Vào TPP, lương “nội” sẽ “đuổi kịp” lương “ngoại”?
Để cạnh tranh với các doanh nghiệp FDI trong việc thu hút nguồn lao động chất lượng cao trong thời gian tới, một bước đi tất yếu cho doanh nghiệp nội là cải thiện lương thưởng và chế độ đãi ngộ cho người lao động.
Tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mở ra cánh cửa lớn cho các doanh nghiệp Việt có thể thâm nhập vào các thị trường lớn của thế giới như Mỹ, Nhật Bản, New Zealand, Úc,...
Tuy nhiên, Hiệp định cũng sẽ mang lại những thách thức không nhỏ cho doanh nghiệp, trong đó có tình trạng cạnh tranh gay gắt về nguồn lao động, một khi các doanh nghiệp FDI ồ ạt tràn vào Việt Nam. Đây vốn lại là những doanh nghiệp vốn có lợi thế rất lớn về chế độ đãi ngộ và lương thưởng.
Một ví dụ điển hình là trưởng hợp của Samsung. Tại Việt Nam, tập đoàn này hiện đang trả lương cho người lao động trung bình khoảng 11 triệu đồng/tháng, công nhân là 6 triệu đồng/tháng. Mức lương này cao hơn rất nhiều so với con số khoảng 4 triệu đồng/tháng - mức lương bình quân của người lao động Việt Nam theo báo cáo thống kê từ CNN đưa ra hồi đầu năm nay.
Bên cạnh đó, Samsung còn đưa ra rất nhiều chế độ đãi ngộ khác cho người lao động, mà không phải doanh nghiệp Việt nào cũng có khả năng, như cung cấp hai bữa miễn phí/ngày, ở trong những căn hộ đầy đủ tiện nghi...
Đây là một trong những lý do quan trọng giải thích vì sao doanh nghiệp này luôn được đánh giá là một trong những nơi làm việc lý tưởng tại Việt Nam.
Mặc dù trả lương lao động cao hơn so với mặt bằng, nhưng lợi nhuận hàng năm của Samsung vẫn ở mức "khủng".
Lãnh đạo Samsung cho biết, năng suất lao động của người Việt Nam bằng 80% năng suất lao động của người Hàn Quốc. Dù họ trả lương cao hơn doanh nghiệp nội nhưng họ vẫn thu đươc nhiều lợi nhuận hơn, vì lương trả cho lao động người Việt chỉ bằng 1/4 của người Hàn Quốc trong khi năng suất chỉ kém hơn có 20%.
Không chỉ Samsung, mà rất nhiều các doanh nghiệp FDI khác cũng đang được hưởng lợi rất lớn từ nguồn lao động giá rẻ tại Việt Nam. Do vậy, để có thể thu hút được nguồn lao động chất lượng cao, doanh nghiệp Viêt, không còn cách nào khác là cần nâng cao khả năng cạnh tranh của mình.
Trao đổi với phóng viên, GS.TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam nên nghiên cứu khả năng của doanh nghiệp FDI về việc trả lương cao hơn để tạo ra năng suất lao động cao hơn.
"Đây là con đường tất yếu phải đi. Nếu chủ doanh nghiệp “cò kè” về tiền lương, về điều kiện lao động và sinh hoạt của công nhân thì làm sao thu hút được người lao động tự nguyện cống hiến sức lực và trí tuệ của mình cho doanh nghiệp", ông Mại nhấn mạnh.
Theo đó, người đứng đầu VAFIE cho rằng, tiền lương sẽ được nâng lên nhanh, đời sống của người lao động sẽ được cải thiện nhanh với tiền đề là năng suất lao động phải tăng cao hơn tốc độ tiền lương để vừa có lợi cho người lao động và doanh nghiệp.
Tuy vậy, ông Mại cũng lưu ý, "tôi không bao giờ nhấn mạnh tiếp tục giữ ưu thế về lao động giá rẻ mà nhấn mạnh ưu thế về tiềm năng của người lao động trong tiếp thu công nghệ và dịch vụ hiện đại để tạo ra năng suất lao động cao. Điều đó phụ thuộc vào cả một nền giáo dục của đất nước, trong đó có giáo dục nghề nghiệp và đại học cũng như về tư duy của các chủ doanh nghiệp trong việc sử dụng lao động".
Theo kết quả nghiên cứu mới đây từ Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), nếu gia nhập TPP, Việt Nam sẽ là quốc gia có mức thay đổi GDP lớn nhất tính theo phần trăm; đồng thời cũng là nước đạt mức tăng phúc lợi kinh tế lớn nhất tính theo tỷ lệ thay đổi.
Nghiên cứu này cho rằng, hầu hết các nước tham gia TPP sẽ tăng phúc lợi kinh tế. Trong trường hợp hàng rào thuế quan giữa các nước tham gia hiệp định được gỡ bỏ, cùng với cắt giảm 7% hàng rào phi thuế quan trong khối, Việt Nam sẽ đạt mức tăng phúc lợi theo phần trăm lớn nhất với 5,4%.
