Tại sao chúng ta không thể bắt được taxi khi trời mưa?
Trời vừa mưa vừa lạnh. Bạn thì đang bị muộn. Bạn rất muốn bắt một chiếc taxi đến văn phòng. Nhưng đáng buồn là bạn chẳng bắt được chiếc nào.
Chuyện đó luôn xảy ra đúng không? Thực tế là khi trời mưa, sẽ rất khó để bạn có thể "vẫy" được một chiếc taxi. Đó là kết quả sau khi các nhà khoa học tiến hành phân tích dữ liệu di chuyển bằng taxi kết hợp với dữ liệu khí tượng tại thành phố New York.
Trong nghiên cứu, Henry S. Farber, đại học Princeton đã đối chiếu tài liệu ghi nhận thời tiết với dữ liệu của gần 1 tỷ các chuyến taxi chụp trong thành phố từ năm 2009 đến năm 2013.
Ông nhận thấy rằng tỷ lệ sử dụng taxi tăng lên 4,8% khi trời mưa, một dấu hiệu cho thấy nhu cầu tăng lên. Tuy nhiên, ông cũng thấy rằng việc cung cấp taxi giảm 7,1%.
Đó là lúc bạn rơi vào cảnh ướt như chuột lột và vẫy xe trong tuyệt vọng.
Farber đã đưa ra một số lý giải tại sao khó có thể bắt được một chiếc taxi trong mưa, trong đó một vài giả thuyết khá hợp lý.
Giả thuyết thứ nhất: "Một nhà kinh tế 20 năm trước đã từng lý giải rằng trời mưa làm tăng nhu cầu đi taxi; tuy nhiên, nhu cầu này không được đáp ứng đúng lúc và kịp thời", Farber viết. Nguyên nhân có thể do phương pháp luân phiên mà tổng đài điều hành taxi áp dụng. Hoặc cũng có thể do trời mưa to quá, nên lới hứa hẹn tăng thêm tiền "bo" không đủ thuyết phục tài xế dừng xe.
Mặc dù vậy, một nghiên cứu chuyên môn về xe taxi tại thành phố New York từ giữa những năm 1990 nghiên cứu hành vi ứng xử của cánh lái xe taxi cho thấy giả thuyết này chỉ là một khía cạnh nhỏ.
Giả thuyết thứ hai tập trung vào "mục tiêu thu nhập" – theo cách gọi của các nhà kinh tế. Giả thuyết này đưa ra ý tưởng là lái xe taxi làm việc cho đến khi họ đạt được mức thu nhập mà họ đề ra, sau đó họ nghỉ, bất kể trời mưa hay nắng. Khi thời tiết ẩm ướt và nhu cầu sử dụng xe taxi tăng vọt, tài xế taxi nhanh chóng đạt được định mức thu nhập mà họ mong muốn. Sau đó họ về nhà sớm, khiến hàng nghìn hành khách bị mắc kẹt trong mưa gió. Nhưng Farber phủ nhận lối giải thích này.
Cuối cùng, chúng ta đến với giả thuyết ba, được xây dựng dựa trên rất nhiều dữ liệu. Farber thấy rằng khi trời mưa, thực tế tài xế taxi không kiếm được nhiều tiền hơn cho mỗi giờ chạy xe. Thời gian di chuyển tăng lên, nhưng giao thông khiến xe taxi đi chậm hơn. Do đó, năng suất trên giờ của các tài xế taxi không đổi
Farber cũng bổ sung thêm một giả thuyết khác, nghe đơn giản nhưng khá hợp lý: lái xe taxi không chịu đón khách khi trời mưa, đơn giản bởi họ thấy khó chịu khi phải lái xe trong trời mưa bão.
Vậy làm thế nào để cân bằng giữa cung và cầu, và làm thế nào để bạn có thể gọi taxi khi bạn bị muộn giờ trong khi trời đang mưa to? Farber khuyến nghị rằng nên tăng thêm phụ phí cho lái xe taxi khi trời mưa. Một khoản phí đủ để cho các tài xế thấy rõ mình có lợi khi phải đón bạn khi trời đang mưa gió.
>> Đại chiến taxi: Uber vs Mai Linh vs Vinasun vs Easy Taxi vs Grab Taxi
Hoàng Vân