Doanh nhân, thiền và mùa xuân

Người ta cứ nghĩ doanh nhân chỉ biết kiếm tiền. Rằng thiền là của các nhà sư hay những người đã nghỉ hưu. Ít ai biết rằng nhiều doanh nhân và nhà lãnh đạo coi việc thiền rất quan trọng. Họ thực tập thiền đều đặn. Trong ngày đầu tiên của năm mới, với khí xuân tràn đầy năng lượng chúng ta không thể không bàn về chuyện này. 

Ở Thành phố HCM có cả một câu lạc bộ thiền mang tên “Năng Đoạn Kim Cương”. Chị Nhật Linh, Giám đốc Đối ngoại, Interbrand VN, phó chủ nhiệm CLB cho biết các doanh nhân ở đây sinh hoạt khá đều đặn và một trong những hoạt động không thể thiếu được là thiền. Tất cả các doanh nhân đều thiền định quãng 15-10 phút ngay khi gặp nhau và trước khi buổi sinh hoạt kết thúc. Anh Đòan Hùng, một phó nhiệm khác của CLB thiền “Năng đoạn kim cương” cho biết, các doanh nhân thường xuyên thiền tại nhà mình. Nhiều thành viên thiền định đều đặn mỗi ngày. 

Vào đúng một giờ quy định. Chính vì vậy, một trong những sinh hoạt tại các buổi offline này là chia sẻ trải nghiệm, kinh nghiệm chứ không phải kiến thức lý thuyết về thiền. Anh cũng khẳng định rằng thiền định mang lại nhiều lợi lộc thiết thực cho mỗi doanh nhân trong CLB. Nhiều anh chị cho biết, thiền giúp họ sống tốt hơn, có nhiều ý tưởng hơn, ra quyết định trong công việc và cuộc sống nhanh hơn, chính xác hơn.

Ở TP HCM cũng có CLB doanh nhân phật tử. Các hoạt động tại đây cũng rất thú vị và đa dạng. Ngoài việc làm các việc thiện, nghe pháp thoại, quan tâm, giúp đỡ và hợp tác với nhau, việc thiền cũng được các doanh nhân quan tâm.   

Nhưng thiền là gì và tại sao lại nhiều người quan tâm đến vậy, nhất là thời nay. Tại sao các doanh nhân, những người quá bận bịu, ngày đêm lo chuyện làm ăn, chuyện  lãnh đạo và quản lý công ty mà lại vẫn dành thời gian để thiền?

Thiền là thuật ngữ Hán – Việt được phiên âm từ dhyāna trong tiếng Phạn. Thiền có rất nhiều nghĩa. Tuy nhiên phần đông hiểu rằng thiền là sự tư duy, tập trung lắng đọng. Chính vì vậy đôi khi chúng ta tìm thấy từ dịch ý Hán-Việt là Tĩnh lự.

Mục đích thiền mà nhiều tôn giáo muốn đạt được là giác ngộ, là giải thoát. Tuy nhiên các doanh nhân có lẽ chưa có đủ thời gian để lo chuyện lên thiên đàng, chứng niết bàn hay lên các cõi cao. Họ có mong muốn được bình an. Họ muốn có sự quân bình trong cuộc sống, công việc và việc kinh doanh của mình. Các doanh nhân đến với thiền cũng là để chữa các loại “bệnh” vốn vẫn bao vây quanh họ: căng thẳng, mệt mỏi, cô đơn, bất lực. Họ đến để trút bớt những gánh nặng đang đeo đuổi họ, để họ được nạp năng lượng, để có đủ sức tiếp tục “chiến đấu”.

Tại các buổi thiền của doanh nhân thường có người dẫn thiền. Họ có thể là 1 nhà sư hay một doanh nhân khác đã tu tập lâu, đã có thời gian thực tập thiền. Những người dẫn thiền này hướng dẫn các doanh nhân khác cách ngồi, cách thở, các quán chiếu hay quan sát. Họ hướng dẫn các doanh nhân – thiền sinh mới cách thức thiền. Mục đích là để các doanh nhân đạt một trạng thái tập trung, lắng đọng. Theo như chị Vũ Anh, các doanh nhân muốn tâm mình lắng xuống như một hồ nước tinh khiết mà chính họ có thể nhìn thấu đến đáy. Tâm trạng bình yên, lắng đọng, không xao động này mang lại cảm giác dễ chịu và an lạc. Đó là cái mà họ rất cần.

Khó khăn trong thiền đối với các doanh nhân là ở chỗ họ rất khó tập trung. Trong não các doanh nhân luôn hiển hiện các kế hoạch, những tính toán, những lo âu. Họ dễ bồn chồn, dễ bỏ giữa chừng, dễ nản chí. Bởi thiền đòi hỏi phải kiên trì, phải nhẫn. Thiền là không được tiếc thời gian.

