Airbus A320 và hành trình từ mặt đất bay đến trời cao để trở thành đối thủ sừng sỏ của Boeing 737
Airbus A320 đang là dòng máy bay phổ biến nhì thế giới và đang trên đường soán ngôi của Boeing 737.
Boeing 737 hiện đang nắm kỷ lục chiếc máy bay vận tải bán chạy nhất lịch sử, tuy nhiên Airbus A320 đang dần tiến đến mục tiêu soán ngôi của Boeing.
Tính đến cuối tháng 8 năm nay, Boeing đã bán được đến 14.956 chiếc 737 và A320 cũng bám theo sát nút với 14.281 chiếc. Tuy nhiên, điều đáng nói là Boeing đã bắt đầu bán 737 gần 2 thập kỷ trước khi A320 ra mắt vào năm 1984. Nếu chỉ tính kể từ khi ra mắt, dòng máy bay vận tải đến từ Châu Âu này thậm chí đã vượt qua doanh số bán 737 của Boeing. Cụ thể, từ năm 1984 đến nay, A320 bán được hơn 737 đến 438 chiếc.
Một chiếc A320 của hãng Virgin America.
Trong cuộc phỏng vấn với trang Business Insider, nhà phân tích Richard Aboulafia của tập đoàn hàng không Teal Group gọi chiếc máy bay thân hẹp A320 và những công nghệ được trang bị theo nó là “đóng góp lớn nhất của Airbus cho ngành thương mại hàng không".
A320 góp phần to lớn trong việc thúc đẩy sự phổ biến của công nghệ điều khiển điện tử trên máy bay vận tải dân dụng, cũng như hệ thống điều khiển bằng side-stick và cách thiết kế buồng lái đồng nhất.
A320 có một số phiên bản khác với mức giá khác nhau, chiếc cơ bản là A320 có giá 101 triệu USD và A320neo giá 110,6 triệu USD. Các bản khác như A318ceo có giá 77,4 USD hay A321neo giá lên đến 129,5 triệu USD.
Dưới đây là toàn cảnh quá trình Airbus A320 vươn lên trở thành đối thủ đáng gờm nhất của Boeing 737.
Airbus Industrie được chính quyền Pháp và Đức kết hợp thành lập vào 18 tháng 12 năm 1970 để nghiên cứu, lắp ráp và bán dòng máy bay dân dụng thân rộng A300B.
Đến cuối 1970, nỗ lực hợp tác này đã được đền đáp khi A300B được phép thực hiện các chuyến bay xuyên Châu Âu, Châu Á và Bắc Mỹ.
Sau đó vào năm 1978, Airbus ra mắt dòng máy bay kế thừa A300B là A310, một máy bay dân dụng cỡ lớn thân rộng có tầm bay trung bình đến xa nhưng doanh số không được tốt.
Lúc này, Airbus phải đưa ra quyết định cho tương lai. Lựa chọn giữa phát triển dòng máy bay thân rộng, tầm bay xa mà sau này sẽ trở thành Airbus A330 và…
... Airbus A340, hoặc theo hướng phát triển máy bay thân hẹp tầm ngắn đến trung để đối đầu trực tiếp với…
Boeing 737 và…
...McDonnell Douglas DC-9.
Airbus quyết định tập trung sản xuất máy bay thân hẹp tầm bay trung bình với số lượng ghế ngồi khoảng 130 đến 170. Đó chính là chiếc Airbus A320.
Với A320, Airbus ra mắt nhiều công nghệ chưa bao giờ xuất hiện trước đó trên loại máy bay tương tự.
Điểm ấn tượng nhất của A320 là trang bị công nghệ điều khiển điện tử (fly-by-wire) mà trước đó chỉ dùng cho các chiến đấu cơ. Theo đó một hệ thống máy tính sẽ làm trung gian giữa người điều khiển và các thiết bị phát động cuối cùng hay các bề mặt điều khiển bay. Nó biến đổi các động tác điều khiển từ tay phi công thành các thông số điều khiển tương ứng. Chúng được phát triển cẩn thận và được xác nhận khả năng để tạo ra hiệu ứng hoạt động lớn nhất mà không ảnh hưởng tới sự an toàn bay.
Bên cạnh đó, Airbus còn tích hợp hệ thống an toàn giúp đảm bảo máy bay không hoạt động quá mức cho phép.
Nhờ vào công nghệ điều khiển điện tử, Airbus cũng có thể bỏ đi cần điều khiển loại cũ mà chuyển sang cần side-stick.
Nhờ đó sẽ giúp không gian trước mặt phi công trở nên thoáng hơn, có thể thêm vào cả bàn làm việc nhỏ phía trước.
Nhờ đó sẽ giúp không gian trước mặt phi công trở nên thoáng hơn, có thể thêm vào cả bàn làm việc nhỏ phía trước.
