Tự học - kỹ năng cốt lõi để thành công: Những tuyệt chiêu học nhanh nhớ lâu bạn nên áp dụng để chinh phục những đỉnh cao mới
Elon Musk là một ví dụ hoàn hảo của việc tự học. Trước SpaceX hay Tesla, Elon chưa có một chút kinh nghiệm nào về kỹ sư cơ khí hay cơ học vũ trụ. Kinh nghiệm ở hai lĩnh vực này đều cần thiết để xây dựng tên lửa, chưa nói gì đến việc đưa tên lửa vào không gian. Tuy nhiên, Elon Musk đã bắt đầu từ cái cơ bản rồi đến những điều phức tạp hơn. Bạn cũng có thể đạt được những thành tựu không kém gì Elon Musk lựa chọn đúng đường hướng. Chỉ cần biết cách tự học, ai rồi cũng sẽ gặt hái được thành công.
Chìa khóa để học mọi thứ một cách nhanh nhất ở đây là tiếp cận vấn đề một cách thông minh và có chủ đích, nghĩa là bạn sẽ phải liên tục tiếp nhận những thông tin mới, phân tích, kiểm chứng, thử nghiệm, đưa ra đánh giá. Vậy thì cụ thể muốn ghi nhớ nhanh, học nhanh phải làm thế nào?
Điều đầu tiên: Bạn cần phải xác định rõ kỹ năng bạn muốn học bất kể đó là kỹ năng mới, môn học mới, vấn đề mới…. Mỗi chủ đề đều có sự khác biệt nhất định và yêu cầu bạn phải có chiến lược học cụ thể. Một khi đã xác định được thứ mình muốn đạt được, hãy áp dụng những bước sau đây để dễ dàng chinh phục chúng.
1. Chia nội dung cần học thành nhiều phần và học phần quan trọng nhất đầu tiên
Việc chia nội dung cần học thành nhiều phần nhỏ không chỉ tạo điều kiện dễ dàng cho việc kiểm soát mà còn giúp bạn xác định rõ những điều quan trọng nhất cần ghi nhớ.
Theo Kaufman thì hầu hết những thứ chúng ta nghĩ là quan trọng thì nó lại bao gồm nhiều thứ nhỏ khác mà mỗi thứ đó lại chứa đựng các vấn đề riêng biệt. "Bạn càng chia nhỏ nội dung thành nhiều phần thì bạn càng có khả năng quyết định được phần quan trọng nhất thực sự sẽ giúp bạn đạt được điều bạn muốn?".
Sau đó, hãy học những thứ quan trọng đầu tiên và bạn sẽ thấy, khả năng của mình được cải thiện chỉ trong thời gian rất ngắn.
2. Học từ một chuyên gia thật sự
Bất kể kỹ năng bạn đang muốn chinh phục là gì thì sẽ luôn có những người xuất sắc về lĩnh vực đó. Do vậy, cách nhanh nhất để học thứ bạn muốn là tìm kiếm một chuyên gia thực thụ, tìm hiểu làm thế nào họ đạt được điều đó từ con số 0.
Theo Tony Robbins - một trong những diễn giả truyền động lực và huấn luyện các kỹ năng phát triển bản thân hàng đầu hiện nay thì "Không quan trọng bạn bao nhiêu tuổi, giới tính của bạn là gì và bạn xuất phát từ đâu, việc sử dụng một hình mẫu nào đó đều giúp bạn có khả năng thực hiện ước mơ nhanh hơn và đạt được nhiều hơn trong thời gian rất ngắn".
Theo phương pháp này thì bạn có thể tham gia một khóa học, mời bạn bè/đồng nghiệp (những người đã chinh phục được thứ bạn đang theo đuổi) một chầu cafe, xem một bộ phim, đọc sách về thần tượng.
3. Học từ nhiều nguồn
Các nghiên cứu chỉ ra rằng khi bạn càng sử dụng nhiều cách khác nhau để thu nhận thông tin thì bạn càng có khả năng lĩnh hội chúng sâu hơn. Tại sao? Bởi vì mỗi cách này sẽ tác động tới các phần khác nhau trong não và khi nhiều khu vực trong não làm việc cùng lúc thì chúng ta càng thu nhận kiến thức tốt hơn và ghi nhớ mọi thứ nhanh hơn.
