Tòa án chính thức ra phán quyết yêu cầu Apple thêm tuỳ chọn cổng thanh toán trên App Store, khoản hoa hồng 'cắt cổ' 30% mang về hàng tỷ USD mỗi năm 'không cánh mà bay'

Tờ Bloomberg đưa tin, phía Apple đã được lệnh phải thực hiện thay đổi quan trọng nhất đối với mô hình kinh doanh trên App Store của mình kể từ khi tung ra nền tảng này vào năm 2008. Điều đáng nói là quyết định này có thể khiến gã khổng lồ công nghệ mất vài tỷ USD mỗi năm.

Trong một phán quyết hôm thứ sáu, Thẩm phán Yvonne Gonzalez Rogers cho biết Apple phải cung cấp cho các nhà phát triển tùy chọn cổng thanh toán với các giao dịch mua hàng trong ứng dụng. Điều đó bao gồm việc cho phép các ứng dụng iOS sử dụng "các nút, liên kết bên ngoài hoặc các lời kêu gọi hành động khác hướng khách hàng đến các phương thức mua hàng" ngoài hệ thống thanh toán của Apple. Trước đây, quy định của App Store yêu cầu lập trình viên bắt buộc phải sử dụng phương thức thanh toán của Apple bên trong ứng dụng. Apple sau đó sẽ thu phí 30% cho mỗi giao dịch, và lập trình viên nhận lại 70%.

Đây được cho là một đòn giáng mạnh vào Apple. Tuy nhiên, Apple đã "né" được một rủi ro thậm chí còn lớn hơn - đó là việc thẩm phán có thể xác định rằng họ là một nhà độc quyền theo luật liên bang hoặc tiểu bang. Cổ phiếu công ty đã giảm 3,3% xuống 148,97 USD vào thứ sáu, đánh dấu mức giảm trong một ngày tồi tệ nhất của họ kể từ tháng năm.

Mức hoa hồng mà Apple thu được từ App Store ước tính đạt 6,3 tỷ USD vào năm ngoái ở Mỹ - với phần lớn số tiền này đến từ hoạt động mua hàng trong ứng dụng và đăng ký. Hiện tại, số tiền đó đang bị đe dọa khi trò chơi và các ứng dụng khác chuẩn bị hướng người tiêu dùng khỏi hệ thống thanh toán của Apple.

Vậy Apple sẽ mất bao nhiêu? Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào việc có bao nhiêu nhà phát triển muốn rời khỏi hệ thống thanh toán của họ. Loup Venture’s Gene Munster, một người theo dõi Apple lâu năm, đưa ra tính toán số tiền Apple có thể mất mát từ 1 tỷ đến 4 tỷ USD, tùy thuộc vào số lượng nhà phát triển sẽ sử dụng chính sách mới.

Dẫu vậy, phía Apple mô tả phán quyết này là một "chiến thắng", cho thấy dường như họ không quá lo lắng về tác động tài chính.

"Tòa án đã khẳng định những gì chúng tôi đã biết: App Store không vi phạm luật chống độc quyền", Apple cho biết trong một tuyên bố. Kate Adams, cố vấn chung của nhà sản xuất iPhone, gọi phán quyết này là một "chiến thắng vang dội" nhằm "nhấn mạnh công lao" hoạt động kinh doanh của hãng.

Đối thủ của Apple trong phiên tòa là Epic Games nhà sản xuất Fortnite - cũng cho rằng thẩm phán đứng về phía Apple. Giám đốc điều hành của Epic, Tim Sweeney, cho biết trên Twitter "đây không phải là chiến thắng cho các nhà phát triển hoặc cho người tiêu dùng".

Đầu tháng này, Apple cho biết họ sẽ cho phép các nhà phát triển của các ứng dụng phục vụ người đọc hướng người dùng đến các phương thức mua hàng bên ngoài. Danh mục đó bao gồm các dịch vụ truyền thông như Netflix và Spotify, cùng với các ứng dụng sách và tin tức. Nhưng quyết định hôm thứ sáu có nghĩa là quy tắc đó cũng sẽ phải áp dụng cho các ứng dụng trò chơi và các danh mục khác, vốn đã tạo ra nhiều doanh thu hơn cho Apple.

Apple nói rằng vẫn còn quá sớm để xác định cách thức hoặc thời điểm chính xác những thay đổi sẽ được thực hiện và họ cần phải trao đổi với thẩm phán. Công ty cũng nói rằng họ sẽ tham gia vào cuộc đối thoại liên tục với các nhà phát triển về những thay đổi.

