Sự trỗi dậy và suy tàn của mô hình cho thuê bao xem phim ngoài rạp: vì sao bay cao, vì sao thất bại
Nếu huyền thoại Hy Lạp về Icarus được viết vào năm 2018, có lẽ chủ đề hẳn phải là MoviePass. Ứng dụng này, ban đầu, được ban tặng khả năng bay vút lên - để rồi nhận ra, là nó đã bay quá gần với bầu trời.
Một người đăng kí dịch vụ MoviePass giữ thẻ thành viên của mình bên ngoài rạp AMC Indianapolis 17 ở Indianapolis. MoviePass, dịch vụ discount dành cho vé xem phim, đang tăng giá lên gấp rưỡi và không cho người dùng xem hầu hết các bộ phim mới ra mắt đình đám nhất trong hai tuần đầu tiên.
Cực kì phổ biến và rầm rộ tại Mỹ trong những năm gần đây, MoviePass là dịch vụ đặt vé xem phim trên nền tảng đăng kí tháng được thành lập năm 2011 ở New York. Đây là dịch vụ đặt vé theo đăng kí, tức là với một mức phí cố định hàng tháng ( thậm chí tuần, năm, tùy lựa chọn!). Người dùng có thể xem một lượng phim cố định ở các rạp phổ thông. Giá cả và số lượng phim được xem thay đổi tùy theo từng năm.
Trung tâm của mô hình MoviePass là ứng dụng trên điện thoại. Người dùng sử dụng ứng dụng của MoviPass để chọn phim, rạp, thời gian chiếu, và giá vé sẽ được trừ đi ở 1 thẻ debit trả trước. Thẻ được dùng để check-in ở quầy vé ở các rạp.
Dịch vụ này khởi đầu khá khiêm tốn, từ từ mà tiến trong suốt 6 năm trước khi công chúng chú ý đến.
Mitch Lowe
Chỉ đến tháng 6 năm 2016, Mitch Lowe - ngoài công việc chính của mình, là nhà đồng sáng lập Netflix - đã bước ra để đảm nhiệm thêm vị trí CEO của MoviePass, và tạo ra hai thay đổi khổng lồ ngay sau đó: Ông hạ giá đăng kí xuống 9.95 USD /tháng, hoặc 6.95 USD/tháng nếu bạn mua gói cả năm (Để so sánh, giá của nó từng tối đa là... 50 USD trước khi Lowe nhảy vào). Thêm vào đó, ông cũng tăng lượng phim người dùng có thể xem lên 1 bộ/ngày. Rẻ đến khó tin!
MoviePass dĩ nhiên đã bùng nổ sau đó. Và, bất chấp việc dịch vụ này đầy lỗi kĩ thuật - chẳng hạn như có khách mất hai tháng để tài khoản được kích hoạt, mặc dù đã trả đủ tiền - lượng người dùng vẫn tăng lên khủng khiếp.
Sơ đồ lượng đăng kí của MoviePass qua các năm
Forbes gọi dịch vụ này là "Một cuộc cách mạng". IndieWire nói rằng MoviePass là " Một cuộc phá bĩnh mà các rạp chiếu phim mong mỏi từ lâu"
Đúng là, dịch vụ này đã "nổ bom" với khoảng 3 triệu lượt đăng kí, nghe có vẻ là một thành công vang dội, khi mà Helios and Matheson dự đoán là nó sẽ sinh lời ở con số 5 triệu lượt. Tuy nhiên công ty này dường như không đủ tiền để trả cho lượng vé khổng lồ của những người đăng kí, đến mức các chuyên gia nhận định nó có thể đóng cửa chỉ trong một tuần.
Các chuỗi rạp cũng có cảm nhận tương tự, mặc cho MoviePass đã trả đầy đủ cho từng vé. AMC ra mắt một cuộc họp báo với tiêu đề thẳng thừng: "Rạp AMC tuyên bố về thông báo của MoviePass: ‘Không được chào đón ở đây'."
"Từ những gì quan sát được, chúng tôi tin MoviePass sẽ lỗ vốn trên mỗi người dùng xem từ hai phim trở lên mỗi tháng," Buổi họp báo tuyên bố, và thêm vào sau đó "AMC vẫn chưa hiểu họ định biến đồng thau thành vàng kiểu gì". Ở những lần phỏng vấn trong giai đoạn tăng trưởng nóng, CEO của MoviePass Mitch Lowe khăng khăng về việc công ty mình có thể tạo ra lợi nhuận, bất chấp mọi logic. Khi được hỏi bởi tờ Washington Post về các chỉ chích về mô hình kinh doanh không bền vững của công ty, Lowe chỉ cười phá lên. Điều gì làm vị này tự tin đến vậy. Theo Ted Farrnsworth, CEO của công ty mẹ của Moviepass, Helios and Matheson, khẳng định về sự sáng tạo tài chính của công ty: "Mỏ vàng của chúng tôi nằm ở việc hiểu hành vi của người xem phim và dữ liệu thu thập được, vì chưa có ai làm điều đó trong ngành công nghiệp phim ảnh này."