Do vậy, đừng chỉ đọc sách và đọc báo liên quan đến thứ bạn đang muốn học. Hãy thử nghe podcast, xem video, sử dụng các ứng dụng điện thoại để luyện tập, ghi ra những gì bạn học được, tham dự sự kiện, lớp học...
4. Dành 1/3 thời gian để nghiên cứu và 2/3 thời gian để luyện tập
Bạn chỉ có thể nắm bắt được nhiều hơn về cách rèn luyện một kỹ năng từ việc nghiên cứu nó. Bạn có thể dành tất cả thời gian bạn muốn để đọc về cách sút một quả bóng vào gôn nhưng khi bạn đi ra ngoài sân thì đừng hy vọng rằng bạn sẽ thành công trong lần sút đầu tiên. Chắc chắn là bạn biết điều này: "Luyện tập tạo nên sự hoàn hảo".
Vậy thì tỷ lệ thời gian giữa luyện tập và nghiên cứu là bao nhiêu là hợp lý?
Dan Coyle - tác giả của hai đầu sách The Talent Code (Mật mã tài năng) và The Little Book of Talent: 52 Tips for Improving Your Skills đã đưa ra quy tắc mà ông gọi là "Rule of Two-thirds" (Quy tắc 2/3). Điều này có nghĩa, bạn chỉ nên dành 1/3 thời gian để nghiên cứu, 2/3 còn lại hãy dành để thực hành chúng
Trong một chia sẻ với Tạp chí Time, Coyle nói rằng: "Bộ não của chúng ta tiến hóa để học bằng cách làm mọi thứ chứ không phải chỉ để nghe về chúng". Đây là một trong những lý do khiến việc dành 2/3 thời gian để tự kiểm nghiệm tốt hơn rất nhiều so với việc chỉ lĩnh hội chúng qua sách vở.... Chẳng hạn, chỉ dành 30% đọc một cuốn sách self-help và dành 30% áp dụng các nguyên tắc bạn học được từ cuốn sách để kiểm nghiệm.
5. Cam kết sẽ luyện tập ít nhất 20 giờ
Theo các nghiên cứu đã chỉ ra tốt hơn hết bạn hãy dành 20 giờ thực hành một cách tập trung và có chủ ý. Do vậy, khi đã bắt đầu bước vào giai đoạn luyện tập thì hãy cam kết luyện tập ít nhất 20 giờ trước khi nghĩ tới việc từ bỏ.
10 giờ rõ ràng ít hơn rất nhiều so với 10.000 giờ nhưng vẫn là một cam kết thời gian rất lớn trong thời đại "ai cũng bận rộn" như hiện nay. Nó tương đương với việc dành 40 phút/ngày trong khoảng 1 tháng để luyện tập.
Cam kết thời gian chính là điểm mà chúng ta cảm thấy rắc rối nhất nhưng đây cũng chính là chìa khóa để thành công. Bạn không cần thiết phải làm cùng một thứ liên tục từ ngày này sang ngày khác để rồi rơi vào trạng thái "Rào cản thất vọng".
Sự thất vọng chính là rào cản cho tiến bộ và phát triển. Tuy nhiên, nếu cam kết trước sẽ dành ít nhất 20 giờ để luyện tập kỹ năng thì bạn sẽ giữ được sự kiên trì hơn.
6. Thu thập nhanh các phản hồi về hiệu quả tập luyện
Một khi đã quyết định bước vào giai đoạn tập luyện, hãy chắc chắn là bạn sẽ tìm kiếm các đánh giá kết quả thực hành của mình và kịp thời sửa chữa các vấn đề trước khi không thể cứu vãn.
Theo Gladwell trong cuốn "Những kẻ xuất chúng", điều thực sự khiến The Beatles khác biệt so với những ban nhạc khác ở thời điểm đó không phải chỉ ở sự tập luyện, mà đó chính là họ đã biểu diễn trực tiếp trước khán giả nhiều nhất có thể để có được thông tin phản hồi ngay lập tức từ phía người nghe về buổi biểu diễn của họ.