A320 thúc đẩy xu hướng thiết kế buồng lái đồng nhất giữa các máy bay. Nghĩa là dù phi công có chuyển sang điều khiển một model khác, họ sẽ nhanh chóng làm quen với buồng lái mới. Điều này cũng giúp giảm rất nhiều chi phí đào tạo phi công.
Cũng như đối thủ Boeing 737, khoang hành khách của A320 thường có 6 ghế trên một hàng. Tuy nhiên cabin lại rộng hơn 737.
Năm 1981, hãng hàng không Air France thậm chí còn đặt trước 25 chiếc A320 và hứa hẹn sẽ mua thêm 25 chiếc nữa nếu sản phẩm đáp ứng được yêu cầu, điều này giúp Airbus có thêm động lực để làm việc.
Năm 1984, Airbus chính thức xuất xưởng A320 và nhận được đơn đặt hàng từ 5 hãng hàng không lớn lúc bấy giờ là Air France, British Caledonian (giờ đã thuộc Bristish Airways), Air Inter (giờ thuộc Air France), Cypress Airways và Inex Adria (giờ là Adria Airways).
Sau đó ít lâu, đến lượt hãng Pan World Airways ký kết hợp đồng 1 tỉ USD để mua hoặc thuê 28 chiếc A320.
Năm 1985, John Leahy trở thành giám đốc kinh doanh của Airbus tại Bắc Mỹ và đến 1994 ông thành giám đốc kinh doanh toàn cầu.
John trước đây làm việc cho hãng hàng không Piper Aircraft, ông nổi tiếng với những chiếc dịch quảng cáo cực kỳ ấn tượng. Đến lúc John nghỉ hưu vào đầu năm 2018, ông đã giúp Airbus thu về đến 1000 tỉ đô từ tiền bán máy bay.
Ông từng dùng chiến thuật "Mua nhỏ, nghĩ lớn" để thuyết phục hãng Northwest Airlines, một khách hàng trung thành của Boeing, phải mua máy bay của Airbus vào năm 1986. Khi đàm phán với Northwest, ông nói chỉ cần họ đặt 10 chiếc Airbus A320 thì sẽ được giảm giá đặc biệt nếu muốn mua luôn 100 chiếc và chắc chắn sẽ có hàng cho họ. Và nếu A320 có chất lượng không tốt thì Nortwest chỉ mất tiền mua 10 chiếc nhưng ngược lại thì rất có lợi. Cuối cùng Northwest không chỉ lấy 100, mà đến 145 chiếc.
Năm 1987, Airbus sản xuất A320 tại xưởng ở Toulouse, Pháp và chiếc máy bay xuất xưởng đầu tiên được chính Hoàng tử Charles và Công nương Diana làm “lễ rửa tội".
Năm 1989, Airbus thay đổi kích thuớc của A320, tăng gần 7m chiều dài để tại ra A321, dài đến 45m, chiếc A321 vẫn là mẫu máy bay dài nhất trong dòng A320 tính đến nay.
Năm 1989, Airbus ra mắt không chỉ một mà đến hai phiên bản ngắn hơn của A320 là chiếc A319 với 124 ghế ngồi...
… và A318 với chỉ 107 ghế.
Bức hình trên đây chính là toàn bộ các dòng A320 hiện nay. Tuy nhiều dòng nhưng chúng đều có thiết kế buồng lái giống nhau nên việc chuyển đổi đội ngũ phi công khá đơn giản.
Các chiếc A320 được lắp ráp từ 4 nhà máy ở thành phố Toulouse, Pháp;...
Hamburg, Đức;...
Thiên Tân, Trung Quốc; và….
thành phố Mobile, bang Alabama, Mỹ.
Các thành phần láp ráp đến từ nhiều nơi trên thế giới, được vận chuyển bằng tàu…
… xe tải…
… và cả những chiếc máy bay chở hàng hạng nặng Belugas.
A320 được cả những hãng hàng không lớn và hãng giá rẻ ưa chuộng.
Ngoài ra, cũng có những chiếc A320 được tuỳ biến phục vụ đối tượng khách hàng cao cấp.
Năm 2010, Airbus giới thiệu thế hệ A320 mới với tên gọi A320 “neo", là viết tắt của “new engine option” - tuỳ chọn động cơ mới.
A320 sử dụng turbin PW1100 và động cơ LEAP1A thế hệ mới. Theo như Airbus, A320neo sẽ tiết kiệm nhiên liệu đến 15%.
Nhưng không chỉ là chiếc A320 với động cơ mới, A320neo còn có buồng lái được cải tiến, nâng cấp hệ thống điện tự và tối ưu khí động học cho cánh, cùng với đó là nội thất hoàn toàn mới.
A320neo sẽ là đối thủ trực tiếp của chiếc Boeing thế hệ mới - 737MAX.
Và như thế, mối quan hệ đối thủ của Airbus và Boeing lại tiếp tục kéo dài đến thập kỷ sau, nhưng điều này sẽ giúp người dùng hưởng lợi với các mẫu máy bay mới, hiện đại hơn. Trong ảnh: chiếc A320 của hãng hàng không Vietjet Air.