Theo phán quyết, các ứng dụng trò chơi chiếm khoảng 70% tổng doanh thu của App Store và con số này đến từ ít hơn 10% người dùng của nền tảng. Nhóm người chi tiêu lớn này giúp bù đắp hơn 80% tài khoản App Store hầu như không tạo ra doanh thu.

Apple đã kiếm được khoảng 3,8 tỷ USD doanh thu từ trò chơi vào năm 2020, phần lớn trong số đó đến từ mua hàng trong ứng dụng, theo ước tính từ Sensor Tower.

Nhưng ngay cả khi phán quyết kết thúc khiến Apple tiêu tốn vài tỷ USD mỗi năm, thì đó vẫn là một phần rất nhỏ trong tổng doanh thu của hãng. Chỉ trong năm tài chính 2021, công ty ước tính mang lại hơn 360 tỷ USD, có nghĩa là sự thay đổi sẽ không tạo ra hoặc phá vỡ hiệu suất tài chính tổng thể của công ty. Chưa kể đến việc, nhiều nhà phát triển có thể chọn gắn bó với hệ thống thanh toán của Apple để họ không phải xây dựng nền tảng thanh toán web của riêng mình.

Thẩm phán cũng không buộc Apple phải thay đổi mức phí của mình hoặc để các cửa hàng ứng dụng của bên thứ ba trên nền tảng của họ.

Phán quyết trong phiên tòa với Epic chỉ áp dụng cho thị trường Mỹ, trong khi các thay đổi trước đây của Apple trên App Store - liên quan đến ứng dụng truyền thông và trình đọc - được áp dụng trên toàn cầu.

Quyết định của thẩm phán cuối cùng có thể đồng nghĩa với việc Fortnite quay trở lại App Store. Trò chơi phổ biến này đã bị xóa khỏi App Store vào năm ngoái vì sử dụng phương thức thanh toán riêng, không cho Apple thu các khoản phí. Giờ đây, khi một lệnh cấm được đưa ra, Fortnite có thể sẵn sàng quay trở lại.

Sweeney cho biết hôm thứ sáu rằng Epic sẽ chỉ khôi phục Fortnite trên App Store "khi nào và ở đâu Epic có thể cung cấp tính năng thanh toán trong ứng dụng cạnh tranh công bằng với thanh toán trong ứng dụng của Apple, mang lại khoản tiết kiệm cho người tiêu dùng".

Phán quyết này có nghĩa là người dùng sẽ có thể mua hàng qua web, thay vì có hệ thống thanh toán cạnh tranh trong chính các ứng dụng. Điều đó đồng nghĩa với việc Epic sẽ cần phải xây dựng một trang web để cho phép người dùng mua hàng và bao gồm một liên kết đến trang web đó trong Fortnite để tuân thủ các quy tắc. Đó là điều mà Sweeney dường như đang ám chỉ rằng Epic không muốn làm. Epic muốn có một hệ thống thanh toán tích hợp, không phải tùy chọn để điều khiển web.

Trong một cuộc họp ngắn gọn, Apple nói rằng lý do cấm Fortnite là bởi quyết định của Epic trong việc cung cấp một phương thức thanh toán thay thế và không rõ liệu Fortnite có quay trở lại App Store hay không. Tuy nhiên, công ty sẽ cho phép Fortnite trở lại nếu họ tuân thủ các quy tắc của App Store.

Sweeney nói rằng Epic sẽ tiếp tục "đấu tranh để cạnh tranh công bằng giữa các phương thức thanh toán trong ứng dụng và cửa hàng ứng dụng cho một tỷ người tiêu dùng".

Phán quyết không áp dụng cho doanh thu mà Apple đã mất trước đây do Epic bỏ qua hệ thống thanh toán của họ. Thẩm phán đã ra phán quyết rằng Epic nợ Apple 3,7 triệu USD cho khoản phí mà họ có thể thu được từ Fortnite cho những giao dịch được thực hiện từ tháng 8 đến tháng 10 năm 2020. Bà cũng cho biết Epic phải trả cho Apple khoản hoa hồng 30% cho các giao dịch mua được thực hiện từ tháng 11 năm 2020 cho đến khi có phán quyết.

Apple thì lập luận rằng việc kiểm soát chặt chẽ App Store là nhằm giúp bảo vệ người tiêu dùng và ngăn các nhà phát triển lừa dối người dùng.

"Chúng tôi vẫn đang phân tích quyết định dài 180 trang. Nhưng điểm quan trọng là mô hình kinh doanh cửa hàng ứng dụng của Apple đã được xác thực", đại diện Apple nói.

Nguồn: Bloomberg

Vân