Trong mỗi buổi thiền các doanh nhân cũng tham gia thảo luận các chủ đề như tính không, vô ngã, vô ưu, vô thường, tứ diệu đế, bát chánh đạo, thập nhị nhân duyên. Họ cũng có tụng kinh, niệm Phật.  Tất cả những việc làm này đều mang lại cho họ sự tĩnh lặng, khoảng lắng và sự bình an trong tâm trí.

Thiền là tỉnh thức. Thiền là không để ngủ, là không cho tâm chìm vào cõi hôn mê, không trốn tránh, xa lìa cuộc sống đời thường và công việc hàng ngày. Thiền cũng là để tâm mình tinh khiết hơn, để làm nhiều việc thiện hơn, ít nghĩ tới mình hơn mà tăng cường việc nghĩ và chăm sóc giúp đỡ những người khác. Thiền không chỉ là chú tâm, tập trung mà là để có tấm lòng nhân đạo, biết mình là ai, từ đâu đến, đi về đâu và có thể cống hiến thêm những gì cho xã hội. Doanh nhân Minh Trình của CLB thiền “Năng Đoạn Kim Cương”cho biết thêm rằng, thiền cũng là để có bồ đề tâm.

Trong lúc thiền, các doanh nhân tập để buông bỏ bớt lòng tham, tính sân, sự si mê. Lòng tham lam khác với khát khao làm giàu. Chính thiền định giúp các doanh nhân kinh doanh tốt hơn, thành tâm và thành thật hơn. Nhiều doanh nhân thậm chí đã đạt đến cảm giác an lạc. Ở tầng cao hơn họ có thể có được trí tuệ sắc, bén nhọn. Điều này giúp cho công việc của họ rất nhiều.

Các doanh nhân thường không chỉ tọa thiền. Họ còn có các hình thức thiền khác như thiền hành, thiền ngồi, thiền đứng, thiền nằm, thiền nghỉ ngơi. Các doanh nhân có thể thực tập thiền định bằng các phương pháp khác nhau: thiền quán và thiền định. Mỗi doanh nhân thiền để mình có nhiều năng lượng hơn cho công việc của họ sau đó.

Tôi có nói chuyện với một số doanh nhân về nguyên cớ sao lại tìm đến với thiền. Có người nói rằng vì thấy cuộc đời có quá nhiều tranh giành, toan tính vì công danh, tiền bạc. Người khác cho biết đôi khi họ tự thấy mình sống trong khi thế giới “đảo điên” nên tìm thiền để tĩnh tâm. Họ tìm thấy trong thiền vẻ đẹp cảu cuộc sóng, thấy trăng thanh, gió mát, hoa nở, thông reo. Họ muốn thiền để thấy lòng mình trong sáng, tinh khiết và nhẹ nhàng.

Cũng có doanh nhân tâm sự với tôi rằng trước đây khi có lo âu, sầu muộn, căng thẳng, họ tìm đến với rượu. Tuy nhiên họ phát hiện ra rằng rượu chẳng tiêu được sầu, rằng rượu thậm chí còn mang đến cho họ nỗi buồn ray rứt hơn, khó quên hơn. Chỉ khi đến với thiền doanh nhân này mới tìm được bản ngã của mình, và anh đã biết tìm ra niềm vui từ nội tâm, từ chính bên trong sâu thẳm của mình.

Một người bạn vong niên của tôi, cũng là doanh nhân, cho rằng tiết trời mùa xuân mà thiền là hợp nhất. Anh thiền mùa xuân không phải để trốn tránh thực tại mà để sống thực, sống vui và có ích với hiện tại. Anh tâm sự, cuộc đời quá ngắn ngủi. Anh so sánh đời mình với đời con rùa – sống cả vài trăm năm, với những cây cổ thụ - sống cả ngàn năm. Rồi anh đã tìm thấy trong thiền những thông điệp của sự sống và vũ trụ, của thiên nhiên và toàn thể chúng sinh.

Mùa xuân là quãng thời gian đầu tiên của một năm mới. Nhiều doanh nhân quyết định ngồi thiền để lắng tâm, để có thể nhìn nhận về 1 năm đã trôi qua. Họ thiền để hiểu sự quí báu của mỗi phút giây, thậm chí mỗi sát na của cuộc sống thiêng liêng trên thế gian này. Và để rồi tiếp tục điềm nhiên, hồn nhiên sống. Để kinh doanh, kiếm tiền cho chính mình, gia đình mình, doanh nghiệp mình và cả xã hội.

Mùa xuân khí trời mát mẻ. 

Mùa xuân là mùa sinh sôi nảy nở, mùa của chồi đâm, lộc nảy. Mùa xuân rất thích hợp cho thiền. Chính vì vậy những ngày đầu xuân này nhiều CLB và nhiều nhóm doanh nhân đã có mặt bên nhau. Để thiền và thưởng thức mùa xuân. Ít nhất 73% những doanh nhân mà tôi phỏng vấn khẳng định họ quan tâm đến thiền. Nhất là trong những ngày xuân.

Theo Nguyễn Mạnh Hùng