Phản hồi có thể từ cố vấn, huấn luyện viên, bạn bè, gia đình hoặc các nguồn khác tùy thuộc vào kỹ năng bạn đang rèn luyện. Tuy nhiên, điểm cốt yếu vẫn là từ các phản hồi đó, bạn có thể biết được sai lầm mà bản thân không tự nhận ra được và nắm bắt được các chiến thuật phù hợp hơn. Càng nhận được phản hồi và sửa chữa vấn đề càng sớm thì kỹ năng của bạn càng được cải thiện.
7. Tự tạo deadline
Theo định luật Parkinson thì "Công việc luôn tự mở rộng ra để chiếm đủ thời gian được ấn định cho nó"
Hãy nhớ lại các bài luận khi còn học đại học, bạn có cả một kỳ học để viết nhưng bạn cũng chỉ có thể hoàn thành mọi thứ ngay trước khi hết hạn? Đây chính là một minh họa điển hình của định luật trên.
Mẹo để biến định luật Parkinson trở thành lợi thế đó chính là tự thiết lập dealine cho bạn. Khi bạn dành cho mình ít thời gian để hoàn thành một thứ gì đó thì bạn sẽ làm nó hiệu quả hơn. Hay nói cách khác, bạn cần hối thúc bản thân mình ở một mức nào đó để đạt được kết quả như mình mong muốn.
Giả sử bạn muốn trở thành một diễn giả đầy kinh nghiệm, hãy lên kế hoạch cho các sự kiện với thời gian cụ thể bạn cần phải thuyết trình trước mọi người. Thay vì trì hoãn, hãy tạo ra những nhiệm vụ thực sự, đánh dấu chúng trên lịch và mỗi khi nhìn lên danh sách việc cần làm, bạn sẽ chẳng thể nào bỏ cuộc được nữa.
8. Tập trung, thật sự tập trung
Để học một cách nhanh nhất, điều quan trọng vẫn là cam kết dành toàn bộ sự tập trung và chú ý hoàn toàn vào kỹ năng mà bạn đang cố gắng rèn luyện.
"Đa nhiệm" - một thói quen xấu rất nhiều người mắc phải và nó sẽ khiến chúng ta sẽ làm việc kém hiệu quả và tăng lỗi sai nhiều hơn. Nếu bạn nghĩ mình là một ngoại lệ thì hãy cân nhắc điều này: chỉ có 2% dân số thế giới thực sự có khả năng làm nhiều việc cùng lúc một cách hiệu quả, 98% còn lại sẽ giảm 40% năng suất và tăng 50% số lỗi khi làm việc đa nhiệm so với những người chỉ làm một việc tại một thời điểm.
9. Ngủ đủ giấc
Giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng trong việc tăng khả năng tiếp nhận thông tin và kỹ năng mới. Khi chúng ta tỉnh táo khả năng tiếp thu và ghi nhớ kiến thức sẽ tốt hơn.
Nếu thiếu ngủ, chúng ta sẽ rất khó khăn trong việc thu nạp thông tin bởi vì bộ não không có cơ hội để xem xét và "hấp thụ" chúng.
10. Đừng vội vàng từ bỏ khi vừa kết thúc "tuần trăng mật"
Con người ta thường rất dễ từ bỏ khi hết thời gian, hết tiền, cảm thấy sợ hãi, mất tập trung, mất hứng thú...
Khi bắt đầu học một thứ gì đó mới, chúng ta sẽ bước vào một giai đoạn mà nhiều người thường gọi là "tuần trăng mật". Đó là lúc não sản sinh nhiều dopamine nhất. Chúng ta muốn nhận được sự đánh giá cao từ phía người khác và mong muốn tìm kiếm sự mới lạ bởi vì nó khiến mỗi người cảm thấy hài lòng.
Tuy nhiên, khi "tuần trăng mật" qua đi, đó là lúc chúng ta cảm thấy thất vọng, không muốn tiếp tục và sẵn sàng từ bó.
Nếu như vậy, hãy áp dụng quy tắc cam kết luyện tập ít nhất 20 giờ ở trên và bạn sẽ thấy khi đã vượt qua được những thời điểm khó khăn nhất thì các tín hiệu tốt sẽ xuất hiện.