AMC không chỉ là đơn vị duy nhất băn khoăn về dịch vụ này làm ra tiền kiểu gì. Rất nhiều người nghĩ MoviePass đang theo mô hình phòng gym - để người dùng trả phí định kì, với hy vọng họ... không sử dụng thẻ thường xuyên cho lắm (cực kì hữu hiệu!). Nhưng công ty này cho rằng họ làm ăn về mặt dữ liệu là chủ yếu, thu thập thông tin về hành vi người dùng để bán cho các studio phim tiềm năng.
Tranh luận này có vẻ đầy lỗ hổng, khi mà nó đã không tiếp cận được với một vài trong số các rạp AMC đông đúc nhất trong chuỗi. Nhưng chả sao, khi dịch vụ vẫn tiếp tục lôi kéo từ những khán giả thời vụ đến các mọt phim, chứng tỏ với giá hời thì vấn đề quyền riêng tư chả xi nhê gì với dân đen.
Vấn đề chỉ nổi lên khi Lowe tuyên bố một số câu xanh rờn đậm chất Orwellian (ám chỉ George Orwell, nhà văn nổi tiếng mô tả xã hội toàn trị nơi mọi hành vi của công dân bị kiểm soát), chẳng hạn như công ty có thể dò ra người dùng sử dụng GPS điện thoại. “ Chúng tôi quan sát các bạn lái xe từ nhà đến rạp,” Ông ta phán. “và chúng tôi vẫn tiếp tục sau đó”
Mặc kệ, người dùng vẫn dính như sam với dịch vụ. Thậm chí còn dần nghiện với nó. Nhưng mặc cho dịch vụ ngày càng gia tăng tập khách hàng, những lỗ hổng trong mô hình kinh doanh của no càng ngày càng lộ ra.
Cho đến tháng 4, cơn hoảng loạn đã diễn ra.
Có rất nhiều thay đổi trong cách vận hành của MoviePass - chẳng hạn như không cho phép người dùng xem 1 bộ phim hai lần, đi cùng với việc tăng giá và ép người xem phim chụp ảnh cuống vé của họ - bắt đầu xua đuổi khách hàng và khiến truyền thông nghi vấn về sự sụp đổ không thể tránh khỏi. Tờ The Verge nói rằng dịch vụ “không còn quá tốt để là sự thật nữa”
“Nếu bạn sử dụng dịch vụ - hay nghĩ đến việc đăng kí - có lẽ bạn cần phải tận dụng nó tối đa đi trước khi quá muộn,” LifeHacker cảnh báo.
Thậm chí, từ ngữ như “lừa đảo” đã xuất hiện. “Đã ba ngày, và các vị vẫn chưa báo tại sao mình lại thay đổi điều khoản. Tôi trả 100+ USD để xem phim không giới hạn và hiện tại tôi chẳng thể xem cùng một bộ phim..”
RIP MoviePass, Một mô hình xã hội chủ nghĩa tuyệt vời tình cờ nằm dưới tay mấy nhà tư bản bối rối
Mọi thứ càng ngày càng tệ. Dịch vụ này không hoạt động trong ngày thứ ba tháng trước (26/7) và công ty phải đi vay 5 triệu USD để khởi động lại. Cổ phiếu Helios and Matheson giảm 40% vào thứ hai.
MoviePass, trong khi đó, thông báo vào thứ hai (30/7) rằng dịch vụ đã tăng giá đăng kí hàng tháng từ 9.95 USD lên 14.95 USD, và giới hạn vé chỉ đến các phim đạt tối thiểu 1000 phòng rạp.
Đau nhất là, người dùng còn chả quan tâm mấy, họ chỉ cười cợt trên mạng. Và thản nhiên nữa, như ban nhạc violin chơi ở những thời khắc cuối trước khi con tàu Titanic chìm xuống.
Nhiều tờ báo khẳng định sự sụp đổ của dịch vụ, bất chấp những pha cứu rỗi phút cuối của Lowe như tăng giá/giới hạn phim. Cũng đột ngột, nhưng hoàn toàn trái ngược với những bước đi ban đầu của vị CEO này khi mới gia nhập MoviePass
Tuy nhiên kể cả có xuống mồ, thì tinh thần của MoviePass có lẽ sẽ vẫn còn sống dai. Rob Harvilla tranh luận trên Ringer rằng “ hoàn toàn khả thi, bất chấp những thảm họa về kĩ thuật và tài chính, thì Moviepass vẫn đã cách mạng hóa cách mà chúng ta đi xem phim và củng cố 1 điều rằng kể cho có 5 năm nữa, chúng ta vẫn sẽ đi xem phim rạp như vậy. “
Ông có thể đúng. Sau vụ lùm xùm này, AMC cũng đã ra mắt chính chương trình subscription của mình, AMC Stubs A-list, cho phép người dùng xem 3 phim/ tuần với giá 19,95 USD /tháng - bao gồm 3-D, Imax, và xem nhiều lần 1 bộ phim, tất cả những điều mà MoviePass không cho phép. Có thể không phải món hời quá lớn, nhưng chắc chắn bền vững hơn.
Và biết đâu, MoviePass lại tồn tại sau cuộc giải cứu cuối cùng. Nhưng Lowe biết ông không nên hy vọng quá, nhất là khi, đến Elon Musk còn phũ phàng phủ nhận việc có thể giải cứu con tàu đắm này.
Tham khảo: The Washington Post