Tim Cook: ADN của Steve Jobs ngấm trong máu Apple!

PV: Ông từng nói về Steve Jobs và sự tôn kính của mình dành cho thiên tài công nghệ này. Vậy có bao giờ ông từng nghĩ về việc liệu sau này mọi người sẽ nói gì về di sản của chính ông tại Apple hay không?

Tim Cook: Không, chưa bao giờ. Thành thật mà nói tôi không nghĩ về những vấn đề như vậy. Tôi nghĩ nhiều hơn tới những việc mình đang làm. Tôi hy vọng mọi người sẽ nhớ về mình như một người đàn ông tử tế, vậy thôi. Như vậy cũng là thành công rồi.

ADN của Steve Jobs luôn là nền tảng cho Apple. Bây giờ vẫn vậy, 50 năm sau, thậm chí là 100 năm sau tôi vẫn muốn như vậy dù ai trở thành CEO của Apple đi chăng nữa. Công ty của chúng tôi luôn được vận hành theo những triết lý riêng biệt của Steve Jobs: Sự chú ý tới từng chi tiết, tính cẩn thận, đề cao sự đơn giản, quan tâm tới người dùng và trải nghiệm người dùng. Tập trung vào việc bán ra những sản phẩm tốt nhất chưa đủ, đó phải là những sản phẩm thật tuyệt vời hoặc theo như mô tả của Steve là “tuyệt tới phát điên” luôn!

Apple cũng luôn nỗ lực tự tạo ra những công nghệ độc quyền bởi đó là cách duy nhất kiểm soát được tương lai của chính công ty, chất lượng cũng như trải nghiệm người dùng.

Ngoài ra, Steve Jobs cũng luôn có lòng can đảm bước ra khỏi vùng an toàn, thành thật với chính mình khi mắc sai lầm, điều này có nghĩa là bạn không nên quá cứng nhắc và tự cao đến mức không thể nói rằng “tôi đang thay đổi hướng đi”.

Tất cả những điều đó đều nên trở thành nền tảng cho Apple trong hàng thế kỷ tới kể từ bây giờ. Nó giống như Hiến pháp vậy, sẽ chỉ dẫn cho nước Mỹ và không bao giờ nên thay đổi. Cần phải luôn thể hiện sự tôn kính đối với nó.

Về bản chất, những quy tắc này đã trở thành nền tảng cho Apple. Dẫu vậy, không có nghĩa là công ty không bao giờ thay đổi. Công ty sẽ thay đổi. Chúng tôi sẽ tham gia vào lĩnh vực sản phẩm khác. Học hỏi và điều chỉnh. Trên thực tế rất nhiều thứ đã được thay đổi trong công ty trong khoảng 6 - 7 năm qua. Tuy nhiên, “Hiến pháp” của Apple thì không nên thay đổi và cần được giữ nguyên như cũ. Tôi cho rằng nó giống như sao Bắc đẩu vậy - nhân tố quan trọng để bạn cân nhắc khi đưa ra quyết định. Nó cũng khiến việc đưa quyết định trở nên dễ dàng hơn.

PV: Ông nói rằng thực tế ảo sẽ là trọng tâm trong tương lai của công ty. Quan điểm của ông thế nào?

Tim Cook: AR là một thứ gì đó cực kỳ uyên thâm. Tôi vô cùng hứng thú với AR và chỉ muốn hét lên khi nói về nó. Bước đầu tiên để biến AR trở thành xu hướng trải nghiệm chính là phải đưa được vào hệ điều hành. Chúng tôi đang xây dựng AR trên iOS 11, mở tự do cho các nhà phát triển và cũng là giải phóng sức sáng tạo của hàng triệu người. Dẫu vậy, chúng tôi không thể dự đoán kết quả sẽ cho ra những gì.

Cũng đã có một vài ứng dụng trong thực tế. IKEA hiện đã có hình ảnh 3D của những dòng nội thất trong siêu thị. Việc này sẽ thay đổi toàn bộ trải nghiệm mua sắm, trong trường hợp này là đồ nội thất và sau đó sẽ là tất cả những những vật dụng khác quanh nhà.

