Mối hiểm họa lớn nhất với Trái Đất: Quá nhiều trẻ em
Cách duy nhất để cứu thế giới là dừng tạo ra thêm (và thêm, thêm, thêm nữa) con người.
Nội dung nổi bật:
- Thế giới hiện có hơn 7 tỉ người và cn số này vẫn đang tăng lên mỗi ngày. Mặc dù con người đang phát triển công nghệ, các quy định, và chính sách để loài người bớt gây hại cho Trái Đất, thì một số lớn các nhà môi trường vẫn tin rằng những sữa chữa này sẽ không bao giờ bì kịp với dân số thế giới nếu như nó tiếp tục tăng lên. Cách duy nhất để cứu thế giới là dừng tạo ra thêm (và thêm, thêm, thêm nữa) con người.
- Tuy nhiên, Kế hoạch hóa gia đình như cách mà các quốc gia đang làm có vẻ như không phải là lời giải đúng cho bài toán. Lời giải đúng chính là nâng cao nền tảng về kinh tế, sức khỏe và giáo dục.
- Kiểm soát vấn đề mang thai ngoài ý muốn. Sau đó, mọi việc sẽ tự đi vào thế cân bằng.
Trong suốt 45 năm qua, thế giới luôn tổ chức 1 ngày định kỳ để mang mọi người – cùng với các ý tưởng và sự phấn khích của họ - đến với nhau để đối diện với những thách thức về môi trường. Sẽ có những bài diễn văn về việc chống đỡ, những cuộc bàn luận về chất lượng không khí, và những cuốn sách viết về làm thế nào để giảm lượng cacbon từ mỗi người.
Bạn còn có thể học làm thế nào để bảo tồn những chú voi cận vùng Sahara, nhưng không có ai dắt voi vào phòng. Có một sự thật rằng mỗi giải pháp về môi trường đều hướng đến những vấn đề giống nhau, rắc rối nan giải: Thế giới phải hỗ trợ rất nhiều người đói, khát và béo phì.
“Không cần hỏi, dân số loài người là trung tâm của mọi vấn đề về môi trường”, theo lời Corey Bradshaw, một nhà sinh thái học tại trường đại học Adelaide, Úc. Chúng ta có 7 tỉ người và vẫn đang tăng lên mỗi ngày. Và mặc dù con người đang phát triển công nghệ, các quy định, và chính sách để loài người bớt gây hại cho Trái Đất, thì một số lớn các nhà môi trường vẫn tin rằng những sửa chữa này sẽ không bao giờ so kịp với dân số thế giới nếu như nó tiếp tục tăng lên. Cách duy nhất để cứu thế giới là dừng tạo ra thêm (và thêm, thêm, thêm nữa) con người.
Đây không phải là một ý tưởng mới – nhưng nó đã được nung nấu ngầm trong một thời gian. Dựa trên những tìm hiểu của Malthusian, và nhấn mạnh bởi những quyển sách như The Population Bomb , kiểm soát sự sinh sôi của loài người đã là một chuyên đề thảo luận vào ngày Trái Đất đầu tiên, vào năm 1970. Ý tưởng trở thành xu thế chủ đạo ở Mỹ, nhưng những người cực đoan lại làm méo đi quy luật của chính phủ tạo cho nó danh tiếng xấu, chính sách 1 con ở Trung Quốc ban hành vào năm 1980 không giúp ích được gì.
Những người ủng hộ cho việc ổn định dân số - được gọi thông thường là “kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ)” – nói rằng việc bắt buộc về số người trong gia đình không phải và chưa bao giờ là giải pháp. Thay vào đó, họ nói họ sẽ điều chỉnh việc tăng dân số thông qua mục tiêu khác dễ chịu hơn: “Chúng ta cần phải hướng con người ra khỏi nghèo khổ, chăm sóc sức khỏe cho họ tốt hơn, để họ được học tập”, theo lời Suzanne York, người phát ngôn cho Viện Nghiên Cứu Dân Số tại Berkely, Calirornia.
Đây là phép màu dựa trên tính nhân văn? Không. Những mục tiêu này đạt được thông qua phương pháp gọi là “sự chuyển đổi nhân khẩu học”, một nguyên tắc xã hội học tốt được thành lập khi người dân được cung cấp để nâng cao kinh tế, sức khỏe và giáo dục.
Về cơ bản, đó là một cách nhìn khác về bản năng sinh tồn trên quy mô xã hội. Hãy xem, trong các xã hội tiền công nghiệp, người chết thường xuyên. Trẻ em chết thường xuyên. Nên con người trong xã hội đó muốn có rất nhiều con. Một quy luật chung của xã hội- giàu hơn, khỏe mạnh hơn, và được giáo dục nhiều hơn – tỷ lệ tử vong trẻ em càng giảm.
