Năm 2015: Sẽ có ngân hàng quy mô lớn, cạnh tranh cao

Nhìn lại một năm đã qua, theo Phó Thống đốc, đâu là những thành tựu quan trọng nhất của Ngành?

Những thành tựu quan trọng trong hoạt động NH năm 2014 là: Thị trường tiền tệ và hoạt động NH diễn biến tích cực và về cơ bản đạt được các mục tiêu đề ra. Lạm phát ổn định, chỉ tăng 4,09% so với năm 2013. Thanh khoản của hệ thống TCTD được đảm bảo và cải thiện. Huy động vốn của các TCTD tiếp tục gia tăng, trong đó huy động vốn VND tăng chủ yếu ở khu vực dân cư trong điều kiện mặt bằng lãi suất VND giảm 1,5 - 2,0%/năm cho thấy gửi tiền vào hệ thống NH vẫn đang là kênh lựa chọn của người dân. Tăng trưởng tín dụng đối với nền kinh tế đạt mức đúng như định hướng đề ra từ đầu năm.

Và quan trọng là cơ cấu tín dụng tiếp tục chuyển dịch theo hướng tập trung vào các ngành, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ, các chính sách tín dụng đối với ngành, lĩnh vực được triển khai kịp thời, góp phần thúc đẩy công tác an sinh - xã hội. Tỷ giá và thị trường ngoại hối, thị trường vàng về cơ bản ổn định, trong đó, tỷ giá niêm yết của các NHTM thấp xa so với mức trần quy định của NHNN. Niềm tin vào đồng Việt Nam được nâng cao, nhờ đó NHNN tiếp tục mua được ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước lên mức kỷ lục, cán cân thanh toán thặng dư ở mức cao.

Các giải pháp xử lý nợ xấu thông qua VAMC đã có kết quả, trật tự kỷ cương trong hệ thống các TCTD tiếp tục được củng cố. Cùng với đó, hiệu quả của công tác truyền thông được nâng cao, các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ của NHNN tiếp tục nhận được sự đồng thuận, ủng hộ của xã hội.

Những kết quả đạt được trong điều hành CSTT và hoạt động NH năm 2014 đã góp phần hết sức quan trọng trong việc kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và là cơ sở để các tổ chức xếp hạng Moody’s và Fitch Ratings nâng mức xếp hạng của Việt Nam lên một bậc.

Xin Phó Thống đốc cho biết định hướng điều hành chính sách tiền tệ năm 2015?

Bám sát mục tiêu tại Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội năm 2015 là tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, tập trung tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, kiểm soát lạm phát ở mức khoảng 5% và tăng trưởng kinh tế đạt khoảng 6,2%. Trong năm 2015, NHNN tiếp tục điều hành CSTT chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra, ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý, đảm bảo thanh khoản của các TCTD.

NHNN xác định nhiệm vụ trọng tâm là điều hành đồng bộ các công cụ chính sách, trong đó điều hành lãi suất, tỷ giá phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ để điều tiết lãi suất thị trường ở mức hợp lý, góp phần ổn định thị trường tiền tệ, đảm bảo ổn định giá trị đồng Việt Nam và tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước khi có điều kiện; tiếp tục triển khai các giải pháp gắn với chính sách tín dụng ngành, lĩnh vực để đáp ứng vốn cho nền kinh tế đi đôi với an toàn, chất lượng tín dụng.

Tập trung xử lý nợ xấu và thực hiện các giải pháp tái cơ cấu hệ thống TCTD theo lộ trình đề ra, qua đó cải thiện và nâng cao vai trò trung gian tài chính của các TCTD nhằm chu chuyển vốn hiệu quả trong nền kinh tế. Trong quá trình điều hành, NHNN sẽ luôn bám sát diễn biến của thị trường để có giải pháp điều hành phù hợp.

Trong ba trụ cột tái cơ cấu, ngành NH được đánh giá đã triển khai hiệu quả nhất. Xin Phó Thống đốc cho biết những kết quả đáng chú ý và tiến độ thực hiện quá trình này?

Sau gần 3 năm triển khai quyết liệt Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD giai đoạn 2011-2015 và Đề án xử lý nợ xấu của các TCTD Việt Nam, đến nay việc tái cơ cấu đang được triển khai theo đúng mục tiêu, định hướng và lộ trình đề ra và đã đạt được một số kết quả tích cực.

Cụ thể, NHNN đã phê duyệt Đề án cơ cấu lại của 4 NHTM Nhà nước, phương án tái cơ cấu của 20 NHTMCP, một số NHTMCP khác đang hoàn thiện phương án tái cơ cấu theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ để trình NHNN phê duyệt. Các giải pháp cơ cấu lại NHTM Nhà nước, TCTD phi NH và các NH nước ngoài tiếp tục được đẩy mạnh, đem lại những kết quả khả quan. Số lượng các TCTD, chi nhánh NH nước ngoài được thu gọn, đặc biệt là những tổ chức yếu kém. Đến nay, toàn hệ thống đã giảm 7 TCTD, 2 chi nhánh NH liên doanh, 4 chi nhánh NH nước ngoài, 5 QTDND thông qua sáp nhập, hợp nhất, thu hồi giấy phép, chuyển đổi hình thức hoạt động.

Với tác động của quá trình tái cơ cấu, các TCTD đã quan tâm hơn đến đổi mới, nâng cao hiệu quả hệ thống quản trị, điều hành, hệ thống kiểm soát, kiểm toán nội bộ và rà soát, kiện toàn tổ chức bộ máy, sắp xếp lại mạng lưới, đồng thời từng bước cơ cấu lại hoạt động kinh doanh và danh mục tài sản, nâng cao năng lực cạnh tranh, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và hiện đại hóa công nghệ NH; nỗ lực cải thiện năng lực tài chính và tăng vốn điều lệ để mở rộng hoạt động và nâng cao khả năng đối phó với rủi ro. Đến 30/11/2014, vốn điều lệ toàn hệ thống đạt 435,29 nghìn tỷ đồng, tăng 3,2% so với cuối năm 2013, tăng 23% so với cuối năm 2011.