Bạn cũng sẽ chứng kiến những thứ xảy ra trong doanh nghiệp mà ở đó AR là nền tảng cho những gì họ đang làm.

PV: Từ trước tới nay Apple chủ yếu tập trung vào khách hàng cá nhân thay vì đối tượng khách hàng doanh nghiệp. Vậy ông nghĩ thế nào về triển vọng tăng trưởng của mảng kinh doanh công nghệ cho doanh nghiệp trong tương lai?

Tim Cook: Doanh nghiệp là “mẹ của các cơ hội”. Có thời điểm bạn phải chọn lựa giữa “khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp” nhưng thực tế hiện nay đã khác: Doanh nghiệp là tập hợp của các khách hàng.

Trong quá khứ, hầu hết các ứng dụng được viết cho hệ điều hành Windows. Vì vậy, Mac dần dần mất đi vị thế trong mảng doanh nghiệp. Nhưng bây giờ là thế giới hoàn toàn khác. Đối với hầu hết các doanh nghiệp, iOS trở thành hệ điều hành di động được ưa thích. iOS là nền tảng tuyệt vời bởi bạn dễ dàng viết các ứng dụng giúp điều hành doanh nghiệp của mình hiệu quả và tương tác trực tiếp với khách hàng. Chúng tôi đã chứng kiến rất nhiều, rất nhiều doanh nghiệp đang tự viết ứng dụng. Và họ sử dụng công cụ nào để viết? Là máy tính Mac. Mac là nền tảng phát triển cho iOS.

Một điểm khác cũng đã thay đổi là hầu hết những Giám đốc công nghệ và CEO có tư tưởng tiến bộ hiện nay đều cho rằng: “Việc quan trọng nhất là phải có những nhân viên hạnh phúc và làm việc hiệu quả”. Khi quan tâm tới hạnh phúc và khả năng làm việc của mọi người, bạn sẽ thôi thúc được sức sáng tạo và khả năng làm việc tốt nhất trong bản thân con người nhân viên. Và nếu phải lựa chọn, chắc chắn họ sẽ nói: “Tôi muốn một chiếc iPhone”, “Tôi muốn một chiếc máy Mac”. Chúng tôi tin rằng Apple sẽ chiến thắng trong trường hợp này. Tôi cho rằng xu hướng đó hiện là thực tế diễn ra tại tất cả các quốc gia trên toàn thế giới, không chỉ ở Mỹ. Tôi tin sẽ còn một tiềm năng tăng trưởng khổng lồ ở phía trước.

Từ nhiều năm trước, chúng tôi cũng đã thực hiện một vài khoản đầu tư thông minh vào iOS dưới góc độ bảo mật ở cấp độ doanh nghiệp. Apple cũng đã thực hiện vài thương vụ hợp tác thông minh cùng Cisco, SAP, Deloitte và IBM. Chúng tôi hiểu rằng không ai có thể mạnh miệng nói “tôi là người duy nhất được”, luôn cần phải có hợp tác để cùng phát triển.

PV: Ông đã tuyên bố về quỹ đầu tư Sản xuất tiên tiến trị giá 1 tỷ USD. Ông sẽ làm thế nào để thúc đẩy tăng trưởng việc làm cho Apple tại Mỹ và toàn cầu?

Tim Cook: Tôi cảm thấy trên cương vị là CEO của một công ty lớn thì phải có trách nhiệm tạo ra việc làm cho nước Mỹ. Và vì vậy tôi có quan điểm khá khác biệt so với một số đồng nghiệp khác. Chúng tôi đã nghĩ về nó ở mức độ khá sâu sắc: Với sản xuất, chúng ta cần phải luôn đi trước đón đầu và trong trường hợp này là xu hướng Sản xuất tiên tiến. Nhiều khả năng robot sẽ cướp mất những công việc tay chân của con người như đứng dây chuyền sản xuất. Tuy nhiên, trong Sản xuất tiên tiến, vẫn còn rất nhiều việc làm. Ví dụ là Corning. Chúng tôi đang cùng với họ và tạo ra số lượng lớn việc làm cho nước Mỹ.

