Xoài Việt Nam cần đáp ứng gì để chinh phục thị trường quốc tế?

Tiêu thụ xoài thế giới tiềm năng

Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, xoài là mặt hàng trái cây được ưa thích tại nhiều thị trường trên thế giới như EU, Mỹ, Nhật Bản, Canada, Úc… song nguồn tự cung ứng của các quốc gia này lại hạn chế nên hầu hết phụ thuộc vào nhập khẩu. Chỉ riêng ở Mỹ, ước tính mỗi năm phải nhập khoảng gần 400.000 tấn xoài tươi chủ yếu từ các quốc gia Trung Mỹ, Nam Mỹ. Còn tại EU, dựa trên các giao dịch của năm 2019 và các tháng đầu năm nay, giới chuyên gia dự báo nhu cầu tiêu thụ trái cây tươi nhiệt đới, bao gồm trái xoài sẽ tăng mạnh trong thời gian.

Từ những tín hiệu tích cực trên, Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhìn nhận trái xoài Việt Nam có dư địa rất lớn để tiếp cận thị trường, nhất là ở các nước EU, Nhật Bản, Hàn Quốc… do tác động từ những hiệp định thương mại thế hệ mới như CPTPP, EVFTA mà Việt Nam ký kết gần đây.

Tuy nhiên, theo số liệu thống kê của ngành nông nghiệp Việt Nam, mặc dù tổng diện tích xoài cả nước đạt trên 87.000 ha (vùng Đồng bằng sông Cửu Long chiếm 55% tổng diện tích cả nước) với sản lượng trên 900.000 tấn/năm nhưng số lượng xuất khẩu vẫn còn khá khiêm tốn. Mấu chốt chủ yếu do vùng nguyên liệu nhiều địa phương chưa đạt tiêu chuẩn quốc tế và nhiều doanh nghiệp xuất khẩu còn "lơ là" khi thực hiện đủ các cam kết về xã hội, môi trường – trong khi đó là xu hướng được người tiêu dùng thế giới chú trọng.

Chính vì thế phần lớn xoài sản xuất vẫn tiêu thụ nội địa hoặc xuất khẩu qua Trung Quốc, dẫn tới đầu ra bấp bênh, giá cả không ổn định. Có thể kể tới như gần đây do ảnh hưởng từ dịch Covid-19 nên xuất khẩu xoài qua các cửa khẩu Trung Quốc phải ngừng giao dịch đã khiến vùng chuyên canh xoài lớn nhất Đắk Nông đìu hiu, ảm đạm do giá xoài sụt giảm nghiêm trọng.

Thành công xuất khẩu xoài - nhìn từ Đồng Tháp

Nắm bắt những yêu cầu từ thị trường, mấy năm trở lại đây nhiều tỉnh ở Đồng bằng sông Cửu Long, điển hình là Đồng Tháp đã thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp và tập trung phát triển trái xoài. Theo đó tỉnh này tập trung đầu tư nhiều nguồn lực cho ngành hàng xoài từ việc đầu tư hạ tầng kỹ thuật, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất như cải tạo giống, xử lý để ra hoa rải vụ, áp dụng kỹ thuật bao trái đến việc sản xuất xoài theo tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt (GAP)…

Với những giải pháp trên, tỉnh này hiện là địa phương dẫn đầu về diện tích (với khoảng 9.300 ha) và thứ hai về sản lượng (gần 100 nghìn tấn/năm). Đặc biệt, năm 2019 vừa qua lô xoài đầu tiên của Đồng Tháp đã được xuất sang thị trường Mỹ - chính thức trở thành loại quả tươi thứ 6 của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường này.

Thành công của xoài Đồng Tháp không chỉ tới từ các giải pháp đồng bộ từ hạ tầng, ứng dụng công nghệ 4.0 mà còn đến từ việc tham gia các buổi kết nối xúc tiến, mở rộng thị trường bằng việc tham gia vào các triển lãm trong nước, quốc tế. Chẳng hạn sắp tới đây sẽ có hợp tác xã xoài Cao Lãnh, Đồng Tháp tham gia triển lãm HortEx Vietnam 2020 để nắm bắt nhu cầu thị trường, tiếp cận công nghệ mới và khách hàng tiềm năng. Cũng tại HortEx Vietnam 2020, Đại diện Sở Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh này sẽ chia sẻ đặc điểm của ngành xoài tại Đồng Tháp, bài học kinh nghiệm và tham vọng xuất khẩu của xoài Đồng Tháp trong Diễn đàn xuất khẩu và Kết nối doanh nghiệp.

Trong khi đó, ông Jos Leeters, Giám đốc công ty Bureau Leeters (Hà Lan) cho biết sẽ tham gia HortEx 2020 với bài chia sẻ về những yêu cầu của thị trường Châu Âu đối với trái cây tươi, đồng thời đưa ra các xu hướng và những kỳ vọng của thị trường châu Âu dành cho xoài Việt Nam.

Ánh Dương