Người già - cỗ máy tiêu dùng mới của Nhật

Năm ngoái, lần đầu tiên số lượng tã giấy người lớn mà Unicharm Corp. bán ra ở Nhật Bản đã vượt quá số lượng tã trẻ em. Tại siêu thị Daiei, các khách hàng có thể cảm nhận rõ ràng sự già hóa dân số của Nhật Bản: các xe đẩy hàng được thiết kế có trọng lượng nhẹ hơn.

Các công ty đang chạy đua để tạo ra doanh số lớn hơn từ người tiêu dùng hơn 60 tuổi. Trong năm kết thúc vào ngày 31/3, những người này đã chi tiêu khoảng 109 nghìn tỷ yên (tương đương 1,4 nghìn tỷ USD), bằng với 44% tổng tiêu dùng của cả nước. Tháng 10 năm ngoái, số người hơn 65 tuổi chiếm mức cao kỷ lục 23,3% dân số Nhật Bản.

Shohei Murai, Phó chủ tịch chuỗi siêu thị Aeon  cho rằng đây là cơ hội vàng để tăng trưởng. Trong những năm 80 và 90 của thế kỷ trước, Aeon đặt hộ gia đình là mục tiêu chính, giờ đây tầng lớp người già mới là cỗ máy tiêu dùng. Aeon đang có kế hoạch mở rộng thêm các hiệu thuốc trong chuỗi siêu thị của hãng.

Theo số liệu từ Bộ Y tế, Lao động và Xã hội, tỷ suất sinh ở phụ nữ Nhật Bản là 1,39, trong khi ở Mỹ là 1,93. Dân số Nhật Bản được dự báo sẽ giảm nhẹ từ 125,6 triệu người năm 2011 xuống còn 125,2 triệu người năm 2014.

Nhật Bản đang trở thành hình mẫu cho xu hướng một nền kinh tế bán lẻ hiện đại chuyển dịch từ các khách hàng truyền thống là người trẻ sang người già. Các công ty đang tái cấu trúc các cửa hàng và thay đổi danh mục sản phẩm. Có thể phải mất một thời gian để thành công, nhưng sự chuyển dịch này sẽ thành công không chỉ ở Nhật mà còn cả ở các nước khác.

Unicharm cho rằng mô hình này còn có thể áp dụng được ở Trung Quốc, nơi dân số từ 65 tuổi trở lên tăng lên mức 8,87% tổng dân số - tăng 1,91% so với năm 2000. Trung Quốc áp dụng chính sách một con từ năm 1979 và giờ chính sách này đang phát huy tác dụng.

Các nhà bán lẻ Nhật Bản không còn sự lựa chọn nào khác. Do già hóa dân số, người già sẽ đánh giá cao những cửa hàng tiện dụng có bán các đồ ăn đóng gói. Họ là nhóm những người tiêu dùng có sức mạnh tài chính, thích mua những thứ có giá trị mặc dù giá cao.

Ông Keizo Okuyama, 93 tuổi, sống ở Tokyo với con gái cho biết thường tiêu hết khoảng 1.000 đến 1,500 yên trong mỗi lần mua sắm ở cửa hàng Aeon. Ông rất thích những thức ăn đóng gói nhỏ mà Aeon thiết kế phục vụ các khách hàng lớn tuổi sống một mình hoặc sống trong những gia đình nhỏ.

Daiei đang điều chỉnh tốc độ thang máy chậm xuống 2/3 so với tốc độ bình thường và thiết kế các xe đẩy hàng nhẹ hàng bằng nhôm để chúng nhẹ hơn. Trong khi đó, chuỗi cửa hàng tiện lợi Seven-Eleven thực hiện giảm giá 5% cho những người trên 65 tuổi.