Wolfgang Foettl - kẻ gây ra bê bối tài chính lớn nhất trong lịch sử nước Áo
Cái tên Wolfgang Floettl gắn liền với vụ bê bối tài chính lớn nhất trong lịch sử nước Áo, đồng thời cũng là vụ án kinh tế lớn nhất từ trước tới nay ở nước này.
Trong thế giới đầu tư tài chính có không ít nhà đầu tư ghi danh sử sách nhờ những thương vụ đầu tư xuất chúng. Thế nhưng, cũng có những kẻ lưu manh muôn thuở bởi những vụ bê bối làm rung chuyển kinh tế thế giới.
Wolfgang Floettl nổi danh nhờ cha cấp tiền, che đậy cho tình trạng làm ăn lãi giả, lỗ thật sau khi thành lập quỹ đầu tư Ross Capital Markets
Trong thế giới đầu cơ thịnh trị một nguyên tắc bất thành văn: kẻ thắng được tất và người thua mất hết. Kẻ thắng không chỉ được lợi và danh, được quyền giáo huấn đối thủ và đối tác, được tôn thờ và ngưỡng mộ, mà gần như câu nói nào cũng được coi như chân lý. Người thua không chỉ khuynh gia bại sản và tai tiếng, phải cắn răng ngậm miệng chấp nhận sự nhạo báng, chê bôi của mọi người. Trong thế giới ấy, ranh giới giữa thành công và thất bại rất mong manh, giữa nổi tiếng và tai tiếng cũng vậy, giữa tột đỉnh vinh quang và vòng lao lý cũng thế, giữa được coi là thiên tài và bị nhìn nhận là ngu dốt cũng chẳng khác. Wolfgang Floettl là một ví dụ điển hình. Nhà đầu cơ người Áo này thuộc diện trứ danh trong thế giới đầu cơ không phải nhờ thành công mà là thất bại.
Cha nào con nấy
Cái tên Wolfgang Floettl gắn liền với vụ bê bối tài chính lớn nhất trong lịch sử nước Áo, đồng thời cũng là vụ án kinh tế lớn nhất từ trước tới nay ở nước này. Nó đi vào lịch sử nước Áo như một vết nhơ mà chắc chắn phải mất khá nhiều thời gian nữa mới có thể xóa nhòa được. Vụ bê bối này đặt người Áo trước những câu hỏi về luân lý, đạo đức và luật pháp mà không thể dễ dàng có được câu trả lời thỏa đáng.
Vụ việc xảy ra với Ngân hàng Lao động và Kinh tế Áo (Bawag). Cái tên này có từ năm 1963. Từ khi được thành lập vào năm 1922 đến khi đổi tên thành Bawag, nó mang tên gọi “Ngân hàng Công nhân”, chủ sở hữu là Liên hiệp công đoàn Áo, với tiêu chí hoạt động là “hậu thuẫn cuộc đấu tranh giải phóng của giới thợ”. Vậy mà rồi nó biến dạng thành nơi cung cấp tiền cho các hoạt động đầu cơ. Quá trình ấy và kết cục bi thảm của nó là sản phẩm của hai cha con Walter Floettl và Wolfgang Floettl.
Các công đoàn viên Áo góp tiền lập nên ngân hàng này và họ đặt ra ba nhiệm vụ cho ngân hàng: cấp tín dụng với lãi suất thấp cho công nhân; trả lãi cao cho tiền gửi của họ; và kinh doanh có lãi cao.
Những nhiệm vụ ấy rất nặng nề và thậm chí bất khả thi đối với đại đa số ngân hàng trên thế giới vì cái này triệt tiêu cái khác. Vậy mà Walter Floettl (người cha) trong suốt bao năm đứng mũi chịu sào ở Bawag lại sử dụng chính ngân hàng này làm tiền đề cho cuộc sống vương giả của mình.
Ông ta hiểu rằng, muốn duy trì được địa vị lãnh đạo ở ngân hàng để tiếp tục biến ngân hàng này thành con bò sữa thì chỉ có thể đầu cơ chứ chẳng có chiến lược kinh doanh nào khác giúp Bawag đạt được đồng thời cả ba mục tiêu nói trên. Muốn đầu cơ thì phải có người thân tín ở đúng thủ đô của thế giới đầu cơ đương thời là Phố Wall. Wolfgang Floettl được cử sang Mỹ du học chính là vì thế.
Đầu thập kỷ 80 của thế kỷ trước, Wolfgang Floettl tốt nghiệp trường Đại học tổng hợp Howard và làm thuê cho ngân hàng đầu tư Kidder, Peabody & Co. Rồi anh này cưới được cô cháu gái của cựu tổng thống Mỹ D. Eisenhower. Năm 1987, Wolfgang Floettl thành lập quỹ đầu tư Ross Capital Markets và nhanh chóng nổi danh là doanh nhân trẻ thành đạt và nhà quản lý quỹ có năng khiếu kinh doanh bẩm sinh.