Hơn nữa, chúng tôi có thể sử dụng kinh nghiệm và tiền bạc để tạo ra nhiều việc làm nhất có thể tại Mỹ. Apple đang sản xuất rất nhiều linh kiện tại đây. Nhiều người sẽ không thấy được bởi họ chỉ nhìn vào sản phẩm cuối cùng.

Ngoài ra, thực tế Apple cũng tạo ra 2 triệu việc làm tại nước Mỹ. Một triệu rưỡi trong đó là phát triển ứng dụng. Họ có mặt ở mọi nơi trên nước Mỹ. Nhưng 500.000 người còn lại thì sao? Vì vậy, chúng tôi bắt đầu suy nghĩ xem cần phải làm gì để cải thiện việc này?

Chúng tôi quyết định tạo ra một ngôn ngữ lập trình dễ học hơn. Đó là Swift. “Bạn biết đấy, chúng tôi tự tạo ra một chương trình giảng dạy thay vì để các giáo viên phải chuẩn bị”. Chúng tôi đưa chương trình giảng dạy này vào các trường cấp 2 bởi lập trình nên trở thành một ngôn ngữ phổ cập giống như tiếng Anh vậy. Chúng tôi gọi đó là Swift Playgrounds - bắt đầu được triển khai từ năm ngoái và nó đang cho kết quả tốt.

Nhưng nếu như thế thì: “Bạn biết đấy, chúng tôi có thể bỏ lỡ rất nhiều học sinh có tiềm năng học Swift Playgrounds bởi chúng đã vào cấp 3 hoặc đại học”. Vậy cần phải làm gì nào? Chúng tôi quyết định phổ biến Swift cho những nhóm tuổi khác nữa. Những đại học như Stanford quá đỉnh rồi nên không cần tới sự trợ giúp này. Nhưng những đại học cộng đồng thì có. Thông qua những trường này có thể tiếp cận những sinh viên vốn không có nền tảng tốt về phát triển ứng dụng - lĩnh vực đang tăng trưởng với tốc độ chóng mặt tại Mỹ.

Vì vậy, chúng tôi đang chuẩn bị đưa Swift nhắm tới nhóm này và phổ cập tới những đại học cộng đồng quanh nước Mỹ. Chúng tôi đã chọn khoảng 6 nơi và đang chờ phản hồi từ họ. Dĩ nhiên chương trình này được Apple cung cấp hoàn toàn miễn phí. Chúng tôi cũng đã làm việc với Houston, hệ thống đại học cộng đồng tại Alabama, Ohio, California. Sẽ không có giới hạn về những địa điểm mà Swift Playgrounds sẽ tiếp cận. Mọi việc sẽ tiến hành vào mùa thu này và hy vọng nhiều người tham gia hơn.

Chúng tôi cũng có một số lượng lớn những nhà phát triển phần mềm là sinh viên. Thật tốt khi ngồi với những người này. Họ có ý tưởng, ham học hỏi và không hoài nghi. Chúng tôi có thể bắt đầu giúp những người đang bị tụt hậu thông qua công nghệ.

PV: Ông từng nói về kế hoạch thuế để mang về hàng tỷ USD mà các công ty Mỹ để ở nước ngoài về nước phải vậy không?

Tim Cook: Tôi đã gợi ý như vậy. Đó không phải là một quan điểm tốt cho Apple nhưng là quan điểm tốt cho nước Mỹ. Bản thân Apple hiện tại không để toàn bộ doanh thu chịu thuế tại Mỹ bởi mức 40% là quá cao. Tôi cho rằng trong tương lai Chính phủ có thể áp dụng một loại thuế dành cho thu nhập từ nước ngoài hoặc một mức thuế ưu đãi hơn hiện tại thì sẽ tốt hơn.

