Tài phiệt đen đủi nhất thế giới: Kiếm 34 tỷ đô trong 1,5 năm, từng giàu thứ 8 thế giới nhưng tài sản bốc hơi 99,6% chỉ trong 16 tháng, cuộc đời tuột dốc không phanh
Eike Batista từng là tỷ phú giàu nhất Brazil và là người giàu thứ 8 thế giới nhưng sa cơ và tuột dốc nhanh chóng chỉ trong vỏn vẹn hơn 1 năm.
Các tỷ phú từ các quốc gia mới nổi thường xuất hiện trên các kênh thông tin thường xuyên hơn so với những người ở châu Âu. Vì thế, ngày nay, ta dễ dàng bắt gặp những câu chuyện kỳ lạ về những cá nhân có số tiền nhiều hơn số tiền một người có thể chi tiêu trong đời.
Nhưng không có câu chuyện nào gây ấn tượng mạnh như Eike Batista; một người đàn ông đã mất 99,6% tài sản của mình chỉ trong vòng 16 tháng. Người từng là một ông trùm đã kiếm được 34 tỷ đô la trong vòng chưa đầy một năm rưỡi, một nhà công nghiệp từng sánh vai với các tổng thống và bộ trưởng, lại tay trắng và từng phải sống trong tù cùng những tên tội phạm nguy hiểm.
Nhìn lại những năm huy hoàng
Năm 1981, Eike, 25 tuổi, đã vay 500 nghìn đô la và thành lập Autram Aurem, một công ty kinh doanh vàng dựa trên các hoạt động khai thác ở khu vực Amazon. Có tin đồn rằng ông ấy đã nhờ đến sự bảo đảm của cha mình – người từng là Bộ trưởng Bộ Năng lượng & Khai khoáng trong chính phủ Brazil. Trong vòng chưa đầy hai năm, Eike đã kiếm được 6 triệu đô la lợi nhuận. Sự phát triển nhanh chóng của doanh nghiệp vùng Amazon này đã thu hút sự quan tâm từ các quốc gia khác, và vào năm 1983, Eike liên kết với công ty Canada TVX Gold. Chỉ hai năm sau, ông trở thành Giám đốc điều hành của tổ chức này, đã có vị trí trên thị trường chứng khoán Canada.
Có lẽ việc là một giám đốc điều hành có tuổi đời dưới 30 là chưa đủ để thu hút sự chú ý, nên Eike đã tiếp tục kết hôn với một người mẫu trang bìa tạp chí Playboy. Ông có con trai đầu lòng, tên Thor. Việc đặt tên con theo các Vị thần Bắc Âu tiếp tục được duy trì, vì sau này ông cũng đặt tên đứa con út của mình là Balder. Eike cũng phát triển sự nghiệp thể thao, trở thành nhà vô địch thế giới về môn tàu cao tốc. Có vẻ như mọi thứ ông ấy chạm tới, mỗi bước đi của ông, luôn dẫn tới thành công.
Tỷ phú cũng nổi tiếng với lối sống xa hoa và các loại siêu xe, trực thăng, máy bay riêng, du thuyền.
Gã khổng lồ
Năm 1998, Eike thành lập công ty đầu tiên trong số một loạt công ty mà sau này hình thành nên tập đoàn khổng lồ của ông: AMX, một công ty xử lý nước thải, được thành lập sau khi mua lại cấu trúc của một công ty cũ. Các doanh nghiệp tiếp theo mà Eike thành lập là MPX (lĩnh vực năng lượng nhiệt, 2001), MMX (khai thác, 2005), OGX (dầu khí, 2007), LLX (hậu cần, 2007), REX (bất động sản, 2008), OSX (xưởng đóng tàu, 2009) và SIX (công nghệ, 2011).
Tất cả các công ty này đều được kiểm soát bởi một công ty nắm giữ được gọi là EBX. Hầu như tất cả các sản phẩm của ông ấy đều có IPO (việc phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu cho mục đích huy động vốn), và mỗi đợt IPO đều giúp nhân lên tài sản của ông thêm nhiều lần. Không giống những giám đốc thường tìm cách củng cố quan hệ với các nhà đầu tư, Eike chấp nhận các buổi diễu hàng trên đường và thường sẵn sàng gặp gỡ công chúng.