Mãi về sau, các nhà điều tra mới tìm ra bí quyết nổi danh của anh chàng này: người cha đã bí mật chuyển cho người con hơn 2 tỷ Euro (giá trị quy đổi vào thời điểm tiến hành điều tra vụ bê bối năm 2008).
Điều đó có nghĩa là Wolfgang kinh doanh bằng tiền của Bawag và được người cha che đậy cho hết tình trạng lãi giả, lỗ thật. Những mối quan hệ chính trị, tài chính và kinh tế mà nhà vợ đưa lại đã chứng tỏ là vô cùng quý giá đối với nhà đầu cơ đầy tham vọng và liều lĩnh này.
1,5 tỷ Euro là số tiền “bốc hơi” sau 3 thương vụ đầu tư bất thành của Wolfgang Foett
Các công cụ phái sinh mà Wolfgang thường dùng là quyền chọn (option) và hoán đổi (swap). Phương cách mà Wolfgang hay dùng là các thiên đường thuế và những công ty ma đăng ký ở vùng Ca-ri-bê. Triết lý kinh doanh mà Wolfgang thực thi là lấy đầu cơ nuôi đầu cơ. Số tiền lớn kể trên thật ra đã bị mất toi từ lâu, nhưng chúng vẫn tồn tại trên sổ sách của những công ty ma và từ đó hiện diện trong bảng cân đối tài sản của Bawag.
May hơn khôn
Tham lam và liều lĩnh đến như vậy mà điều kỳ lạ là gia đình Floettl vẫn gặp may. Người cha hạ cánh an toàn cho dù thất bại trong việc đưa người con thành người kế vị trong Bawag. Người kế nhiệm Walter Floettl là Helmut Elsner, không hiểu vì lý do hay động cơ gì, vẫn tiếp tục sử dụng Wolfgang Floettl và chiến lược kinh doanh của người tiền nhiệm. Ông ta vẫn tiếp tục cung cấp tiền cho Wolfgang Floettl đầu cơ. Sau này, Elsner đã phải cay đắng thú nhận rằng: “Sai lầm lớn nhất trong cuộc đời tôi là đã tin tưởng cha con Floettl”. Khi đó thì mọi chuyện đều đã quá muộn và ông này đã phải trả giá đắt với bản án tù 9 năm rưỡi.
Những năm tháng Helmut Elsner quản lý Bawag cũng là thời kỳ đưa Wolfgang Floettl đi vào lịch sử thế giới đầu cơ với phi vụ đầu cơ thất bại nổi tiếng nhất. Từ năm 1995 đến năm 2000, Wolfgang Floettl tiến hành ba phi vụ đầu cơ thì cả ba lần đều thất bại và biến 1,5 tỷ Euro (quy đổi giá trị năm 2008) thành mây khói.
Trong đó đáng kể nhất là phi vụ đầu cơ vào đồng yên Nhật. Trong 2 năm 1997 và 1998, Wolfgang Floettl đầu cơ tất cả tiền bạc có được vào khả năng đồng yên mất giá. Thực tế cho thấy không phải đồng yên mà là đồng đô la Mỹ mới bị mất giá và Wolfgang Floettl bị lỗ 638 triệu USD. Wolfgang Floettl phải bán gần hết tài sản của mình để bù lỗ một phần cho ngân hàng.
Ngay từ năm 2000, Bawag trên thực tế đã không còn khả năng thanh toán. Nhưng thực trạng đó được che đậy bằng mọi thủ thuật cho tới mãi năm 2005. Vụ bê bối được đưa ra ánh sáng bởi một mắt xích trong hệ thống che đậy của Bawag mà Wolfgang Floettl và Helmut Elsner dựng lên và hoạt động suốt bao năm bị đứt. Đó là công ty môi giới chứng khoán Refco ở Phố Wall.
Tháng 10/2005, Refco tuyên bố phá sản. Mấy ngày trước đó, Bawag còn cho công ty này vay 350 triệu USD. Trong quá trình giải quyết thủ tục phá sản Refco người ta phát hiện ra việc công ty này làm giả sổ sách để phục vụ cho mục tiêu che đậy thua lỗ của Wolfgang Floettl. Cổ đông Refco khởi kiện Bawag. Ngày 5/6/2006, Bawag thỏa thuận trả cho các cổ đông của Refco gần 1 tỷ Euro để tránh bị đưa ra tòa. Đến lúc đó, chính phủ, dư luận và bộ máy tư pháp ở Áo không thể đứng ngoài cuộc được nữa. Số phận của Wolfgang Floettl và của cả Bawag đã được định đoạt. Sau 354 ngày xét xử, tòa án tuyên phạt bỏ tù Wolfgang Floettl 2 năm rưỡi.
Kể từ đó Wolfgang Floettl không còn cơ hội để trở lại thế giới đầu cơ nữa, nhưng dấu ấn và tiếng xấu vẫn còn được lưu lại trong lịch sử đầu cơ.
Theo Bắc Hà
Báo Doanh Nhân
