó gây ra chỉ ở mức độ nhẹ, Omicron khi đó có vẻ giống một món quà Giáng Sinh hơn là cơn ác mộng.
Để biết lý do tại sao lại vậy, chúng ta phải nhìn vào thực tế mà thế giới đang phải đối mặt. Tại thời điểm này, chúng ta buộc phải chấp nhận việc sống chung với virus corona trong nhiều năm tới.
Ngay cả ở các quốc gia nắm giữ nhiều vắc-xin nhất trong tay, tỷ lệ tiêm chủng vẫn không đạt được xấp xỉ ngưỡng 100%. Và ngay cả khi tất cả mọi người trên Trái Đất đều miễn dịch được với COVID-19, vẫn có một khả năng virus SARS-CoV-2 có thể nhảy ngược sang động vật, chỉ để sau đó biến đổi và tái lây nhiễm loài người dưới một hình thái biến thể mới.
Tara Kirk Sell, một học giả cao cấp tại Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins cho biết: "Tôi nghĩ rằng không có một lý do hợp lý nào để một người làm việc trong lĩnh vực y tế cộng đồng có thể nói việc xóa sổ hay loại bỏ hoàn toàn COVID là một mục tiêu thực tế".
Và nếu như một quân đoàn kẻ thù đã không thể bị loại bỏ, tất cả chúng ta đều mong rằng chúng sẽ chỉ được trang bị súng cao su thay vì đại bác. Như vậy khi đối mặt với chúng, chúng ta mới có cơ hội sống sót cao hơn.
Số lượng đột biến của biến thể Omicron vượt trội hơn so với biến thể Delta trước đó.
Trước đó, biến thể Delta đã gây ra một cơn ác một đối với thế giới, khi nó vừa có khả năng lây nhiễm mạnh hơn, kháng vắc-xin và thậm chí gây ra tỷ lệ tử vong cao hơn so với virus SARS-CoV-2 ban đầu. Delta là một cơn ác mộng thực sự.
Nhưng các báo cáo ban đầu từ phía các bác sĩ tại Nam Phi và Israel cho biết các trường hợp nhiễm Omicron dường như ít nghiêm trọng hơn so với Delta. Không có trường hợp chuyển biến nặng hoặc tử vong nào được báo cáo trong số gần 60 người nhiễm biến thể Ocmicon được xác nhận ở Châu Âu.
Đó liệu có phải một tin tốt? Chúng ta hi vọng là vậy, nhưng cũng phải cảnh giác, bởi dữ liệu hiện còn rất hạn chế và dễ bị sai lệch.
Tính đến thời điểm này mới có khoảng 700 trường hợp nhiễm Omicron được báo cáo trên toàn thế giới. Phần lớn các ca mắc này đến từ Nam Phi, đất nước có dân số trẻ hơn tuổi trung bình chung của thế giới, nên họ có thể có ít ca COVID-19 diễn biến nặng hơn.
Nhưng nếu các ca nhiễm biến thể Omicron trong thời gian tới tiếp tục có dấu hiệu nhẹ hơn Delta, đó sẽ là một món quà . Và tin vui còn nhân đôi nếu Omicron vừa gây bệnh nhẹ lại vừa thay thế được Delta.
Samuel Scarpino, một cán bộ làm việc tại Viện Phòng chống Đại dịch của Quỹ Rockefeller, cho biết: Khi 2 biến thể đang lưu hành, biến thể lây nhiễm cho nhiều người nhanh hơn sẽ có xu hướng chiếm ưu thế.
Sau đó, biến thể đó có thể giành chiến thắng bởi vì nó sao chép nhanh hơn trong vật chủ, ở đây là con người. Và nó cũng lây lan hiệu quả hơn giữa người với người chúng ta. Việc một biến thể nhẹ hơn thay thế một biến thể nguy hiểm dù gì cũng là một tin tốt.
Biến thể Omicron đang đe dọa gây ra một làn sóng lây nhiễm mới.
Về vấn đề Omicron có thể kháng được vắc-xin hay tái lây nhiễm người đã mắc COVID-19 hay không? Tất nhiên, ai cũng muốn rằng nó không thể. Chẳng có ai đã tiêm phòng COVID-19 lại muốn chịu đau và tác dụng phụ của vắc-xin một cách vô ích. Và chẳng có ai đã nhiễm COVID-19 lại muốn dương tính với nó lần thứ hai.
Nhưng nguy cơ tái nhiễm một biến thể COVID-19 mà không đi kèm với các triệu chứng mạn tính hoặc phải thở máy thở dường như vẫn không phải là điều quá tồi tệ.
Elizabeth Halloran, nhà thống kê sinh học tại Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson, nói: "Nếu nó [Omicron] có thể né tránh được vắc-xin, nhưng cuối cùng chỉ gây ra triệu chứng ít nghiêm trọng hơn, thì có lẽ đó lại là một bước đi đúng hướng".
Giả sử Omicron có thể thay thế Delta và chỉ gây ra triệu chứng siêu nhẹ, nó thậm chí có thể trở thành một bước chuẩn bị tốt cho chúng ta để đối mặt với các biến thể COVID-19 mới trong tương lai.
"Bất kỳ biến thể nào xuất hiện trước cũng gây khó khăn hơn cho các biến thể xuất hiện sau này", Ali Ellebedy, một nhà miễn dịch học tại Đại học Washington cho biết. Đó là bởi cơ thể bạn đã được tập dượt, hệ miễn dịch của bạn đã tạo ra các tế bào T để chống lại các virus tiếp theo.
Nói tóm lại, trong một tập hợp các khả năng về độ lây truyền, nguy cơ tái nhiễm và độc tính của biến thể mới Omicron, chúng ta vẫn đang phải chờ đợi những dữ liệu mới mà các nhà khoa học xác nhận được về nó.
Nếu Omicron dễ lây truyền hơn Delta, nhưng có độc tính thấp hơn, Kirk Sell cho biết chúng ta sẽ chỉ cần khởi động lại các biện pháp giãn cách xã hội nghiêm ngặt hơn trong một thời gian.
Nếu Omicron ít lây truyền hơn Delta và không thể vượt qua các rào cản miễn dịch của chúng ta, trong trường hợp đó "nó sẽ chỉ là một đốm sáng trên đường chân trời" bất kể độc tính của nó mạnh cỡ nào, Halloran nói.
Omicron là một cơn ác một hay là một cái rủi trong đó có cái may?
Trong kịch bản đó, Omicron có thể chỉ là một cú đánh lạc hướng của Delta. Sau một chút ồn ào, có lẽ thế giới lại phải quay trở lại cái hố mà biến thể Delta đã tạo ra và chờ đợi một biến thể mới xuất hiện.
Tại thời điểm này, chúng ta chưa có đủ thông tin để khẳng định bất kỳ kịch bản nào. Vậy nên hãy chờ trong vài tuần nữa, có thể khi đó chúng ta mới có đủ dữ kiện để khẳng định Omicron là một cơn ác một hay là một cái rủi trong đó có cái may?
Tham khảo Atlantic