Một vấn đề quan trọng trong tái cơ cấu các TCTD là xử lý nợ xấu. Năm 2014 là năm bản lề thực hiện Đề án xử lý nợ xấu, nhằm đưa nợ xấu về ngưỡng an toàn vào cuối năm 2015. Do đó, NHNN đã quán triệt, chỉ đạo các TCTD xây dựng phương án tái cơ cấu gắn với việc xử lý nợ xấu, nâng cao chất lượng tài sản và tăng cường năng lực quản trị. NHNN đã tích cực chỉ đạo các TCTD thực hiện các biện pháp để xử lý nợ xấu như: đôn đốc khách hàng trả nợ, xử lý tài sản bảo đảm để thu hồi nợ, bán nợ cho VAMC, xử lý bằng dự phòng rủi ro...

Tính đến nay, theo số liệu của các TCTD báo cáo, tổng các khoản nợ xấu được xử lý trong 10 tháng đầu năm 2014 đạt 76,9 nghìn tỷ đồng. Nợ xấu được xử lý dưới nhiều hình thức khác nhau ước đạt 58% tổng số nợ xấu ước tính tại thời điểm tháng 9/2012 - thời điểm NHNN báo cáo với Bộ Chính trị và Chính phủ khi xây dựng Đề án xử lý nợ xấu. Bên cạnh đó, các thiết chế an toàn hoạt động và khuôn khổ pháp lý về tiền tệ, NH đã từng bước được bổ sung, hoàn thiện, bảo đảm chặt chẽ, minh bạch và phù hợp hơn với thông lệ quốc tế, hỗ trợ cho quá trình cơ cấu lại các TCTD và tạo môi trường pháp lý an toàn, lành mạnh cho hoạt động kinh doanh của các TCTD.

Xin Phó Thống đốc cho biết kế hoạch cụ thể của NHNN nhằm đạt được mục tiêu của Đề án này?

Cơ cấu lại hệ thống các TCTD nói chung và từng TCTD nói riêng là một quá trình thường xuyên, liên tục nhằm khắc phục những khó khăn, tồn tại và chủ động đối phó với những thách thức. Năm 2015, NHNN sẽ tập trung triển khai một số nội dung chính: Trước hết sẽ tập trung xử lý dứt điểm các TCTD yếu kém; kiên quyết xử lý pháp nhân theo luật định những TCTD yếu kém không có triển vọng phục hồi và phát triển, kể cả giải thể, phá sản, can thiệp bắt buộc.

Đến nay, toàn hệ thống đã giảm 7 TCTD, 2 chi nhánh NH liên doanh, 4 chi nhánh NH nước ngoài, 5 QTDND thông qua sáp nhập, hợp nhất, thu hồi giấy phép, chuyển đổi hình thức hoạt động.

Bên cạnh đó, vai trò chủ đạo của các NHTM Nhà nước sẽ được nâng cao hơn thông qua việc các NHTM Nhà nước tham gia tích cực vào quá trình sáp nhập, hợp nhất, mua lại các TCTD khác, gắn với việc thực hiện Nghị quyết số 15/NQ-CP ngày 06/3/2014 và Quyết định số 51/2014/QĐ-TTg ngày 15/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ. Cùng với đó, đẩy mạnh cơ cấu lại NH Hợp tác xã và QTDND, kiên quyết xử lý các QTDND yếu kém, tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Với các văn bản pháp quy đã ban hành 2014, có hiệu lực áp dụng đầu năm 2015, NHNN sẽ xử lý tiếp một bước cơ bản tình trạng sở hữu chéo để hình thành một số TCTD có quy mô lớn, khả năng cạnh tranh cao theo mục tiêu tại Đề án 254.

Tiếp tục đẩy nhanh tiến độ xử lý nợ xấu gắn với cơ cấu lại các TCTD và lành mạnh hóa tài chính, tăng vốn điều lệ của TCTD; Nâng cao năng lực quản trị, điều hành, hệ thống quản trị rủi ro, hệ thống kiểm toán, kiểm soát nội bộ đi đôi với tiếp tục hiện đại hóa công nghệ NH. Xây dựng và triển khai Đề án nâng cao năng lực tài chính, với trọng tâm là tăng vốn điều lệ của các NHTM Nhà nước năm 2015; Tăng cường thanh tra, kiểm tra và giám sát chặt chẽ việc thực hiện phương án cơ cấu lại của các TCTD đã được phê duyệt; hỗ trợ, xử lý kịp thời các vướng mắc phát sinh để đảm bảo các TCTD cơ cấu lại thành công.

NH sẽ phối hợp với các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước cơ cấu lại các công ty con là công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính yếu kém gắn với thực hiện thoái vốn đầu tư trong lĩnh vực NH nhằm thúc đẩy sáp nhập, hợp nhất và tăng cường quy mô, năng lực tài chính của TCTD. Năm 2015, NHNN cũng sẽ tiếp tục ban hành các chuẩn mực mới về quản trị NH phù hợp với thông lệ, chuẩn mực quốc tế, đồng thời triển khai các bước tiến tới áp dụng Basel II; Hoàn thiện các quy định về tổ chức và hoạt động của một số loại hình TCTD...

Trân trọng cảm ơn Phó Thống đốc!

>> 67 ngân hàng vẫn chưa sáp nhập, vì sao?

Theo Nhóm Phóng viên Chuyên đề