[Trung Quốc nghĩ gì] Putin xử lý vụ Snowden quá cao tay

Bài viết được đăng tại mục Quan điểm Trung Quốc, thuộc báo Mạng Trung Quốc. Thành lập từ năm 2000, tờ báo hiện đang đăng tin bằng 11 ngôn ngữ. Đây là website thời sự trọng điểm quốc gia, được quản lý bởi Cục phân phối và phát hành xuất bản ngoại văn Trung Quốc và Văn phòng Thời sự Quốc vụ viện Trung Quốc.

Sự kiện Snowden hiện đang đi vào giai đoạn chuyển biến mới. Việc chàng thanh niên Mỹ đang mắc kẹt tại thủ đô Nga sẽ đến Venezuela như thế nào đang là một câu hỏi lớn.

Cho đến nay, cách thức Nga xử lý sự kiện Snowden đã thể hiện kỹ năng ngoại giao tuyệt vời, dày dặn và tinh tế của đất nước này.

Rõ ràng, Nga đã giữ cân bằng được ba sợi dây: một là tôn trọng tính chất đúng sai riêng của sự việc, hai là tuân thủ đúng luật quốc gia và luật quốc tế, ba là tránh gây trầm trọng thêm cho quan hệ Nga - Mỹ.

Lấy ba điều trên làm tiền đề, Nga đã có những hành động vừa phù hợp với sự đồng tình của quốc tế dành cho Snowden, vừa không gạt bỏ tính chất phản bội của Snowden với nước Mỹ. Chính phủ Nga đã từ chối dẫn độ, cũng không cung cấp nơi trú ẩn một cách vô điều kiện mà đã khéo léo sử dụng tới khu trung chuyển quốc tế ở sân bay Moscow.

Các bước giải quyết vụ việc rất cẩn mật, nghiêm ngặt và không để lại cho bên Mỹ bất cứ cớ gì để đả kích hoặc trả thù.

Tổng thống Putin đích thân công khai những thông tin mấu chốt trong vụ phóng thích, xác nhận "người tự do" Snowden đã ở khu trung chuyển sân bay Moscow và nói rõ rằng chính phủ Nga "sẽ không giao Snowden cho Mỹ", "chỉ khi Snowden dừng các hành động gây hại cho lợi ích nước Mỹ, Nga mới cho phép anh ta tị nạn chính trị".

Lời phát biểu của Putin không chỉ làm ổn định dư luận tại Mỹ cùng những phán đoán ác ý dành cho Nga từ các phương tiện truyền thông quốc tế, mà còn sớm xóa bỏ được những hiểu nhầm Mỹ và Snowden gây ra cho Nga, từ đó kịp thời làm giảm áp lực cho nước mình.

Loạt quyết sách này rất phù hợp với tác phong của Putin. Cái cao tay nhất là có thể biến phiền phức tai bay vạ gió thành con bài để mặc cả với Mỹ, chuyển gánh nặng thành cơ hội quốc gia. Nga đã trở thành người chiến thắng trong vụ Snowden.

Bấy lâu nay Nga luôn là mục tiêu nghe ngóng của Mỹ và các nước phương Tây. Về mặt an ninh mạng và các vấn đề tự do, Nga cũng phải gánh chịu áp lực chính trị nặng nề từ Mỹ và các nước phương Tây. Riêng lần này, sự bị động của Mỹ do Snowden gây ra có thể đem lại những lợi ích để Nga khai thác.

Vừa không làm mất nguyên tắc, vừa xử lý linh hoạt, tiếng nói của chính phủ Putin và bộ Ngoại giao Nga từ đó đã được tăng thêm, góp phần điều chỉnh những va chạm trong quan hệ Nga - Mỹ, thậm chí còn có thể chuyển hóa quan hệ hai nước nếu có điều kiện thuận lợi.

Việc Nga tiếp nhận Snowden cũng là một hành động mang tính trách nhiệm trong quan hệ hợp tác chiến lược giữa Trung và Nga. Trước đây Nga và Mỹ từng có hơn 40 năm chiến tranh lạnh nên khá có kinh nghiệm xử lý các nguy cơ gián điệp và các vụ việc tương tự. Là một quốc gia lớn, Nga có truyền thống ngoại giao tích cực, cân bằng, mềm dẻo và thực tiễn.

Đây là một đối tác chiến lược rất đáng ngưỡng mộ, Trung Quốc có thể học hỏi được rất nhiều điều.

Quay trở lại vụ việc, Venezuela đã hứa sẽ chấp nhận Snowden tị nạn. Nhưng để tới được miền đất hứa kia, rất khó để tìm được một chiếc máy bay không đi qua không phận Mỹ hay các nước đồng minh.

Đợt vừa rồi chuyên cơ của tổng thống Bolivia vì có chở Snowden mà bị nhiều nước châu Âu từ chối thông quan hàng không, điều đó cho thấy Mỹ có đủ năng lực để khiến Snowden không thể bước chân ra khỏi Nga.

Snowden công khai hứa rằng mình sẽ không gây bất cứ hành động nào tổn hại đến nước Mỹ khi ở Nga. Từ điểm này có thể phán đoán rằng anh ta vẫn định sang Venezuela nhưng vẫn có khả năng tiếp tục lưu lại Nga. Xem ra, giá trị lợi dụng của Snowden đối với Nga còn lâu mới hết.

Thùy An