PV: Trải nghiệm làm việc với Tổng thống Trump của ông thế nào?

Tim Cook: Tôi cảm thấy có một trách nhiệm lớn lao khi là một người Mỹ, trên cương vị CEO của Apple khi cố gắng tạo ra ảnh hưởng tới mọi thứ trong những lĩnh vực mà mình có chuyên môn. Tôi đã rất quan tâm tới vấn đề nhập cư. Nhưng giữa tôi và Tổng thống rõ ràng có quan điểm rất khác về không chỉ vấn đề đó mà còn nhiều thứ nữa gồm cả biến đổi khí hậu.

Nhìn chung chúng tôi không cùng quan điểm trong nhiều vấn đề và tôi hy vọng có một lĩnh vực nào đó mà không có sự khác biệt như vậy. Sự tập trung của ông ấy trong các công việc là tốt. Nhưng chúng ta sẽ thấy, quyết định rút khỏi hiệp định biến đổi khí hậu Paris là rất đáng tiếc. Tôi cảm thấy mình có trách nhiệm phải làm mọi thứ có thể để tránh việc này không xảy ra. Tôi nghĩ đó là một quyết định sai lầm. Nếu có một tia hy vọng nào đó ở Paris, tôi sẽ cố gắng xây dựng lại. Tôi thật sự bận tâm về nước Mỹ. Tôi luôn muốn nước Mỹ trở nên tốt đẹp.

PV: Với những người nói Apple không còn sáng tạo, đổi mới như trước, ông nghĩ sao?

Tim Cook: Chúng tôi đầu tư trong dài hạn. Apple không nóng vội trở thành người đi đầu. Suy nghĩ của chúng tôi là tạo ra những sản phẩm tốt nhất cho người dùng - những thứ có khả năng tạo ra khác biệt cho cuộc sống của họ. Thực tế khi nhìn lại bạn sẽ thấy iPod không phải chiếc máy nghe nhạc MP3 đầu tiên. iPhone không phải chiếc smartphone đầu tiên. Còn iPad cũng không phải chiếc tablet đầu tiên…

Nếu chỉ chăm chăm vào một chi tiết nhỏ, bạn sẽ đánh mất đi cả một khu rừng lớn. Khi nghĩ về những điều lớn lao tôi nghĩ tới AR. Chúng tôi không phải người đầu tiên đề cập tới AR và thực tế mục tiêu của chúng tôi cũng không phải vậy. Apple chỉ hy vọng sẽ tạo ra được một thứ tuyệt vời, tích hợp vào nền tảng và giải phóng sức sáng tạo của hàng triệu nhà phát triển, từ đó tạo ra những thứ tốt đẹp. Apple không bao giờ vội vã để đạt được một thứ gì đó khi người khác đã có nó rồi. Apple không muốn cạnh tranh theo kiểu như vậy, chúng tôi chỉ muốn nghĩ tới người dùng, làm sao tạo ra những sản phẩm giúp cải thiện cuộc sống của họ mà thôi.

Apple dành nhiều tâm huyết cho những dự án như vậy bởi chúng tôi muốn giúp đỡ nhiều người nhất có thể. Chúng tôi đã để ký hiệu SOS trên những chiếc đồng hồ đeo tay bởi khi không may rơi vào tình huống khẩn cấp, tất cả những gì bạn cần làm chỉ là ấn nút và nó tự quay số 911 - dù là bạn đang ở bất kỳ nơi nào trên thế giới.

Một vài ngày trước tôi nhận được một email báo cáo về người bị tai nạn giao thông và chiếc xe bị lật. Anh ta không thể chạm tới chiếc điện thoại nhưng lại có chiếc đồng hồ và nó đã giúp anh ta thoát khỏi chiếc xe. Những chi tiết dù nhỏ như vậy đang tạo ra những khác biệt thật sự lớn lao cho cuộc sống của con người.

Vân Đàm