Tự ví mình là sói, tỷ phú giàu nhất Trung Quốc đang săn lùng ngành thể thao và giải trí toàn cầu
Từ bóng đá tới Disney và cricket Ấn Độ, tập đoàn Wanda của Wang Jianlin đang ấp ủ tham vọng dựng một đế chế giải trí mới, trải dài từ Trung Quốc tới Hollywood.
Wang Jianlin là người giàu nhất Trung Quốc nhờ sở hữu tập đoàn Wanda. Ông thành lập Wanda vào năm 1988, với hoạt động ban đầu là mua bán bất động sản. Trải qua quá trình phát triển, tập đoàn này hiện nay đã mở rộng ra nhiều lĩnh vực khác như khách sạn, du lịch, bán lẻ, giải trí và thể thao.
Điều này giúp Wang đạt được khối tài sản cá nhân trị giá hơn 30 tỷ USD, và xây dựng một công ty có doanh thu hơn 40 tỷ USD mỗi năm.
Ít ai ngờ Wang có thể vươn xa đến thế, xét đến xuất phát điểm khiêm tốn của ông. Wang khởi nghiệp là một quân nhân trong quân đội giải phóng nhân dân Trung Quốc. Sau khi giải ngũ, ông làm công chức ở một văn phòng địa phương của thành phố Đại Liên, rồi sau đó chuyển sang kinh doanh.
Wang bắt đầu tham gia vào lĩnh vực bóng đá vào năm 1993, khi ông mua lại đội bóng của thành phố Đại Liên và đổi tên thành Dalian Wanda. Vào cuối thập niên 1990, ông đã bán lại câu lạc bộ bóng đá này.
Phải đến đầu năm 2015, tên tuổi của Wang mới được biết đến nhiều bên ngoài biên giới Trung Quốc, khi Wanda mua lại 20% cổ phần của câu lạc bộ bóng đá lừng danh của Tây Ban Nha, Atletico Madrid.
Cùng thời điểm đó, doanh nhân Trung Quốc này tiết lộ ý định xây dựng một đế chế giải trí toàn cầu, trải dài từ Trung Quốc tới Hollywood. Như biểu đồ dưới đây chỉ ra, Wang đang đi theo đúng như những gì ông ấp ủ.
Một mặt, Wanda đang đầu tư mạnh tay vào những lĩnh vực mà có thể được xếp vào “ngành công nghiệp văn hóa” theo nghĩa rộng. Mặt khác, mạng lưới trên cũng phức tạp và đa dạng đến mức nó cho thấy Wang và Wanda có tầm ảnh hưởng lớn như thế nào. Mạng lưới của Wanda cho thấy tầm quan trọng của “guanxi’, nghĩa là “quan hệ” trong tiếng Trung, trong hoạt động kinh doanh ở Trung Quốc.
Dù là Disney nói riêng hay Hollywood nói chung, Wanda đang thách thức trật tự quyền lực hiện hành trong làng giải trí toàn cầu. Sau khi Disney khánh thành công viên giải trí đầu tiên ở Trung Quốc, Wang đã cảnh báo: “mãnh hổ nan địch quần hồ”, với hàm ý Disney sẽ khó địch lại “bầy sói” của ông là các công viên giải trí khác trên toàn Trung Quốc.
Tuy nhiên, hai nhân tố đóng vai trò quan trọng trong kế hoạch của Wanda hiện nay phải kể đến Atletico và Infront Sports & Media (ISM). Tập đoàn Trung Quốc đã bỏ ra 52 triệu USD để sở hữu Atletico. Gần đây, Wanda cũng đã đồng ý mua lại quyền đặt tên sân vận động mới của câu lạc bộ.
Trong vài năm qua, Atletico đang trải qua giai đoạn phục hưng mạnh mẽ, với hai lần lọt vào chung kết giải đấu danh giá UEFA Champions League. Tuy nhiên, thành tích trên sân cỏ không phải là điều Wanda quan tâm. Chính mạng lưới quan hệ rộng lớn mà Atletico đang nắm giữ mới đóng vai trò quan trọng trong tham vọng xây dựng đế chế giải trí thông qua thể thao của Wang.
