Startup Việt “chạy” sang Singapore khởi nghiệp: Nên mừng hay lo?
Hoạt động tại Việt Nam, do đội ngũ người Việt sáng lập ra nhưng lại đăng ký kinh doanh tại Singapore, là thực tế của nhiều startup hiện nay.
CEO Nguyễn Minh Quý của Novaon từng kể một vài chi tiết trong hành trình mở công ty tại Singapore của mình như sau: "Khi chúng tôi mua một máy tính để thành lập Novaon Singapore, họ cho tiền mua máy tính, trang thiết bị khác, mình chỉ mất 40%, họ trả lại cho mình 60%. Đó là trách nhiệm của Nhà nước phải làm để giúp doanh nghiệp khởi nghiệp".
Thậm chí, thủ tục thành lập tại đây còn rất đơn giản khi một doanh nghiệp nước ngoài như Novaon chỉ mất 2 ngày và vốn điều kiện tối thiểu 1 USD là đã có giấy phép hoạt động.
"Khuyến khích phải thế. 1 USD, 2 ngày. Đó là khuyến khích. Bạn nghe thấy điều ấy bạn đã biết là nên lập doanh nghiệp ở đâu rồi", CEO Novaon nói.
Trên thực tế, với nhiều chính sách ưu đãi như thủ tục mở công ty đơn giản, miễn giảm thuế trong các năm đầu tiên, hỗ trợ doanh nghiệp nước ngoài mở công ty ở sở tại, hệ sinh thái khởi nghiệp hoàn thiện, cơ hội gọi vốn và vươn ra thế giới dễ dàng hơn,...Singapore đang trở thành điểm dừng chân của các startup ngoại.
Tại Việt Nam, nhiều startup, bằng cách này hay cách khác đang thành lập công ty ở Singapore nhưng đội ngũ chủ chốt vẫn ở Việt Nam. Các công ty tại Singapore chỉ được dùng làm đại diện pháp nhân, với văn phòng rất nhỏ và nhân sự rất ít để tiết kiệm chi phí tối đa, mọi công việc khác thực tế đều do nhân sự tại Việt Nam đảm trách.
Tất nhiên, đến nay vẫn chưa có một nghiên cứu hay thống kê chính thức nào về số lượng các startup Việt Nam đăng ký thành lập ở đảo quốc sư tử, dù xu hướng này đã xuất hiện từ những năm 2015, 2016. Bên cạnh Singapore, các startup Việt Nam còn tìm đến một số quốc gia khác trong khu vực như Philippines, Thái Lan... để lập công ty nhưng đây vẫn là vấn đề đáng suy ngẫm.
CEO Trần Việt Hùng của GotIt!
Trong một cuộc trao đổi bên lề với chúng tôi, CEO Trần Việt Hùng của GotIt! lý giải các startup thường không có nhiều thời gian để theo đúng quy trình. Trong nhiều trường hợp, khi cơ hội đến, họ phải lựa chọn thành lập công ty, kêu gọi đầu tư nhanh chóng nếu không sẽ để mất cơ hội. Ở những quốc gia chưa hoàn thiện về nền tảng pháp luật và có hệ thống tài chính hỗ trợ tốt, việc startup dời đến một quốc gia khác có thủ tục dễ dàng, được hỗ trợ tốt hơn là điều dễ hiểu.
"Xu hướng startup Việt phải ra chỗ khác đầu tư, thành lập doanh nghiệp không hẳn là tốt, vì sau này nếu công ty ấy thành công, thành quá có thể Singapore được hưởng nhiều hơn Việt Nam. Làm sao để startup ở lại, đồng thời thu hút được startup từ chỗ khác đến khởi nghiệp, tạo thêm giá trị tại đây sẽ tốt hơn".
Trong khi đó, Shark Trần Anh Vương, nhà đầu tư, "cá mập" trong mùa 1 chương trình Shark Tank Việt Nam lại có cái nhìn cởi mở hơn về vấn đề này. Dưới quan điểm của Shark Vương, thế giới giờ là thế giới phẳng, khởi nghiệp ở đâu cũng không quá quan trọng.
"Có người thích khởi nghiệp ở Singapore vì những điều kiện kinh doanh tốt hơn, thuận lợi hơn cho ngành nghề của họ. Có người nghĩ thuận lợi ở đâu cũng không bằng khởi nghiệp ở đất nước mình, công hiến cho xã hội mình. Điều này tùy thuộc vào từng cá nhân thôi".
"Tôi cho là không có định nghĩa khởi nghiệp ở đâu tốt hơn. Khởi nghiệp ở Việt Nam còn vô vàn điều kiện tốt, bằng chứng là nhiều người nước ngoài còn sang đây thành lập công ty, làm những thứ trước nay chúng ta chưa từng nghĩ đến. Chúng tỏ Việt Nam cũng tốt đấy chứ", Shark Vương khẳng định.