Với vẻ bề ngoài xứng tầm Hollywood, những kế hoạch kinh doanh ấn tượng và sự trung thành của mình, Eike đã thu hút các nhà đầu tư một cách dễ dàng. Ông thậm chí còn thuyết phục những người chưa bao giờ đầu tư vào cổ phiếu mở tài khoản chỉ để mua cổ phiếu của ông. Trong giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2011, trên khắp Brazil, số lượng người mở tài khoản để đầu tư vào Eike Batista rất đông.
Sau mỗi đợt IPO, tài sản của Eike Batista ngày càng mở rộng. Không dừng lại ở đó, ông ta còn thành thạo việc sử dụng các thông cáo báo chí để thông báo cho công chúng những tin tức mới nhất về việc các công ty khoan của ông tìm thấy các mỏ dầu mới, hoặc công ty vận tải của ông ký các hợp đồng mới. Rất hiếm khi đề cập đến rủi ro kinh doanh. Nhiều người đều tin Eike sẽ sớm trở thành một gã khổng lồ về tài chính trên phạm vi toàn cầu.
Nhưng mọi thứ không diễn ra như vậy.
... Sự sụp đổ một đế chế Eike
Khởi đầu cho sự sụp đổ của Eike xảy ra vào tháng 3 năm 2012 khi con trai ông, Thor, cán qua một người đi xe đạp khi đang lái chiếc Mclaren SLR.
Trong cùng năm đó, các nhà đầu tư ngày càng mất kiên nhẫn với hiệu suất các công ty của Eike. MPX đang tích lũy các khoản nợ và lỗ. Ngôi sao Eike, OGX, dù nhiều năm đưa ra các thông cáo báo chí rất lạc quan, vẫn có số lượng khai thác dầu không đáng kể. Eike cần phải bán tài sản từ một số công ty để bù lỗ cho những công ty khác.
Nhưng vài tháng sau, một khó khăn mới ập đến khiến ông ta không thể giải quyết. Các mỏ dầu của OGX có chất lượng kém đến mức việc khai thác không hoàn được vốn. Tài sản của ông đã giảm gần 7 tỷ đô la chỉ trong một ngày. Từ đó trở đi, một hành trình xuống dốc liên tục và không ngừng bắt đầu. Bốn cuộc điều tra tội phạm khác nhau nhắm vào Eike.
Cơn sóng cuối cùng là Lava Jato. Nếu đã xem loạt phim The Mechanism của Netflix, bạn biết rằng đây là cuộc điều tra do Lava Jato thực hiện, đã bỏ tù cựu tổng thống Brazil Lula và Thống đốc bang Rio de Janeiro Sérgio Cabral. Lava Jato đã điều tra các công ty tư nhân có quan hệ mật thiết với các quan chức chính phủ thông qua việc trả hối lộ cho các hợp đồng công cộng và các lợi ích khác. Và các điều tra viên của Lava Jato phát hiện ra Eike là một trong những ông trùm thu lợi từ việc hối lộ các chính trị gia. Đồng thời, lại có một cuộc điều tra song song về giao dịch nội gián hướng vào Eike.
Mãi đến năm 2017, tòa án Brazil mới đưa ra bản án bắt giữ đối với Eike Batista. Sau nhiều ngày trốn chạy, ông ta đầu hàng tại Sân bay Quốc tế Rio de Janeiro. Vào tháng 1 năm 2017, Eike Batista, với mái đầu cạo trọc như bao tù nhân khác, bắt đầu chấp hành án tù tại khu đền tội Bangu, nơi hàng ngàn tội phạm phổ biến cũng đang sinh sống, từ những kẻ trộm cắp đến trùm ma túy tâm thần.
Hào quang của Eike đã kết thúc, nhưng vẫn còn đó những tiếng kêu tuyệt vọng từ các nhà đầu tư nhỏ bé bị ông ta và đội ngũ truyền thông của mình dụ dỗ. Sau đó, Eike kháng án và hiện được quản thúc tại gia. Ngoài ra, ông phải nộp phạt 134 triệu USD cho Ủy ban Chứng khoán Brazil đồng thời bị cấm điều hành một công ty niêm yết trong vòng 7 năm.
Nhiều năm trước, Eike Batista từng là biểu tượng cho sự bùng nổ kinh tế của Brazil. Gây dựng sự nghiệp khi hơn 20 tuổi, từ hai bàn tay trắng, với đế chế kinh doanh trải dài từ khai khoáng, dầu mỏ, đóng tàu, logistics đến xây dựng công, từng ở vị trí tỷ phú giàu thứ 8 thế giới. Nhưng đến nay, Batista hoàn toàn mất dạng.
Tổng hợp