Atletico là đồng sở hữu của câu lạc bộ bóng đá Ấn Độ, Atletico de Kolkata. Các đồng sở hữu khác của câu lạc bộ trên là Kalkata Games và Sports Pvt Limited. Lãnh đạo các đơn vị này là cựu đội trưởng tuyển cricket Ấn Độ Sourav Ganguly, các doanh nhân Harshavardhan Neotia, Sanjiv Goenka, và Utsav Parekh.
Ganguly được biết đến là một trong những tuyển thủ cricket giỏi nhất mọi thời đại của Ấn Độ. Tuy nhiên, hiện nay ông là thành viên của ban quản lý giải cricket ngoại hạng của Ấn Độ (IPL), đồng thời là chủ tịch hiệp hội cricket Bengal. Đồng nghiệp của Ganguly ở Kolkata, Sanjiv Goenka, cũng là chủ sở hữu đội cricket mới nhất của IPL – Rising Pune Supergiants.
Giải cricket IPL đang là một hiện tượng, thu hút sự chú ý (và cả túi tiền) của người hâm mộ thể thao ở quốc gia đông dân thứ hai thế giới. Số người xem một vòng đấu của IPL đang gần chạm mốc hai trăm triệu, giúp cricket củng cố vị thế là một trong những loại hình giải trí hàng đầu của Ấn Độ, bên cạnh phim Bollywood.
Và thông qua các đối tác và quan hệ hiện có, Wanda đang đầu tư vào một trong những sản phẩm thương mại lớn nhất ngành thể thao của thế kỷ 21.
Wanda đã chi 1,2 tỷ USD để mua lại ISM vào tháng 2/2015. Đây là công ty marketing thể thao có trụ sở ở Thụy Sĩ, quản lý bản quyền truyền thông và marketing của nhiều tổ chức thể thao hàng đầu thế giới. Một trong các khách hàng lớn nhất của ISM là FIFA, khi ISM giúp tổ chức này sản xuất nội dung truyền hình cho World Cup.
Điều này rất hữu ích cho Wanda, xét đến tham vọng trong lĩnh vực giải trí của họ, và cho cả chính phủ Trung Quốc. Wanda còn đang làm nhà tài trợ của World Cup. Nhờ đó, tập đoàn này có cơ hội tiếp cận các nhà hoạch định chính sách hàng đầu của FIFA. Điều này rất có lợi cho một quốc gia có ý định tổ chức giải đấu bóng đá lớn nhất hành tinh trong tương lai như Trung Quốc.
Với việc Olympic mùa đông 2022 được tổ chức ở Bắc Kinh, Trung Quốc cũng sẽ hưởng lợi nhờ mối quan hệ của Wanda. ISM hiện đang đại diện cho toàn bộ bảy liên đoàn thể thao của Olympic mùa đông và quản lý bản quyền truyền thông cho các sự kiện World Cup của Liên đoàn trượt tuyết quốc tế.
Mạng lưới ảnh hưởng của Wanda còn mở rộng hơn nữa khi China Media Capital và Shanghai Media Group cũng có cổ phần trong ISM. Thông qua hai cổ đông này, Wanda đã bắt nối quan hệ với Abu Dhabi United Group, China International Trust, Investment Corporation và City Football Group, đơn vị sở hữu 13% cổ phần của câu lạc bộ Manchester City.
Như Wang đã từng ví von, nếu các công ty của ông là sói thì ông chính là sói đầu đàn. Quả thực, là một người thợ săn tham vọng, người đã tích lũy ảnh hưởng khổng lồ thông qua các “quan hệ” của mình, rõ ràng Wang sẽ không dừng lại ở việc thâu tóm Disney.
Nhiều thương hiệu thể thao hàng đầu thế giới, cũng như những tượng đài lớn nhất Hollywood như Dick Clark Productions, công ty điều hành giải Quả cầu vàng đều đã bị Wanda thâu tóm. Và cuộc đi săn của bầy sói nhà Wanda mới chỉ bắt đầu mà thôi.
