Cổ tích sa mạc Oman: Không biết làm gì để tiêu hết tiền

Chỉ hai nhân viên gồm thủ quỹ và người kiểm tra thông tin cuối cùng. Toàn bộ khách hàng giao dịch cảm ứng qua những màn hình LED 40 inch được đặt dày đặt trong văn phòng. Máy in vé nằm trong màn hình và bản in được chạy ra từ phía dưới màn hình.

Anh Alli cười và cho biết: "Với dân số quá ít (khoảng 3,8 triệu người) trên diện tích 309.501km2 thì những chiếc máy thay cho con người trong quản lý là cách hiệu quả nhất. Nhưng điều quan trọng hơn, Oman đang hướng đến môi trường sạch và xanh trong cách quản lý”.

Oman nằm trên bán đảo Ả Rập ven theo vịnh Ba Tư với một lượng mưa rất ít ở Salalah, phần lớn là sa mạc với khí hậu vào tháng nóng nhất khoảng 50 độ C. Tuy nhiên, thiên nhiên ban tặng cho Oman trữ lượng dầu và khí đốt dồi dào.

Việc xuất khẩu dầu mỏ và khí đốt hằng năm mang lại khoảng 30 tỷ USD và đóng góp khoảng 45% GDP cho quốc gia. Ngồi trên đống của này, Oman như một anh nhà giàu lại trúng số độc đắc, không phải nghĩ ngày mai làm gì, mà tiêu gì cho hết tiền.

Tôi mời Alli một ly cà phê để chia tay do ngày mai tôi đi Salalah. Cái vị ngọt của mứt chà là hòa quyện trong hương thơm cà phê nhập khẩu từ Brazil mang đến hương vị ngon khó tả! Anh Alli tiếp tục câu chuyện: "Tôi không phải mất một đồng nào từ phổ thông cho đến đại học. Chính phủ đã trả hết các chi phí đó”.

Với lượng dầu mỏ dồi dào, công dân của Oman được ví như sinh ra trong xứ sở "trúng số độc đắc". Nhà nước lo toàn bộ cuộc sống của người dân từ quỹ phúc lợi quốc gia. "Không cần mở cửa chúng tôi cũng quá giàu. Đó cũng là lý do tại sao Oman đóng cửa với thế giới bên ngoài", Alli cho biết.

Nếu những con số khó hình dung thì ít nhất, tôi cũng thấy những gì giàu có mà người Oman đang có: hệ thống giao thông công cộng phát triển, mỗi người một chiếc xe hơi đời mới chạy với tốc độ 150 km/h trên những con đường cao tốc phẳng lì trong sa mạc.

Oman được gọi là quốc gia của những pháo đài

Mặc dù vậy, do mở cửa quá chậm khiến Oman không thể cạnh tranh với các quốc gia láng giềng. Oman đang theo hướng của Singapore từng áp dụng thành công nhằm tạo lợi thế cạnh tranh trong khu vực là một môi trường sạch và xanh, trung tâm chăm sóc sức khỏe với chất lượng cao và thu hút lao động cấp cao đến làm việc.

Anh Alli lại chở tôi đến những thung lũng xanh rì trong sa mạc như chứng minh cho thấy những gì Oman đang trở mình. Những ngôi nhà nép vào núi, những thảm hoa rực rỡ mênh mang đôi lúc khiến du khách như lạc vào xứ thần tiên của chàng thủy thủ Sinbad "Nghìn lẻ một đêm". Nhưng không có thần tiên nào ở xứ sở xinh đẹp này, mà chỉ có những con người thông minh và khéo léo làm nên tất cả. 

Chính phủ Oman xác định nguồn nhân lực cấp cao của bản địa là yếu tố cơ bản trong việc phát triển và thành công của đất nước, nó cũng là nguyên nhân kéo theo các bộ óc siêu đẳng từ các quốc gia khác sẽ đây đến làm việc.

Các yếu tố được giảng dạy trong chương trình nhằm định hướng tương lai về thị trường lao động cho học sinh, bao gồm vật chất, tinh thần, xã hội, tâm lý và ngôn ngữ. Phương pháp giảng dạy mới bắt buột các em học hai ngôn ngữ song hành là tiếng Arabic và tiếng Anh.

Những ốc đảo xanh rì trong sa mạc

Slogan chung mà nhà nước đưa ra cho các ban ngành là "Oman - một xã hội kỹ thuật số”. Và bây giờ bạn biết vì sao tôi lại có duyên với màn hình LED cảm ứng ở đây. Trước đây, nhà nước miễn phí toàn bộ chi phí cho học sinh từ mẫu giáo lên đến cấp đại học.

Tuy nhiên, để kích thích tinh thần học sau khi áp dụng chương trình cải tiến, chính phủ quyết định chỉ miễn phí đào tạo cho các trường học đại học công lập. Nếu học các trường dân lập, sinh viên phải chịu chi phí rất cao.

Chính phủ khuyến khích mở rộng các trường dân lập, đặc biệt các trường đại học nước ngoài đến Oman để chiêu sinh. Đối với các trường đại học nước ngoài, nhà nước miễn toàn bộ thuế và ưu đãi một số điều khoản trong 5 năm đầu tiên.

Anh Alli cho biết: "Đất nước chúng tôi đang hướng tới trở thành trung tâm chăm sóc sức khỏe của vùng Trung Đông nên chính phủ đầu tư rất nhiều cho các trung tâm thực hiện dịch vụ này". Ngày từ những năm 1970, Chính phủ Oman đã có nhiều chính sách chăm lo sức khỏe cho người dân.

Cứ 5 năm một lần, Bộ Y tế và Sức khỏe đưa ra những chương trình hành động khác nhau. Các bệnh viện, trung tâm y tế khám sức khỏe cho bệnh nhân theo nguyên tắc mọi người đều bình đẳng, không phân biệt độ tuổi, giới tính, thành phần nào trong xã hội.

Oman giàu có đến mức trang bị đầy đủ các phương tiện giải trí trong các chuyến bay dù rằng đó là máy bay nhỏ và bay nội địa

Với máy móc hiện đại, chỉ với 708 bác sĩ và 2.585 y tá và điều dưỡng, nhưng bốn bệnh viện công nghệ cao ở Muscat như Royal, Khoula, Al Nahdha và Ibn Sina có thể phục vụ 3,2 triệu người Oman.

Anh Alli nhấp cạn ly cà phê và nói tiếp: "Đã có cơ sở hạ tầng quá tốt, nên việc Oman trở thành trung tâm chăm sóc sức khỏe của vùng Trung Đông là một việc dễ dàng. Đó là lợi thế cạnh tranh mới của Oman. Dù biết rằng, việc mở cửa sẽ bào mòn những gì thuộc về văn hóa Ba Tư mà người Oman gìn giữ bấy lâu nay, nhưng đó là quy luật tất yếu của nền kinh tế hội nhập toàn cầu".

Bên trong chưa biết thế nào nhưng có lẽ lo cho tương lai này, Oman đang rất cố gắng giữ gìn truyền thống trong hình ảnh kiến trúc, những ngôi nhà ở đây chỉ được sơn màu trắng và không cho xây cao quá chín tầng, các cửa sổ phải uốn hình vòng cung như trăm năm trước vẫn vậy...