'Siêu cảng' 5 tỷ USD tại cửa ngõ TP.HCM chỉ được đầu tư khi đáp ứng được yêu cầu này

Theo đó, về mục tiêu và yêu cầu về đầu tư, khai thác của Dự án bến cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, cụ thể trong giai đoạn 5 năm tới (đến năm 2030), thông báo nêu rõ, việc đầu tư xây dựng bến cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ chỉ thực hiện khi đáp ứng yêu cầu vì lợi ích quốc gia, dân tộc.

Trong đó, phương án phát triển cảng phải bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ và có phân kỳ hợp lý cho từng giai đoạn phù hợp với quy hoạch cảng biển và nhu cầu theo kết quả dự báo hàng hóa thông qua cảng.

Việc xác định phương án đầu tư và lộ trình đầu tư phải được xem xét, lựa chọn trên cơ sở kết quả đánh giá kỹ lưỡng tác động, ảnh hưởng giữa cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ và các cảng khác, phải giải quyết tốt quan hệ giữa Cần Giờ với khu bến Cái Mép của cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu và ảnh hưởng qua lại giữa các dự án đã đầu tư; việc sử dụng, khai thác luồng hàng hải và các hạ tầng dùng chung.

Đồng thời, cần chỉ rõ phương án kế hoạch đầu tư hạ tầng kết nối theo đúng định hướng, quy hoạch phát triển của TP.HCM. Đặc biệt, do dự án liên quan đến khu dự trữ sinh quyển thế giới đầu tiên của Việt Nam, có giá trị và ý nghĩa rất lớn đối với Thành phố Hồ Chí Minh và khu vực, cho nên phải đánh giá kỹ lưỡng, toàn diện về tác động, ảnh hưởng đến môi trường.

Văn bản nhấn mạnh, việc xem xét quyết định chủ trương đầu tư kiên quyết không "hy sinh" môi trường, chỉ rõ khu vực, diện tích cần chuyển mục đích sử dụng rừng. Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Ngoại giao phải nêu ra đầy đủ, cụ thể và có chính kiến rõ ràng liên quan đến tác động của môi trường đến Dự án.

Về công nghệ, phương án công nghệ khai thác cảng được định hướng hiện đại, thân thiện với môi trường, phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới và được xác định theo thiết kế tổng thể và cụ thể hóa cho từng giai đoạn bảo đảm Nhà đầu tư khai thác hiệu quả tốt nhất.

Về vấn đề này, Phó Thủ tướng giao Bộ Giao thông vận tải và Bộ Khoa học và Công nghệ chịu trách nhiệm làm rõ trong trong Báo cáo và định hướng rõ yêu cầu trong bước sau phải thực hiện để lựa chọn nhà đầu tư. Các nội dung này phải được nêu rõ trong chủ trương đầu tư Dự án.

Về tiêu chí cảng xanh , báo cáo thẩm định và dự thảo quyết định chủ trương đầu tư phải xác định rõ nội dung yêu cầu TP.HCM và Nhà đầu tư phải thực hiện đầu tư hạ tầng bảo đảm tiêu chí cảng xanh giai đoạn đến 2030, 2035 và 2050.

Theo đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chịu trách nhiệm đánh giá, thẩm định đầy đủ các nội dung liên quan theo quy định bảo đảm khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư đã được xem xét kỹ lưỡng, đầy đủ theo quy định pháp luật, nhất là vấn đề môi trường.

Đối với yêu cầu lựa chọn nhà đầu tư, Phó Thủ tướng yêu cầu TP.HCM căn cứ theo Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, nghiên cứu xem xét bổ sung một số tiêu chí quan trọng khác để lựa chọn nhà đầu tư chiến lược.

Cụ thể, Thành phố có thể xem xét các nội dung như: thu hút được hãng tàu có đội tàu chiếm tỷ trọng lớn trên thế giới; yêu cầu về quy mô đầu tư, vốn đầu tư xây dựng trong 5 năm (phải hoàn thành đầu tư 04 bến cảng với tổng vốn khoảng 1,5 tỷ USD); hợp tác với doanh nghiệp trong nước để đầu tư, khai thác cảng; thực hiện đúng cam kết thu hút được khối lượng hàng hóa quốc tế trung chuyển qua cảng ...

Nhà đầu tư được lựa chọn phải bảo đảm thực hiện đầu tư theo đúng phương án đầu tư tổng thể, đồng bộ, theo đúng lộ trình, phân kỳ đầu tư theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước và đề xuất của Thành phố Hồ Chí Minh.

Theo Báo cáo của Sở Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh, Đề án nghiên cứu xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ đề ra mục tiêu xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ trở thành trung tâm trung chuyển quốc tế của Thành phố Hồ Chí Minh và khu vực.

Về vị trí, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ dự kiến nằm ở khu vực cù lao Con Chó, xã Thạnh An, huyện Cần Giờ. Tổng mức đầu tư dự kiến của Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ khoảng 129.000 tỷ đồng. Tổng chiều dài cầu cảng chính dự kiến khoảng 7 km và bến sà lan dự kiến khoảng 2 km.

Tổng diện tích ước tính khoảng 571 ha. Bao gồm cầu cảng, kho bãi, giao thông nội bộ, khu văn phòng, nhà ở công nhân viên điều hành, khai thác cảng, hạ tầng kỹ thuật... khoảng 469,5 ha và diện tích vùng nước hoạt động cảng khoảng 101,5 ha.

Ước tính với sản lượng hàng hóa năm đầu tiên qua cảng đạt khoảng 2,1 triệu TEU (1 TEU bằng 1 container 20 feet). Sau 7 giai đoạn đầu tư, lượng hàng qua Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ có thể đạt 16,9 triệu TEU vào năm 2047 - bằng một nửa sản lượng Singapore hiện nay.

Khu cảng dự kiến đóng góp vào ngân sách 34.000 - 40.000 tỷ đồng mỗi năm khi khai thác hết công suất. Tổng vốn đầu tư của dự án gần 129.000 tỉ đồng (5,5 tỷ USD), do Tập đoàn MSC - hãng tàu container tốp đầu thế giới đề xuất đầu tư.

Theo Giang Anh