Tỷ lệ sinh được giữ ở mức cao trong một thời gian, nhưng cuối cùng nó cũng giảm xuống. (Thời kỳ dân số tăng này đã diễn ra ở Châu Âu vào trước Cách mạng Công Nghiệp, ở Trung Quốc trước chính sách Một Con, và nó đang diễn ra ngay lúc này ở Châu Phi.) KHHGĐ đơn giản bảo đảm khoảng cách giữa tỉ lệ tử vong và tỉ lệ sinh không dẫn đến một quả bom dân số.
Tuy nhiên không phải ai cũng làm theo KHHGĐ. Với một số người, chính sách vẫn là một lời kêu gọi để kiểm soát toàn dân số, và nó tạo ra sự xâm nhập của các bóng ma, lạm dụng chính sách nhà nước (như là Trung Quốc đã có những câu chuyện kinh dị về việc bắt buộc nạo phá thai). Và một số người đang làm việc để giải quyết các vấn đề dân số thậm chí vẫn nghĩ rằng chúng ta cần phải sinh thêm con để duy trì dân số.
Ok, bạn có thể dành ra một giây để đọc lại điều này. “Tôi xem con người như là tài nguyên tối đa”, theo lời Steven Mosher, Viện Nghiên cứu Dân số ở Virginia. Theo Mosher, nhiều người hơn có nghĩa là nhiều tâm trí để đóng góp vào giải pháp, và nhiều hơn nữa cạnh tranh dẫn đến nhiều đổi mới, đổi mới có thể giải quyết các vấn đề gây ra bởi quá nhiều cá thể. Thậm chí, xã hội sẽ có sự quá độ dân số của riêng nó, không cần kiểm soát tỷ lệ sinh. Mosher nói điều này cũng giải phóng con người trong quá trình chuyển đổi xã hội khỏi các điều lệ kiểm soát họ.
Các chuyên gia khác lại tỏ ra nghi ngờ rằng dân số có thể tự cân bằng. "Ý tưởng đó là sai theo nhiều cách mà tôi không biết bắt đầu từ đâu," Bradshaw nói. Ông nói rằng sinh sản không được kiểm soát sẽ bỏ qua một nguyên tắc sinh thái được gọi là mật độ thông tin phản hồi. "Khi bạn tăng dân số trong một không gian hữu hạn, bạn tăng sự tranh đấu ở mỗi cá nhân, và tăng tính cạnh tranh đối với các nguồn tài nguyên. Bạn thấy xung đột hơn, đau khổ nhiều hơn, đau đớn hơn, cái chết nhiều hơn", ông nói.
Bradshaw đồng ý rằng điều quan trọng là các xã hội đã trải qua quá trình chuyển đổi nhân khẩu học không phủ nhận những tiện nghi của hậu công nghiệp. Nhưng ông nói rằng sự tăng trưởng dân số không giới hạn sẽ tạo nhiều điều kiện tồi tệ hơn nhiều, trước khi chúng (nếu có) được tốt hơn. Điều này là bởi vì bất kỳ công nghệ cho phép hành tinh hỗ trợ nhiều người hơn luôn luôn tụt lại phía sau so với tỷ lệ tăng trưởng dân số. "Chúng ta thậm chí không thể cung cấp đủ thức ăn cho mọi người trên hành tinh hiện nay," Bradshaw cho biết, lưu ý rằng có gần một tỷ người đói trên hành tinh.
Chìa khóa, nói Bradshaw, là tăng cường KHHGĐ cùng với các chỉnh sửa công nghệ làm giảm các tác động lên môi trường của từng cá nhân. Cuối cùng, bất kì phương pháp kiểm soát dân số nào - từ phá thai hàng loạt lố bịch đến chiến tranh và nạn đói lan rộng đến các chiến lược hợp lý nhắm mục tiêu đến chuyện mang thai ngoài kế hoạch – sẽ không ngăn chặn việc tăng dân số, Bradshaw đã ghi chú trong một bài báo mà ông là đồng tác giả năm ngoái (với tiêu đề "giảm dân số con người không phải là một sửa chữa nhanh chóng cho các vấn đề môi trường").
Trong bài báo đó, Bradshaw đánh giá một số phương pháp kiểm soát dân số, và một số kết quả tốt nhất đến từ việc nhắm mục tiêu vào vấn đề mang thai ngoài ý muốn – số lượng khoảng 33 triệu mỗi năm. "Thông qua giáo dục, nếu bạn có thể ngăn chặn mang thai ngoài ý muốn dẫn đến sinh con ngoài ý muốn, bạn sẽ có hiệu quả bằng với chính sách một con vào năm 2100," Bradshaw nói.
Nhưng ngay cả trong những hoàn cảnh tốt nhất, với kết quả tốt nhất, dân số toàn cầu mà Bradshaw dự tính trong năm 2100 sẽ bằng như ngày hôm nay: bảy tỷ người đói khát. Có lẽ chúng ta nên bắt đầu vào việc cải thiện chất lượng không khí sau tất cả.
>> [Infographic] Nếu dân số thế giới chỉ có 100 người...
Mai Nguyễn
